Sázava
Niezwykłe dzieje klasztoru
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Nie mniej ciekawe są także losy samego klasztoru. W roku 1096 słowiańscy mnisi zostali z niego wypędzeni, a ich księgi i pisma w większości spalone. Klasztor przejęli benedyktyni z Brzewnowa wprowadzając liturgię łacińską. Znaczna rozbudowa miała miejsce za czasów opata Sylwestra (? 1161), później biskupa Pragi. Budowę dużego przyklasztornego kościoła rozpoczęto w 1315 roku. Wzniesiono wysoką wieżę oraz dwie ściany nawy. Przy czym jedną tylko arkadową, z wysokimi gotyckimi oknami. Zachowane malowniczo do naszych czasów.
Dzieje klasztornej świątyni
Nie są to jednak ruiny sprzed wieków, ale niedokończona średniowieczna budowla. Szybko zaniechano bowiem jej budowy. Później były wojny husyckie, a mnisi na 17 lat (1420-37) musieli klasztor opuścić. Nie wznowiono wznoszenia tego kościoła także później, prawdopodobnie z powodu braku środków. Dopiero na przełomie XVII i XVIII wieków zbudowano obecny klasztorny kościół p.w. św. Krzyża. Wykorzystano prezbiterium niedokończonego w XIV w., postawiono nowy, barokowy, według projektu najwybitniejszego architekta tamtych czasów w Czechach, Kiliána Ignáca Dientzenhofera (1689-1751).Wkrótce jednak po zakończeniu budowy cesarz Józef II klasztor, w 1785 r. zlikwidował.
Klasztorne budynki przebudowano na pałac. W dawnej sali kapituły zachowały się średniowieczne freski z czasów cesarza Karola IV (1316-78), z niezwykłymi wyobrażeniami z życia NM Panny, m.in. sceną karcenia przez nią małego Jezusa. Na stropie są też freski przedstawiające aniołów. Od 2000 roku klasztor należy do bazylianów, z liturgią starosłowiańską. Niestety, podczas mojego tu pobytu brama do niego zamknięta była na głucho, z informacją, że z powodu remontu. Otwarty okazał się natomiast dawny klasztorny kościół p.w. św. Krzyża. Jeden z trzech, obok św. Marcina i husyckiego św. Prokopa w Sazawie. Na terenie klasztornym stoi też zabytkowy grobowiec rodu Tiegelów z Lindenkronu.
Kościół z kryptą św. Prokopa
Barokowy jednonawowy kościół jest czynny. W jego ołtarzu głównym poczesne miejsce zajmuje duży obraz przedstawiający wniebowstąpienie NMP. Bogato zdobiona rzeźbami jest ambona, podobnie ołtarze boczne. Skromny natomiast jest chór i niewielkie, trzyczęściowe organy. Pod nawą znajduje się obszerna krypta z gotyckim sklepieniem, z zejściem do niej kamiennymi schodami. Wewnątrz jest ołtarz z relikwiami św. Prokopa, a przed nim stoją cztery stelle z ikonami. W jednej z nisz uwagę zwraca stara, kamienna figura Madonny z Dzieciątkiem.
Na ścianach wiszą obrazy o tematyce biblijnej, pod nimi stoją oparte o nie kamienne płyty i chyba fragmenty dawnej budowli. Wśród tablic z informacjami w kościele, poza już wspomnianymi dwiema marmurowymi o historii klasztoru, są także panel z powiększonym sztychem ? panoramą średniowiecznej Sazawy oraz kilka innych poświęconych opisowi założenia przez Karola IV w 1347 r. i dziejom klasztoru Emaus Na Slovanech w Pradze. Benedyktyńskiego, ale ze słowiańskim wówczas językiem mszy. Samo miasteczko Sazawa otaczające kompleks klasztorny jest typowo prowincjonalnie ciche i spokojne.
Dodaj komentarz