Litomyšl
Od granicznej strażnicy do listy UNESCO
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Zamek w Litomyszli (Litomyšl) w Czechach wschodnich, w kraju (województwie) pardubickim i regionie nazywanym Českomoravské pomezi – Pogranicze czesko-morawskie, uważany jest za najpiękniejszy przykład architektury północnowłoskiego renesansu po tej stronie Alp.
W 1999 roku wpisany został na listę dziedzictwa UNESCO. Bardzo ciekawy jest nie tylko jako muzeum, ale także ze względu na bogatą, 10-wiekową przeszłość Wzgórza Zamkowego, na którym stoi, oraz jego kolejnych właścicieli.
Przy trakcie trstenickim
Najpierw, w XI wieku, przy ówczesnej granicy Czech i Moraw, na ważnym, łączącym je trakcie Trstenickim, stanął drewniany zameczek – strażnica. Koło niej w 1098 r. książę Brzetysław (Břetislav II, panował 1093-1100) postawił kościół i sprowadził zakon benedyktynów. Warto dodać, że to wzgórze o dosyć rozległym, płaskim szczycie, stanowi niewielkie wzniesienia nad obecnie 10-tysięcznym miastem położonym nad rzeką Loučná, na wysokości zaledwie 330 m n.p.m. W pół wieku później, w 1144 roku, ołomuniecki biskup Jindřich Zdik (1083-1156) sprowadził tu norbertanów (premonsrantów).
A klasztor z kościołem św. Klemensa, pod wpływem pielgrzymki do Ziemi Świętej, nazwał Górą Oliwną. Wzgórze, położona obok niego i poniżej nad rzeką osada Litomyszl, podniesiona w 1259 r. przez czeskiego króla Otokara II (1233-1276) do rangi miasta oraz okoliczne dobra należały do tego zakonu aż do roku 1344. Utworzone wówczas biskupstwo litomyszlskie przejęło te dobra i na niemal przez wiek, do czasów husyckich, władzę w nich sprawowali biskupi. Po ich wypędzeniu przez Braci Czeskich, w zamku biskupim osiadł husycki hetman Bořek z Miletina.
Kostkowie i Pernšteinowie
Wkrótce jednak, bo w roku 1436, cesarz Zygmunt Luksemburski (1368-1437) przekazał miasto i tutejsze dobra wraz z innymi, jako dziedziczne, Vilemovi Kostce z Postupic za zasługi dla niego. Za rządów rodu Kostków w miasteczku Litomyszl na podgrodziu wytyczono zachowany do naszych czasów rynek i zbudowano ratusz. Ale ostatni z tego rodu, Bohuš, uczestniczył w powstaniu przeciwko kolejnemu władcy Czech, cesarzowi Ferdynandowi I Habsburgowi (1503-1564). Za co ten skonfiskował mu wszystkie dobra i osadził w dożywotnim areszcie w zamku Brandys nad Orlicą.
Tyle dawnej historii. Bo ta, której skutki podziwiamy współcześnie, rozpoczęła się w roku 1567. Wówczas, za zasługi dla monarchy, ale i 13 tysięcy kop złotych, miasto, zamek i tutejsze dobra otrzymał jego ulubieniec Vratislav z Pernštejna, z jednego z najbogatszych wówczas rodów w monarchii habsburskiej. To postać bardzo ciekawa, powiązana nie tylko z dworem cesarskim, ale także królewskim Hiszpanii. Dyplomata wysyłany w misje do Rzymu, na półwysep Pirenejski, do Brukseli i Anglii, później kanclerz Królestwa Czeskiego króla i cesarza Karola IV (1316-76). Pierwszy czeski arystokrata odznaczony w 1555 r. orderem Złotego Runa.
Rezydencja kanclerza Królestwa Czeskiego
W 1556 r. ożenił się z damą dworu cesarzowej Marii – Marą Maurique de Lara z starego hiszpańskiego rodu. Miał z nią 21 dzieci, z których polowa dożyła wieku dojrzałego. To Vratislav przebudował dawny zamek Kostków na rezydencję godną kanclerza królestwa. A ściślej, według jego wskazówek i obserwacji poczynionych podczas zagranicznych podróży, nadworny cesarski architekt Giovanni Battista Aostalli de Sala. Pracował on tu aż do śmierci w roku 1575, a po nim prace kontynuował jego krewny Ulrico Aostalli de Sala. Plus rzeźbiarze, kamieniarze i dekoratorzy z różnych krajów.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz