Użhorod
Dzieje twierdzy nad rzeką Uż
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Tutejsze przedmieścia sąsiadują z granicą państwową ze Słowacją. Użhorod bowiem, centrum administracyjne Rusi Zakarpackiej jest jednym z najbardziej środkowoeuropejskich miast naszego wschodniego sąsiada.
Użhorod (Ужгород), wraz z Rusią Zakarpacką przez wieki należał do królewskich Węgier. Następnie, aż do 1918 roku, do monarchii austrowęgierskiej. Później zaś do Czechosłowacji, epizodycznie do horthystowskich Węgier, aby w 1945 roku „w uzgodnieniu” – wiemy, jak ono wyglądało w przypadku naszych kresów wschodnich – z Czechosłowacją znaleźć się w granicach ZSRR. Po jego rozpadzie – znajduje się na Ukrainie. Zakarpacie jest szalenie ciekawym, a ciągle u nas mało znanym regionem Europy środkowej. Żyjącym trochę innym, spokojniejszym rytmem. Malowniczym, mimo przeważającej obecnie ludności ukraińskiej, konglomeratem narodów, narodowości, religii, tradycji, obyczajów, kuchni. W Użhorodzie mieszkają także Rosjanie i Rusini, około 8 proc. ludności stanowią Węgrzy, są Słowacy, Niemcy, Cyganie i niedobitki Żydów, których do Holokaustu żyło tu sporo.
Sporne dzieje
Miasto ma kilkunastowiekową historię, chociaż sporną w szczegółach, podobnie jak pochodzenie jego nazwy. Uczeni napisali na ten temat już wiele, wysuwając i dosyć abstrakcyjne hipotezy, a pełnej zgody ciągle nie ma. W najstarszym węgierskim dokumencie Gesta Hungarorum jest ono wzmiankowane pod rokiem 872 jako Ung. Tyle, że traktowane jest to mniej więcej tak, jak nasza legenda o księciu Popielu i Mysiej Wieży. Węgrzy uważają, że najpierw było siedzibą jednego dowódców konnicy Arpada – Almosa Akkora. Słowianie, zwłaszcza Ukraińcy twierdzą, że założyli je, podobnie jak drugie obecnie pod względem wielkości na Zakarpaciu Mukaczewo, Biali Chorwaci, a pierwszym władcą był książę Laborec. Miasto to wspomina pod rokiem 898 w najstarszej kronice staroruskiej „Opowieść minionych lat” (1113 r.) mnich Nestor. Zaś za w pełni wiarygodne, najstarsze pisane źródło historyczne, część uczonych uważa dopiero świadectwo arabskiego geografa i kartografa Al-Idrisiego (1100-65) z 1154 roku.
Nad rzeką Uż (Wąż)
Mniej wątpliwości budzi geneza nazwy Użhorodu, mimo istnienia również paru wręcz fantastycznych hipotez. Aż do okresu Wiosny Ludów, gdy pojawiła się obecna ukraińska, upowszechniając zresztą znacznie później, był to po prostu Ungvár. Nazywany tak nie tylko przez Węgrów aż do końca I wojny światowej. Co oznaczała ta nazwa? Słowo vár jest pochodzenia irańskiego – twierdza (lub zamek) Ung. Znaczenie tego pierwszego członu nie zostało jednoznacznie wyjaśnione, chyba poza wywodzeniem z niego ruskiej nazwy rzeki – Uż. Powszechnie przyjęto jednak, w obu językach, tłumaczenie nazwy miasta jako „Zamek nad rzeką Uż”.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz