Witkowice
Historyczna przeprawa przez Bzurę
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Most na Bzurze miedzy Brochowem a Witkowicami pamięta bitwę nad Bzurą. To most żelazny, kratownicowy. Wąski na jeden samochód.
Od zachodu, od strony Witkowic dojeżdża się tu zwykłą drogą, od Brochowa wąskim dojazdem, niedawno ułożonym z kostki.
Ważny punkt bitwy
Przez ten most i w okolicy przeprawiały się przez rzekę polskie oddziały uczestniczące w największej batalii podczas całej Kampanii Wrześniowej. Trwała ona od 9 do 22 września 1939 roku. Poległo w niej i zmarło od ran około 20 tys. polskich żołnierzy, 100 tys. dostało się do niewoli. Starcie to znane jest jako bitwa nad Bzurą albo pod Kutnem. Wzięli w niej udział żołnierze armii Poznań i Pomorze pod dowództwem generała Tadeusza Kutrzeby. Jego imieniem nazwano wspomniany most.
Cały zestaw pomników
Na zachodnim brzegu rzeki ustawiono kilka głazów ? pomników upamiętniających wrześniową bitwę. Pozioma tablica upamiętnia 21 żołnierzy poległych podczas przeprawy w dniach 16-19.września. Na dużym głazie hołd bohaterom składają harcerze. Kolejny, najnowszy głaz jest poświęcony podpułkownikowi Łukaszowi Cieplińskiemu ps. ?Pług?, który we wrześniu 1939 r. jako jeszcze podporucznik zniszczył w tym miejscu osiem niemieckich czołgów. W latach 1940-47 pełnił ważne funkcje w ZWZ, AK i WiN. Aresztowany przez UB stracony został 1951 r. Na dawniejszych zdjęciach miedzy głazami widać jeszcze krzyż stojący między tymi pomnikami, teraz go nie ma. Natomiast ciekawym dopełnieniem tego miejsca jest instalacja symbolizująca staczające się do rzeki koła wozów. Ten element pomnikowego zbioru (bo nie założenia) przemówił do mnie najbardziej. Obok pomników tablica informująca o przebiegu turystycznego ?Traktu pamięci bohaterów bitwy nad Bzurą 1939 roku?, którego ważnym punktem jest właśnie ta przeprawa. Cała trasa ma 33,5 kilometra.
Warto wiedzieć
W tę okolicę warto wybrać się we wrześniu. na łąkach nad Bzurą w okolicy Witkowic i Brochowa ma miejsce historyczna rekonstrukcja walk z 1939 r. Organizatorami przedsięwzięcia są Muzeum Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie oraz Stowarzyszenie Grup Rekonstrukcyjnych ?Polski Wrzesień?.
Pojechałem w to miejsce podczas jednej z moich rowerowych wycieczek po puszczy. Zachęcony zdjęciem tego pomnika z kół. Jednak, ku mojemu zdziwieniu na zdjęciu kół było dużo, w naturze tylko dwa. Tak jak na tych fotografiach ilustrujących ten artykuł. Nie wiem zatem do tej pory czy:
– zdjęcie było z jakiegoś innego miejsca, gdzie jest inny pomnik z kołami?
– ktoś pozostałe koła ukradł albo zniszczył i zostały tylko dwa?
Ciekaw też jestem dlaczego nie ma krzyża. Nie, żebym uważał, że krzyż musi być koniecznie, wcale nie musi. Ale rzadko się zdarza, że krzyże znikają.Raczej ich przybywa, niestety.
Okolicę uporządkowano w ubiegłym roku z okazji 75 rocznicy bitwy. Może wtedy zniknął krzyż i koła? Przywrócono natomiast tablice poświęconą generałowi Kutrzebie, tę na moście. Bo ktoś ją ukradł.
Krzyż niestety zbutwiał i przewrócił się (był niezaimpregnowany przed wkopaniem). Gmina nie postawiła już nowego krzyża. Remontu pomnika i przywrócenia tablicy gen.Kutrzeby dokonali członkowie Muzealnej Grupy Historycznej im.II/18 pp. Tutaj link to Traktu Pamięci http://echopowiatu.pl/powiat-sochaczewski/mlodzieszyn/nowy-szlak-historyczny-ziemi-sochaczewskiej/