Turów
Wielka historia w małym miasteczku
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Turów (?????) leży na białoruskim Polesiu, na południowym brzegu Prypeci, skraju Prypeckiego Parku Narodowego i w pobliżu Błot Ałmańskich.
Pominięty w Nowej Encyklopedii Powszechnej PWN, był w dalekiej przeszłości jednym z najważniejszych grodów i centrów staroruskiej kultury, ustępując tylko Kijowowi, ale już nie potężnym wówczas Nowgorodowi Wielkiemu i Połockowi, o pomniejszych grodach nie wspominając. A później znaczącym ośrodkiem gospodarczym Rzeczypospolitej Trojga Narodów.
Tomasz Święcicki w ?Opisie Starożytnej Polski? wydanym w roku 1828 poświęcił Turowowi tylko cztery wiersze tekstu, odnotowując, że w 1220 roku, po pokonaniu w bitwie nad rzeką Jasiołdą ruskiego księcia Mścisława Romanowicza, miasto, wraz z Pińskiem, przeszło pod władanie Litwy. Więcej informacji o nim znalazłem w międzywojennej Encyklopedii Powszechnej Gutenberga. Warto tę notę zacytować:
Turów, miasteczko na Białorusi, w okręgu Mozyr, nad rz. Prypecią, wpobliżu granicy polskiej z 5.399 mieszk. T. Jest prastarym grodem ruskim, już w pocz. XI w. był stolicą osobnej dzielnicy, którą rządził zięć Bolesława Chrobrego Świętopełk. Do początku XIV w. było księstwo turowskie, łączone często z Pińskiem, przedmiotem licznych walk między Kijowem, Wołyniem i Litwą. Wcześniej też był T. siedzibą władyków (biskupstwa), którzy w 1596 przyjęli unję.
Natomiast naprawdę sporo dowiedziałem się o Turowie i jego przeszłości ze współczesnych publikacji białoruskich, a także ? już w postaci ustnych przekazów legend ? na miejscu. Założony on został w roku 980, chociaż diakon w kaplicy cmentarnej zapewniał, że początek miastu dał klasztor. Najstarszy prawosławny na terenie Rusi Kijowskiej, gdyż istniał już w IX wieku, około 100 lat przed jej chrztem (988 r.) w obrządku bizantyjskim. Natomiast najstarsze ślady zamieszkiwania na tym obszarze ludzi archeolodzy określili na VIII -V tysiąclecie p.n.e. (!)
W średniowieczu Ziemia Turowska była centrum jednoczenia się słowiańskich Dregowiczów i jednym z pierwszych księstw wschodniosłowiańskich. Zaś sam Turów ? nazwa miasta pochodzi od rzeki Tur wpadającej do Prypeci 10 km. na wschód od niego ? ośrodkiem kultury Rusi, drugim pod względem znaczenia po Kijowie. To w nim napisano najstarszy zabytek piśmiennictwa białoruskiego ? Ewangelię Turowską (XI w.) oraz działał jeden z najwybitniejszych autorów tekstów cerkiewnych nazywany Ruskim Złotoustym, kanonizowany na przełomie XII i XIII w. św. Cyryl Turowski.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
o niezwykłych krzyżach i cudownej ikonie w Turowie w naszym portalu
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz