Łodź
Jedyna w swoim rodzaju: ulica Piotrkowska

Piotrkowska biegnie na południe. Jest kręgosłupem siatki przecinających ją prostopadle równoległych do siebie przecznic. To one wyznaczają kwartały zabudowań. Ulica jest unikalnym zespołem zachowanej XIX. wiecznej wielkomiejskiej zabudowy...
fot: Halina Puławska
Łodź. Jedyna w swoim rodzaju: ulica Piotrkowska
Była wizytówką miasta i na niej pojawiały się wszelkie techniczne nowości: w 1835 r. oświetliły ją latarnie olejowe...
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Odkryłam ?Pietrynę? ? jak nazywa się w miejskim slangu ulicę Piotrkowską. Odkryłam i zaczarowała mnie. Krótki, zaledwie kilkugodzinny, pospieszny spacer po niej rozbudził apetyt na poznanie szczegółów ? detali, podwórek, historii.

Ta ulica jest zwierciadłem burzliwego rozwoju fabrycznej Łodzi w XIX w., powstawania wielkich fortun, narodzin wielkomiejskiego splendoru. A jak opisać spacer po niej na długości 4,2 km? ? bo tyle mierzy i zaliczana jest do najdłuższych arterii handlowych w Europie. Szłam po ulicy zygzakiem od pierzei do pierzei, zadzierając głowę. Spojrzenie wstecz na oddalający się pomnik Kościuszki na Placu Wolności pozwalało na ocenę tej unikalnej weduty. Od tego placu, idąc ku słońcu rozpoczęłam przygodę z ?Pietryną?.

Zaczątek Nowego Miasta

Położona ?pod linijkę? ulica rozpoczyna się na nim – ośmiobocznym, założonym według reguł klasycznych w latach 1821-1823 jako centralny plac Nowego Miasta ? osady przemysłowej dla sukienników ?i nosił wówczas miano Rynek Nowego Miasta. Powstanie osady leżało w programie uprzemysłowienia ziem polskich Królestwa Polskiego, w tym stworzenia właśnie w Łodzi zagłębia włókienniczego, którego orędownikiem był Rajmund Rembieliński, wolnomularz, prezes Komisji Województwa Mazowieckiego. Warto wiedzieć, że w efekcie, z małej osady liczącej w 1815 r. ok. 800. mieszkańców, w latach 80. XIX w. wyrosło miasto ponad 200. tysięczne.

Salon przemysłowej Łodzi

Na cztery strony świata odchodzą z Placu ulice wyznaczające główne osie założenia. Piotrkowska biegnie na południe. Jest kręgosłupem siatki przecinających ją prostopadle równoległych do siebie przecznic. To one wyznaczają kwartały zabudowań. Pierwotnie, na początku XIX w. kwartały zabudowane były drewnianymi domami mieszkalno-rzemieślniczymi dla osiedlających się tutaj rękodzielników wytwarzających tkaniny. Przybyli z Europy w odpowiedzi na ofertę władz Królestwa Polskiego. Z upływem czasu na zapleczu domów powstawały fabryczki, a drewniaki zastępowały murowane kamienice i pałace. Dla wielu szczęśliwie obróciło się koło fortuny. Piotrkowska stała się centrum handlowym ze sklepami oferującymi towary luksusowe i wytworną odzież i bankami. Stała się salonem z teatrami, hotelami, restauracjami, kawiarniami i w końcu kinem. Była wizytówką miasta i na niej pojawiały się wszelkie techniczne nowości: w 1835 r. oświetliły ją latarnie olejowe, w 1839 r. w Białej Fabryce zainstalowano pierwszą w Królestwie Polskim maszynę parową i w ślad za nią stanął pierwszy komin fabryczny, w 1840 r. pognały pierwsze dorożki, w 1883 r. rozmawiano już przez telefon, w 1898 r. ruszył pierwszy w Kongresówce tramwaj elektryczny ?a w 2009 r. ruszył w Łodzi pierwszy w Europie (!) system informacji turystycznej opartej na fotokodach ? znajdziemy je na wielu zabytkach Piotrkowskiej.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 20 października 2014; Aktualizacja 27 października 2014;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij