Kraków
Pięć dzwonów na Wieży Zygmuntowskiej
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Wieża Zygmuntowska jest drugą co do wielkości z trzech, jakie ma Katedra Wawelska. Została wzniesiona w pierwszej połowie XIV wieku jako baszta obronna i do początku XV wieku wchodziła w skład fortyfikacji wawelskich.
Za czasów biskupa Wojciecha Jastrzębca przeszła na własność katedry wawelskiej. Wraz z przyległymi murami została włączona w obręb kościoła. Zawieszono w niej cztery dzwony katedralne i przekształcono w dzwonnicę. W XVI wieku wieżę nadbudowano aby móc zawiesić Dzwon Zygmunta. Postawiono wtedy dębową konstrukcję, nie stykającą się z murami wieży. Konstrukcja ta istnieje do dzisiaj. W ostatnich latach XIX wieku przeprowadzono konserwację wieży. Przykryto ją nowym hełmem.
W wieży, oprócz „Zygmunta” (piszę o nim w odrębnym artykule) są jeszcze cztery dzwony. Mijamy je wspinając się po wąskich schodach. Przy każdym z nich jest opis.
„Wacław”
Zwany jest też „Głownikiem”. Ufundowany został przez Krakowską Kapitułę Katedralną i jej prałata Jakuba z Sienna, w 1460 roku. Dzwon zadedykowano świętemu Wacławowi, pierwszemu patronowi Katedry Wawelskiej. Nazwa Głownik przylgnęła do niego w 1462 roku, bo bił na okoliczność ścinania głów sześciu mieszczanom skazanym za zabójstwo wojewody Andrzeja Tęczyńskiego. Jest to najmniejszy dzwon na wieży.
„Kardynał”
Wykonano go w roku 1455 na zlecenie Krakowskiej Kapituły Katedralnej. Dedykowano go kardynałowi Zbigniewowi Oleśnickiemu. Jako młody rycerz, był bohaterem bitwy pod Grunwaldem w 1410 roku. Ocalił wtedy życie królowi. Dzwon został uszkodzony w XIX wieku przez fragment oderwanego serca Dzwonu Zygmunta.
„Urban”
Ten Dzwon też ma inne nazwy: „Konarski” albo „Półzygmuncie”. Ufundował go król Kazimierz Wielki około 1363 roku, z wdzięczności dla papieża Urbana V za zgodę na otwarcie Uniwersytetu Krakowskiego. Początkowo dzwon ten wisiał w kościele w Niepołomicach. Kardynał Oleśnicki sprowadził go na Wawel około 1450 roku. Ten dzwon był najczęściej używany w katedrze. Nie miał on szczęścia, bo trzykrotnie pękał i był przelewany. Ostatni odlew wykonano w 1757 roku.
„Stanisław”
Także ma wiele imion. Nazywano go „Tęczyńskim” lub „Półzygmuntem”. („Półzygmuncie” i „Półzygmunt” to dwie różne nazwy, chociaż bardzo podobne). W 1463 roku ufundował go kasztelan krakowski Jan Tęczyński, brat Andrzeja Tęczyńskiego, zabitego przez mieszczan. Dzwon był dedykowany św. Stanisławowi Biskupowi i Męczennikowi, patronowi katedry. Dzwon był wykonany w intencji złagodzenia konfliktu z królem Kazimierzem Jagiellończykiem. Odlano go z materiału starszego dzwonu – „Nawoja”.
Dodaj komentarz