Kraków
Historia na Wawelskim Wzgórzu
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Wzgórze Wawel jest wapienną górą o wysokości 228 m n.p.m., która powstała ok.150 milionów lat temu.
Położone na lewym brzegu Wisły dawało poczucie bezpieczeństwa ludziom się tu osiedlającym. Archeolodzy twierdzą że pierwsze ślady osadnictwa pochodzą z epoki paleolitu, to jest około 100 tys. lat przed naszą erą.
Za pierwszych Piastów
W czasach historycznych, w wieku IX, Wawel był ośrodkiem władzy plemienia Wiślan. Jako osada położona na skrzyżowaniu szlaków handlowych szybko się rozwijał. Pierwszy władca Polski, Mieszko I (ok. 935-992) wraz z następcami wybrali go na jedną ze swoich siedzib. Był to wtedy jeden z najważniejszych ośrodków chrześcijaństwa. Na wzgórzu, po chrzcie Polski, powstały pierwsze budowle sakralne. Po utworzeniu w roku 1000 biskupstwa krakowskiego, powstała kamienna katedra.
Znaczenie Wawelu jako ośrodka polityczno-administracyjnego wzrosło za panowania Kazimierza Odnowiciela (1034-58 ). Jego syn, Bolesław Szczodry rozpoczął budowę drugiej katedry, poświęconej w roku 1142, którą ukończył Bolesław Krzywousty. Z niej do dziś przetrwała krypta św. Leonarda, część dolna wieży Srebrnych Dzwonów i fundament wieży zegarowej.
Początki stołeczności
Od roku 1306 na Wawelu władał książę Władysław Łokietek. Koronował się on w roku 1320 na króla Polski w tutejszej katedrze. Była to pierwsza koronacja polskiego władcy na Wawelu. Z inicjatywy Łokietka rozpoczęto budowę trzeciej katedry, rozbudowano zamek a fortyfikacje drewniano-ziemne zastąpiono murowanymi. Władysława Łokietka pochowano w katedrze wawelskiej jako pierwszego z polskich władców. Katedrę rozbudowywano stopniowo, użytkując starą z kryptą św. Leonarda. Najpierw wzniesiono część prezbiterium a w późniejszych latach nawę główną do której przyłączono krypty św. Leonarda i narożnych wież.
Katedra królów
Już w trakcie budowy do katedry dostawiano pierwsze kaplice. Ostatecznie było ich 19. Dziś jest 18, bo jedna jest użytkowana jako przejście do kapitularza i biblioteki. W czasie kolejnych wieków wiele ołtarzy średniowiecznych zastąpiono renesansowymi. Katedra Wawelska była połączona z Zamkiem Królewskim specjalnym przejściem dostępnym tylko dla króla i jego rodziny, by mogli oni uczestniczyć w mszach i nabożeństwach. Po prawej stronie ołtarza stał kiedyś tron królewski, ale zamieniono go na tron biskupów krakowskich.
Katedra jest trójnawową bazyliką z prezbiterium dłuższym od korpusu. Prezbiterium jest prostokątne, otoczone obejściem i nawami bocznymi. Drzwi wejściowe są zdobione, kute w żelazie a ozdabia je litera „K” z koroną, która jest monogramem króla Kazimierza Wielkiego, który rozbudował Wawel. Tu w roku 1364 odbyły się zaślubiny jego wnuczki Elżbiety z cesarzem Karolem IV. Odbył się wtedy zjazd królów i książąt.
W duchu renesansu
Za panowania króla Kazimierza Jagiellończyka powstały na wzgórzu baszty murowane: Złodziejska, Sandomierska i Senatorska. Pożar gotyckiego zamku w roku 1499 spowodował, że w XVI w odbudowano go nadając mu nowy charakter. Odbudowa rozpoczęła się za rządów Aleksandra Jagiellończyka a zakończyła w roku 1535, gdy królem był Zygmunt Stary. Najpierw wzniesiono skrzydło zachodnie, znajdujące się najbliżej katedry, a przeznaczone na pałac dla króla Aleksandra. Skrzydło północne wzniesiono już za rządów Zygmunta Starego. Do tych dwóch skrzydeł dobudowano krużganki. W latach dwudziestych XVII wieku powstało skrzydło wschodnie a później wzniesiono mur południowy i całość zwieńczono arkadami i nakryto spadzistymi dachami.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 3
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Pisz razem z nami
Dlaczego otwarty? Bo jego pisanie nigdy się nie kończy... Bo może go pisać każdy, także Ty...
przyślij swój tekst i zdjęcia
U stóp Wzgórza Wawelskiego przywitał nas Krakus .
Dzwon Zygmunt na Wawelu z turystami .
Jest wielki .
Są puste nagrobki w nekropolii katedralnej na Wawelu .
Jednym z nich jest nagrobek malarza Michała Bogorii Skotnickiego .
Zmarł we Florencji w wieku 33 lat w dniu 25 kwietnia roku 1808 .
Pomnik Skotnickiego ustawiono w roku 1815 w Kościele Santa Croce w
kaplicy Castellanich we Florencji . Nagrobek Skotnickiego był pierwszym upamiętniającym
cudzoziemca w Bazylice florenckiej .
Wdowa zamówiła również marmurową replikę nagrobku którą ustawiono
w katedrze wawelskiej w kaplicy Skotnickich .
Nagrobek wykonał znany rzeźbiarz Stafano Ricciego . Nagrobek Skotnickiego
spowodował dalsze zamówienia . Kilka lat później sławę Stafano Ricciego
utwierdziła realizacja pomnika nagrobka Dantego w tym samym kościele we Florencji .