Modlin
Forteczny cmentarz wszystkich wojen

Próbując dowiedzieć się o tym miejscu nieco więcej, niż można wyczytać na tablicy przy bramie, trafiałem wciąż na sprzeczne informacje, a poskładanie ich w spójną i zwięzłą całość nie było wcale łatwe. Ale spróbuję...
fot: Andrzej Węgrowicz
Modlin. Forteczny cmentarz wszystkich wojen
Pomnika poświęcony pamięci poległych w 1920 i 1939 roku przedstawia krzyż w otoczeniu sześciu orłów, takich, jak na wojskowych czapkach. Podobne orły, już pojedynczo stoją to tu, to tam, na cmentarzu.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Tak jak Twierdza Modlin jest obiektem zupełnie niezwykłym, tak niezwykły jest cmentarz forteczny znajdujący się na jej przedpolu, przy drodze prowadzącej do Modlina od strony szosy gdańskiej i nowego lotniska.

Próbując  dowiedzieć się o tym miejscu nieco więcej, niż można wyczytać na tablicy przy bramie, trafiałem wciąż na sprzeczne informacje, a poskładanie ich w spójną i zwięzłą całość nie było wcale łatwe. Ale spróbuję… A pierwszą istotną sprawą jest, że choć twierdza wybudowana przez Rosjan służyła Rosjanom przez z górą 80 lat, nie ma tu Rosjan.  Pochowani są na fortecznym cmentarzu prawosławnym, znajdującym się w Modlinie Nowym, daleko, w stronę Pomiechówka. Jest on bardzo zaniedbany i czeka na opiekę, wszak także to zabytek… Na cmentarzu wojennym pochowani są… wszyscy inni.

Stuletnie początki

Niewykluczone, że cmentarz wojenny w Twierdzy Modlin został założony równolegle z powstaniem pierwszych umocnień w okresie wojen napoleońskich, a pierwszymi tutaj pochowanymi byli członkowie załogi, która broniła Modlina przed Rosyjską armią w 1813 roku. Nie ma tu jednak ani ich grobów, ani grobów zmarłych podczas budowy twierdzy. Istnieje więc także pogląd, że cmentarz założono dopiero w 1915 roku i grzebano na nim żołnierzy armii niemieckiej i rosyjskiej poległych w czasie pierwszej wojny światowej. Z tego okresu zachował się jednak tylko jeden pomnik z szarego piaskowca, mogiła zbiorowa siedmiu żołnierzy poległych w czasie szturmu fortu nr XVI. Innych upamiętnia pomnik – metalowy krzyż ze starą tablicą i napisem: 1914-1920 Pamięci poległych i zmarłych żołnierzy tu pochowanych.

Polegli w wojnie bolszewickiej

Najstarszymi grobami polskich żołnierzy jest ponoć dziewięć mogił legionistów przebywających w twierdzy w latach 1916-1917, w czasie tzw. kryzysu przysięgowego. Te jednak umknęły mojej uwadze. Natomiast ogromna jest kwatera poległych w czasie wojny polsko-rosyjskiej w sierpniu 1920 roku. Bitwa Warszawska zakończona Cudem nad Wisłą toczyła się na przedpolu twierdzy, wielu rannych  zmarło w szpitalu wojskowym w Modlinie. Kwatera żołnierzy polskich liczy 325 mogił oznaczonych betonowymi krzyżami z imionami i nazwiskami pochowanych. Cmentarz został doszczętnie zniszczony w 1945 roku, w latach 1995-97 zrekonstruowany.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 1 listopada 2012; Aktualizacja 13 maja 2020;

Komentarze: 2

    maurycy, 3 listopada 2012 @ 13:14

    Mogę dorzucić dwie ciekawostki. Po pierwsze pod cmentarzem znajdują się tunele kontrminerskie, a na samej nekropolii wyloty wentylacyjne od nich. Fortu, do którego prowadziły – już nie ma. A po drugie – to chociaż cmentarz zamknieto w latach 60tych, to potem pochowano jeszcze jednego żołnierza wrześniowego. Znaleziono go w jednym z fotrów w latach bodajże 90-tych. Leżał – zasypany i zaginiony od wojny.

    Ben, 4 kwietnia 2023 @ 22:45

    Co do mogił niemieckich to są to żołnierze IV Korpusu Pancernego SS , którzy polegli w walkach o tzw. mokry trójkąt we wrześniu i październiku 1944 r. Z Powstaniem Warszawskim nie mieli nic wspólnego

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij