Bobigny
Muzułmański cmentarz na skraju Paryża

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Muzułmański cmentarz w Bobigny obok Paryża powstał w 1937 roku, dwa lata po otwarciu francusko-muzułmańskiego szpitala (dziś szpital Avicenne) oraz 11 lat po inauguracji paryskiego meczetu. Liczy ponad 7000 grobów.
Pierwsi pochowani tutaj w 1937 roku byli mężczyznami, którzy przybyli z krajów Maghrebu do pracy i zmarli w szpitalu obok. Do dziś przeważają na tym cmentarzu groby samotnych mężczyzn, bo długo przyjeżdżali budować region paryski bez rodzin.
W latach 1944-1945 pochowano tu żołnierzy z Algierii, Maroka Tunezji, Senegalu którzy walczyli w armii francuskiej w czasie drugiej wojny światowej, niektórzy należeli do Drugiej Brygady Pancernej która wyzwoliła Paryż. Ten wojskowy kwartał, liczący 65 grobów, wpisany został w 2006 roku na listę narodowych pomników francuskich.
W końcu rodziny które zakorzeniły się we Francji zaczęły tu chować swoich bliskich, choć bardzo wiele rodzin stara się by ojciec, matka, dziadek spoczęli obok własnych rodziców w Algierii czy Maroku. Sfotografowałam groby małżeńskie, czasem kilku członków tej samej rodziny, ojciec z synem. Wzruszające są groby dzieci – jest ich dużo. Na wielu grobach widzimy miseczki z wodą – to woda dla ptaków czy drobnych zwierząt… inne życie przy grobie „ożywia” zmarłego. Nie należy natomiast sądzić, że jest to woda dla niego.
W większość grobów spoczywają robotnicy, ale są też „elity”. Na tych grobach napisy są często po francusku. Zdążają się po prostu Francuzi jak Jacqueline Charmat – prawdopodobnie towarzyszka życia spoczywającego obok muzułmanina. Są groby irańskie, jest 50 grobów nazywanych „indyjskimi” ludzi pochodzących z Indii, Madagaskaru, Komorów. Mają charakterystyczny kształt jakby schodów, których jest zawsze 5 – jak 5 postaci ważnych dla szyickiego odłamu islamu: prorok Mahomet, jego zięć Ali i córka Fatima, oraz ich synowie Hassan i Hussein. Napisy są w języku gujarati z północno zachodnich Indii, po francusku i angielsku. Symbol Berberów znajduje się na wielu grobach, bo pierwsi algierczycy przybywali z Kabilii.
Najsławniejszą postacią tu pochowaną jest Omar Zaki Pacha Afiouni, który dowodził powstaniem w Syrii przeciw francuskiemu protektoratowi. Inna sława to otomańska księżniczka Selma, wnuczka Sułtana Murada V. Na jej grobie jest zdjęcie młodej kobiety z krótkimi włosami i odkrytymi ramionami.
Warto wiedzieć
* Od roku 1996 cmentarz pozostaje pod zarządem zespołu podparyskich miejscowości: Bobigny, Drancy, La Courneuve i Aubervilliers. Jest jedynym cmentarzem muzułmańskim we Francji.
* Na „schodkowych” grobach „indyjskich” liczba 110 z prawej strony to numeryczny zapis imienia Ali – zięcia Mahometa. 786 z lewej strony to suma liter wersetu „w imię Boga Miłosiernego” – który otwiera każdą Surę Koranu.
* By trafić na ten cmentarz należy opuścić Paryż na Porte de Pantin, jechać w kierunku Mairie de Pantin (ratusz) za ratuszem pod wiaduktem kolei podmiejskiej i przy wielkim supermarkecie azjatyckim skręcić w prawo w Chemin des Vignes.
Dodaj komentarz