Terchová
W Janosikowej kolebce
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Gdyby nie postać Janosika zbójnika, wieś nie byłaby taka sławna. Juraj Jánošik urodził się właśnie tu, 25 stycznia 1688 r. w rodzinie wielodzietnej.
Kiedy w 1703 r. wybuchło powstanie antyhabsburskie Franciszka Rakoczego, Janosik brał w nim udział. W 1708 r. wrócił do rodzinnej wsi i zajął się gospodarstwem. W niedługim jednak czasie wstąpił do armii austriackiej. Został przydzielony do oddziału stacjonującego na zamku w Bytčy. Tam więziono groźnych przestępców. W więzieniu poznał Tomáša Uhorčíka ? harnasia zbójników karpackich. Janosik pomógł mu uciec z więzienia i wstąpił do jego zbójeckiej bandy. Został zbójnikiem.
Prawdziwy harnaś
W 1711 r. Tomáš Uhorčík przyjął imię Martin Mravec i odszedł z bandy. Jego miejsce zajął Janosik. Wraz ze swoją grupą działał na granicy polsko- węgierskiej. Ofiarami napadów bandy byli przede wszystkim kupcy, ale zbójnicy nie oszczędzali też innych przypadkowych zamożnych przejezdnych. Opinie o jego czynach były różne? Grabił przede wszystkim z myślą o sobie i swoich kompanach. Innych obdarowywał okazjonalnie. Był wspierany przez niektórych lokalnych bogaczy, a w zamian dzielił się z nimi łupami. Oni wyciągali go z tarapatów, w jakie wpadał. W 1713 r. Janosika pojmano w domu Uhorčíka. Osadzono go w średniowiecznym zamku w Liptowskim Mikulaszu. W marcu tegoż roku został osądzony i skazany na śmierć przez powieszenie na haku. Przyznał się tylko do 11 napadów?
I jego legenda
Postać Janosika znana jest również w Polsce. Na Podhalu uważany jest za polskiego górala, który dokonał wiele dobrych uczynków a popularności tej dodały mu legendy Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Nakręcono też filmy o Janosiku przedstawiające go jako podhalańskiego harnasia. Znajdziemy go wielu wierszach i pieśniach słowackich i podhalańskich. Nie mnie poszukiwać prawdy o zbójniku Janosiku? Niepodważalny jest fakt, że jest rodowitym terchowianinem. Postać Janosika znajduje się w herbie miejscowości. Można się o nim dowiedzieć więcej w Muzeum Juraja Janošika w Terchovej. Można też obejrzeć miejsce w którym się urodził.
Pomnik
Czasem zbójnikom też należą się pomniki, więc terchovianie uznali, że taki powinien być. Na jego cześć w 1988 r. w trzechsetną rocznicę urodzin, postawiono na wzniesieniu nad miasteczkiem, przy drodze do Vrátnej doliny dość sporych rozmiarów pomnik ze stali nierdzewnej, który w promieniach słońca potrafi oślepić. Czy on jest piękny czy nie, tego też nie oceniam, ale na pewno jest widoczny z drogi głównej. Poniżej na dużym placu stoją kamienne obeliski z wyrytymi datami. Jest tu też malutka scena i ławeczki.
Festiwal
Kult Janosika jest podtrzymywany w czasie corocznych ?Janosikowych dni? w pierwszym tygodniu sierpnia. To duży festiwal folklorystyczny, w którym biorą udział zespoły krajowe i zagraniczne. Festiwale odbywają się od 40 lat. Na jego potrzeby został zbudowany duży amfiteatr na zalesionym zboczu nad wsią. Pod amfiteatrem w czasie tej imprezy organizowane jest pole namiotowe, targi wyrobów ludowych i wiele innych atrakcji turystycznych.
Warto wiedzieć
Imieniem zbójnika Janosika nazwano m. in. Dolne Diery ? Janosikowe Diery, grupę skał prowadzących od Tiesňiav ? Zbójnicki chodnik, hotele i pensjonaty.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz