Staniątki
Najstarsze opactwo benedyktynek

Konsekracja klasztornego kościoła, początkowo jednonawowego z cegły, najstarszej zachowanej w Polsce świątyni gotyckiej typu halowego, odbyła się w roku 1238. Zaś klasztorne przywileje potwierdził papież Innocenty IV w roku 1253.
fot: Cezary Rudziński
Staniątki. Najstarsze opactwo benedyktynek
Zarówno kościół, jak i klasztorną ekspozycję muzealną można zwiedzać bezpłatnie w każdą sobotę w godzinach od 10 do 12  i w niedziele od 12  do 14.  
  • Staniątki. Najstarsze opactwo benedyktynek
  • Staniątki. Najstarsze opactwo benedyktynek
  • Staniątki. Najstarsze opactwo benedyktynek
  • Staniątki. Najstarsze opactwo benedyktynek
  • Staniątki. Najstarsze opactwo benedyktynek
  • Staniątki. Najstarsze opactwo benedyktynek
  • Staniątki. Najstarsze opactwo benedyktynek
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Benedyktynki na ziemiach polskich pojawiły się prawdopodobnie w początkach XI wieku, ale źródłowo potwierdzono to dopiero w XII w. W średniowieczu powstało około 10 ich klasztorów. Później część znalazła się poza granicami ówczesnej Polski, pozostały tylko trzy. Wielkie ich odrodzenie nastąpiło na przełomie XVI i XII w. dzięki działalności Służebnicy Bożej Magdaleny Mortęskiej, ksieni chełmińskiej w latach 1579-1631. Zapoczątkowała ona w Polsce idee scentralizowanej kongregacji żeńskiej w miejsce dotychczasowej izolacji klasztorów.

Pomnik historii

Wprowadziła duże, jak na owe czasy, wymagania intelektualne od zakonnic, podniosła poziom wykształcenia kobiet w szkołach klasztornych, rozpoczęła działalność edytorską itd. To dzięki szkole klasztornej w opactwie w Staniątkach po zaborach, gdy zaborcy skasowali większość polskich klasztorów, tutejszy, jako jedyny w zaborze austriackim, uniknął wyznaczania mu limitu liczebności. Na żądanie cesarza Józefa II otwarto przy nim w 1784 r. rządową szkołę dla panien i szkółkę dla dzieci wiejskich. Szkołę tę zlikwidowały dopiero władze PRL i nie została ona reaktywowana.

Odebrały one też opactwu resztę posiadanej ziemi, a w latach 1954-56 czasowo przesiedliły tutejsze mniszki do klasztoru w Alwerni. Niewielką odzyskaną w III RP część ziemi klasztornej opactwo musiało sprzedać na opłacenie najkonieczniejszych remontów w kościele. Potrzeby w tym zakresie są nadal znaczne. A jest co chronić, zwłaszcza że w maju 2020 r. opactwo w Staniątkach wpisane zostało na listę pomników historii

Smętna dobrodziejka ze Staniątek i inne zabytki

Przy czym – to rzecz rzadka – jego budowniczowie w latach 30. XII (!) wieku znani są z imienia. Byli to Wierzbięta i Jaśko. Świątynię przebudowano w XVII w. w stylu barokowym, zachowanym do naszych czasów. Do najcenniejszych dziel sztuki w niej należą gotyckie rzeźby Madonn z XIV w, rzeźba Chrystusa Frasobliwego z XVI w. z warsztatu Wita Stwosza i obraz Matki Boskiej Bolesnej, nazywanej Smętną Dobrodziejką ze Staniątek z XVI w. Moją uwagę przyciągnęły także barokowe ołtarze w kolorystyce złoto – czarnej, ambona, a także stare freski na ścianach i sklepieniu. Kilka metrów od świątyni stoi dzwonnica, zbudowana w stylu baroku.

Klasztor posiada też muzeum i bibliotekę z bogatymi zbiorami. Zarówno sprzętów liturgicznych i ksiąg, w tym starodruków i rękopisów, również muzycznych. Ponadto dokumentów, wśród nich bulle papieskie w XIII w. Zarówno kościół, jak i klasztorną ekspozycję muzealną można zwiedzać bezpłatnie w każdą sobotę w godzinach od 10 do 12  i w niedziele od 12  do 14.  A także w innych terminach po uzgodnieniu.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 7 października 2020; Aktualizacja 19 października 2020;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij