Otwarty 1 stycznia 1825 roku cmentarz Montmartre zajmuje 11 ha. Znajduje się tu ponad 20 tysięcy grobów i rośnie 820 drzew. Najwięcej jest klonów. Nekropolia powstała w miejscu kamieniołomów. W czasie Rewolucji Francuskiej chowano tu już zmarłych i poległych.

Cmentarz ma dwa poziomy, a przecina go wiadukt miejski ? trudno więc go zwiedzać. Proponujemy spacer trasą, która pozwoli zobaczyć najciekawsze groby: nie ominiemy Słowackiego, Dalidy ani Lelewela.

W Alei Polaków

Wchodzimy wejściem od Avenue Rachel, innej możliwości nie ma. Boczne wejście z ulicy Joseph de Maistre otwarte jest tylko w Zaduszki. Od razu, po prawej stronie, zobaczymy groby aktorskiej rodziny Guitry (Lucien, Sacha) i zaraz w prawo schodki. Aleja powyżej nosi nazwę Alei Polaków (avenue des Polonais), a kilka polskich grobów przypomina o rodakach, którzy pojawili się po powstaniach narodowych na paryskim bruku.

Najciekawsze nagrobki

Na końcu alei zaskakujący grób Dalidy – posąg przedstawia artystkę w sukni, tak jakby występowała na scenie. Stąd trzeba się cofnąć i po prawej stronie zejść schodkami wzdłuż rampy Caulaincourt, dojść do głównego ?ronda?. Tutaj podziwiamy grób Emila Zoli z jego popiersiem z różowego granitu. Spoczywają tu tylko jego żona i dzieci. Emil Zola spoczywa w Panteonie. Z drugiej strony ronda warto zbliżyć się do leżącej postaci: to polityk Cavaignac. To jednak nie jest najistotniejsze: warto zwrócić uwagę na nagrobek: wykonał go romantyczny rzeźbiarz Franciszek Rude, autor słynnej Marsylianki na Łuku Triumfalnym. To jedna z najpiękniejszych rzeźb cmentarnych i pierwsza przedstawiająca leżącą postać.

Artyści i dobroczyńcy

Najlepiej stąd ruszyć avenue Dubuisson, zostawiając Zolę po lewej stronie. Ciekawe są: posąg Matki Boskiej przepasanej błękitnym pasem, grób malarza klasyka Gerome, wroga impresjonistów i wszelkich nowinek w malarstwie. Gdy droga skręci, zaraz po lewej stronie zobaczymy grób kompozytora Berlioza, zrobiony z czarnego marmuru. Mijamy na rogu kamienną płaczkę. Idąc jeszcze kawałek przed siebie, po prawej stronie w głębi zauważymy na pewno ogromną rzeźbę Mojżesza (kopię sławnego dzieła Michała Anioła). To grób żydowskiego bankiera  Osiris-Iffla. Wspierał finansowo naukowców, artystów, przemysłowców. Kupił i odrestaurował pałac  Napoleona i Józefiny w Malmaison, a następnie podarował go państwu. W momencie śmierci w 1907 roku zapisał swoją fortunę Instytutowi Pasteura, który opiekuje się do dziś jego grobem.

Wracamy stąd i idąc dalej aleją Berlioza mijamy po prawej stronie grób François Truffaut, francuskiego realizatora filmowego, twórcy nowej fali (Nouvelle Vague).  Na grobie leży płyta z czarnego marmuru, trzeba się jednak lekko wychylić, by ją zobaczyć. Na przeciwko, po lewej stronie, Heinrich Heine ? niemiecki poeta romantyczny.

Przeczytaj także...

Paryż. Nekropolia Wielkiej Emigracji

autor: Halina Puławska

Spośród cmentarzy paryskich szczególną dla Polaków stała się niewielka, licząca raptem jedenaście hektarów nekropolia na Montmartre, cmentarz sam w sobie ze względu na położenie i rzeźbę terenu niezwykły.

Manila. Koleją po stolicy Filipin

autor: Jarosław Swajdo

Poruszanie się komunikacją publiczną po organizmie miejskim tak wielkim, zwłaszcza będąc przyzwyczajonym do naszych skromnych w tej materii polskich miar, jest nadspodziewanie sprawne.

Paryż. Z przewodnikiem wśród bohaterów

autor: Anna Derecki

Czy pójdziemy według wskazówek zegara, czy odwrotnie i tak chronologii nie ma. Raz najpierw Genowefa umiera, potem jest młoda, ale jeśli pójdziemy w odwrotnym kierunku – i tak umrze zanim obroni Paryż przed Hunami. Może najlepiej zacząć od środka?

Poczytaj więcej o okolicy:

Asnières. Psia wyspa na Sekwanie

Paryż. Cudzoziemcom poległym za Francję (1)

Paryż. W rocznicę egzekucji Ludwika XVI

Paryż. Pomnik pamięci ściętego króla