Grootegast
Muzeum Zwycięstwa 1940-1945

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Groningen zostało wyzwolone przez żołnierzy 1. Armii Kanadyjskiej. Walki uliczne od drzwi do drzwi trwały w dniach 13- 16 kwietnia 1945 r.
Żołnierze 1. Dywizji Pancernej pod dowództwem gen. Maczka walczyli we wschodniej części prowincji Groningen, kilka kilometrów od granicy III Rzeszy. Byli wyzwolicielami Ter Apel, Stadskanaal i Emmen. W Ter Apel dowiedzieli się o niemieckim obozie jenieckim w Oberlangen oddalonym o około 12 km, w którym więziono ponad 1700 żołnierek AK z Powstania Warszawskiego. I, 12 kwietnia 1945 r. nieustraszeni, „czarne diabły” generała Maczka, forsując płoty i druty, wyzwolili obóz. W Stadskanaal w 1994 r. na Maczekplein stanął pomnik Generała autostwa rzeźbiarki Karin Hardonk z Groningen. Rzeźba nawiązuje do godła 1. Dywizji Pancernej, oznaki rozpoznawczej z husarskim skrzydłem. Groningen, prowincja Groningen była ostatnim holenderskim etapem na szlaku bojowym dywizji Maczka.
Pamięci Kanadyjczyków i Polaków
Grootegast jest dużą wioską oddaloną od Groningen o około 20. km. Pojechałam tam. Moim celem było Muzeum Zwycięstwa 1940-1945. Od połowy lat 90. XX wieku mieściło się w Groningen i nosiło nazwę Muzeum Kanadyjskich Sił Sprzymierzonych (Stichting Museum Canadian Allied Forces 1940-1945). W 2017 r. przeprowadzone zostało do Grootegast. Muzeum Zwycięstwa 1940-1945 – Victory Museum jest jego spadkobiercą. Nie dziwi, że emblematem tego muzeum jest czerwony liść klonowy – kanadyjski.
Zbiory muzeum oparte są na prywatnej kolekcji Heiko Atesa, który od początku lat 80. XX wieku zbierał i remontował stare wojskowe pojazdy, z czasem powiększając kolekcję o mundury, broń, przybory wojskowe, różnorakie drobiazgi. Poświęcone II wojnie światowej muzeum koncentruje się przede wszystkim na wyzwoleniu północnej Holandii przez Kanadyjczyków i Polaków. W poszczególnych dioramach przedstawione są również inne siły, zdarzenia i aspekty tej wojny:
* siły powietrzne RAF-u,
* Red Ball Express czyli system alianckich konwojów między Normandią a ruchomym frontem,
* wsparcie logistyczne US Navy (marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych),
* kanadyjska łączność radiowa polowa,
* oddziały niemieckie w Holandii,
* Afryka, wojna na Saharze (Afrika Korps).
Ekspozycja oparta jest na autentycznym sprzęcie. To on i świetne manekiny odziane w oryginalne mundury i ubrania z epoki tworzą, jak zatrzymane w kadrze, wyjątkowe sceny: ktoś prowadzi samochód, ktoś kieruje ruchem… i ktoś świętuje wyzwolenie. To jest humanitarny aspekt wojny, każdej wojny. Pieczołowicie przygotowana ekspozycja w tym muzeum przemawia. Oglądając złożony tu wojenny arsenał można w namacalny sposób zdać sobie sprawę, jak wiele czynników z różnych dziedzin tworzyło teatr II wojny: łączność, saperzy, zaopatrzenie w żywność i materiały, przewozy, warsztaty naprawy, budowy mostów, sanitariusze, lekarze, kuchnia, żandarmeria, wywiad i rozpoznanie… I tak potrzebna poczta polowa.
* * *
Bez wątpienia kolekcja Victory Museum w Grootegast ma wartość historyczną. Posiada sprzęt – czołgi, ciężarówki, samoloty, których nie ma w innych muzeach holenderskich. Nie trzeba być fanem oręża i historii wojny, aby wizyta w Muzeum Zwycięstwa w Grootegast była przyjemnością. Dla mnie była.
Warto wiedzieć
* W Grootegast oprócz Muzeum Zwycięstwa jest również Muzeum LEGO i Muzeum Druku.
* Do Grootegast dojeżdża się sprzed dworca kolejowego w Groningen autobusem. Trwająca około godziny podróż pozwala podziwiać holenderski krajobraz. Wysiada się w Grootegast na przystanku Legolan.
Wesołe znaki drogowe w Grootegast. Może być pięknie
I kredka.