Litomyšl
Od łowców mamutów do dziś
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W najstarszej historii miasteczka Litomyszl (Litomyšl), wielowiekowego, uroczego i pełnego zabytków, położonego we wschodnich Czechach nad niewielką rzeką Loučná, pewna jest tylko jedna data: 12 lipca 1259 roku.
Tego dnia czeski król Przemysł Ottokar II (1233-1278) podniósł tę niewielką wówczas osadę do rangi miasta. Wiadomo to nie z kronikarskich zapisów, ale oryginału królewskiego dokumentu zachowanego do naszych czasów.
Litomyszl nie Litomyśl
Przy czym w… dwu egzemplarzach o różnej treści, z których tylko jeden jest oryginalny, a drugi falsyfikatem z tamtego czasu. Ten drugi został sporządzony najprawdopodobniej w miejscowym klasztorze norbertanów (premonstrantów) i zawiera znacznie więcej oraz bardziej szczegółowych przywilejów, niż wynikało z rzeczywistej królewskiej woli wyrażonej w oryginale jego aktu. To jedna z ciekawostek w dziejach tego, obecnie nieco ponad 10-tysięcznego miasta, jak i miejsca, na którym ono powstało.
Nazwa tego miasta wywodzona jest od staroczeskiego imienia Ľutomysl i w języku czeskim jest rodzaju żeńskiego. Jego spolszczona wersja Litomyśl jest błędna i brzmi dla Czechów tak, jak gdyby ktoś o naszej stolicy mówił Warśiawa.
Najstarsze dzieje
Pierwszymi ludźmi na obecnym terenie miasta byli łowcy mamutów. Ich ślady oraz kieł tego zwierzęcia odkopano przy jednej z ulic. Znaleziono też dowody osadnictwa z wczesnej epoki kamiennej i pierwszych rolników, czyli 6-4 tys. lat p.n.e. A następnie Słowian, którzy osiedli nad rzeką Loučná, na przełomie wieków VIII i IX. Według tradycji opartej na najstarszej czeskiej kronice Kosmy (historyk Kosmas, 1015-1125), pierwsza wzmianka o Litomyszli dotyczy roku 981. Tyle, że napisał on ją 130 lat później.
Obecnie przyjmuje się, że pierwszy zamek graniczny wzniesiono tu, na wzgórzu przy ważnym trakcie łączącym Czechy z Morawami, w roku 1098. Przy nim powstał klasztor benedyktynów ufundowany przez księcia Brzetysława II (panował w latach 1092-1100). Współczesna nauka odrzuca starą legendę, że pierwszy kościół p.w. św. Klemensa (Klimenta) wybudował w tym miejscu Apostoł Słowian, św. Metody (ok. 815-885). Klasztor ten przejęty został następnie przez zakon norbertanów sprowadzonych w roku 1145 przez ołomunieckiego biskupa Jindrzicha Zdika (1083-1150) i króla Władysława II (Przemyślidę, 1110-1174).
Jak powstało biskupstwo
Biskup, pod wrażeniem swojej pielgrzymki do Ziemi Świętej, nazwał ten klasztor Górą Oliwną. Wzniesiono też bazylikę p.w. Panny Marii, której resztki odkopano na dziedzińcu obecnego zamku w latach 1959-60. Obok nich powstała osada, którą, jak już wspomniałem, w roku 1259 król Przemysł Ottokar II podniósł do rangi miasta. Nie królewskiego jednak, jak można przeczytać w niektórych źródłach, lecz podporządkowanego najpierw klasztorowi, a następnie, od 1344 r. biskupstwu. Ciekawa jest historia utworzenia go w tak malej osadzie.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz