Esna
Sanktuarium Boga Chnuma
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W głębokiej na niemal 10 metrów niecce poniżej współczesnego poziomu ulic, prawie w centrum miasta Esna na zachodnim brzegu Nilu, trochę ponad 50 km na południe od Luksoru, wznosi się imponująca gmach mieszczący w środku salę hypostylową antycznego boga Chnuma.
Jest to zaledwie fragment dawnego, poświęconego mu sanktuarium, odkrytego przypadkowo przez żołnierzy Napoleona na początku XIX wieku, a odkopanego dzięki Augustowi Mariette (1821-1881), francuskiemu historykowi, archeologowi i egiptologowi szczególnie zasłużonemu w badaniach Egiptu faraonów, założycielowi Muzeum Starożytności (Muzeum Egipskiego) w Kairze. Pozostałe części tego kompleksu architektonicznego, ostatniej takiej budowli starożytnego Egiptu, wzniesionej już w czasach greckich, pod panowaniem Ptolemeuszy oraz rzymskich, znajdują się pod centrum miasta. A wyburzenie domów i innych współczesnych budowli, aby się do nich dostać, nie wchodzi oczywiście w grę. Esna, mimo iż ze wschodnim brzegiem rzeki, na którym leżą Luksor i najsłynniejsze w nim sanktuarium egipskiej starożytności w Karnaku, a 135 km dalej na południe miasto Asuan, łączy ją blisko 900 metrowej długości tama o 120 śluzach i most, stosunkowo rzadko odwiedzana jest przez turystów.
Turyści trafiają tu rzadko
Nie znajduje się bowiem w programach typowych wycieczek. Przed laty, zanim oddano tu do użytku drugą dużą śluzę do przepuszczania statków, aby podnieść je, lub opuścić na inny poziom rzeki, a do jedynej ówczesnej dla obu kierunków ? w górę i w dół Nilu ? trzeba było czekać w kolejce po kilka godzin, wycieczkowce przybijały do tutejszej przystani. A turyści mogli wychodzić na ląd i mieli wystarczająco dużo czasu aby nie tylko zwiedzić świątynię Chnuma, ale i zobaczyć centrum oraz nabrzeże miasta. Obecnie najłatwiej dojechać tu z Luksoru pociągiem ? stacja kolejowa znajduje się na wschodnim brzegu ? lub autobusem. A na brzeg zachodni przejść, ewentualnie dojechać taksówką.I naprawdę warto wybrać się tutaj, bo główny zabytek jest bardzo ciekawy. W mitologii egipskiej Chnum był bowiem stwórcą świata i człowieka. Ulepić go miał z gliny, podobnie jak cały świat, i ukształtować na kole garncarskim. Przy czym kształtował, według wierzeń, każdego człowieka jeszcze przed jego narodzeniem. Trudno tu nie dostrzec pewnej analogii do późniejszego Boga Jedynego ? Jehowy, Boga Ojca i Allaha głównych religii monoteistycznych. Oczywiście w starożytnym Egipcie nie był on bogiem jedynym, chociaż utożsamiano go także z bogiem słońca Re. Występował więc także pod imieniem Chnum-Re.
Różne role boga z głową barana
Był zarazem bóstwem płodności oraz dawcą wody, odpowiedzialnym za życiodajne wylewy Nilu. Kult Chnuma wywodził się w wyspy Elefantyny w obecnym Asuanie, gdzie tworzył triadę z boginiami Satis i Anukis. W innych miejscach jego kultu, który rozszerzył się na północ, zwłaszcza tu w Esnie, z boginiami Satis i Neit. Zaś w Heliopolis z bogami Szu, Ozyrysem i Gebem. Przedstawiany był jako długorogi baran, lub mężczyzna z głową barana, modelujący na kole garncarskim parę ludzi.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz