Niedaleko od Górnego Rynku w mieście Ołomuniec, przy ulicy Na hrad? wybudowano na początku XX wieku neobarokową, nakrytą pięknie zdobioną kopułą, kaplicę. Poświęcono ją katolickiemu księdzu Janowi Sarkandrowi, którego przetrzymywano i torturowano w więzieniu stojącym kiedyś w tym miejscu. To działo się w 1620 roku.

Jan Sarkander urodził się w 1576 roku w Skoczowie na Śląsku Cieszyńskim. Po śmierci ojca, wraz z matką i rodzeństwem wyprowadził się na Morawy do Przybora. Tu uczęszczał do czeskiej szkoły parafialnej. Później pobierał nauki w szkołach jezuickich w Ołomuńcu i w Pradze. Potem studiował teologię w Grazu, a w 1609 w Brnie przyjął święcenia kapłańskie. W diecezji ołomunieckiej pracował w różnych miejscowościach, między innymi w Holeszowie. Jego duszpasterstwo było jednak utrudnione poprzez powstanie protestantów przeciw monarchii habsburskiej.

Oskarżony o zdradę

Proboszcz Sarkander za namową parafian wyjechał w czerwcu 1619 roku z pielgrzymką do Polski. Został wtedy posądzony o kontakty z  Lisowczykami. Podejrzenia nasiliły się, gdy wrócił na Morawy: w lutym 1620 roku Lisowczycy nie zniszczyli ani nie splądrowali Holeszowa. Sarkander uchronił miasto przed atakiem, wychodząc naprzeciw wojsku z procesją z Najświętszym Sakramentem. Chciał pokazać, że miasto jest katolickie. Lisowczycy odstąpili, ale Sarkander został oskarżony o sprowadzenie ich na Morawy.

Błogosławiony męczennik

Sędzia protestancki uwięził Sarkandra w Ołomuńcu.  Podczas przesłuchań stosowano okrutne tortury, jednak ksiądz nie zdradził tajemnicy spowiedzi. Po wielkich cierpieniach zmarł 17 marca 1620 roku. Wieść o jego śmierci rozniosła się po całym kraju. Wierni zaczęli go czcić jako męczennika. 1 września 1859 roku został uznany błogosławionym. Beatyfikacja odbyła się w bazylice św. Piotra w Rzymie w 1860 roku.

Kontrowersyjny święty

W 1981 roku na prośbę biskupów z Ołomuńca i Katowic rozpoczęto proces kanonizacyjny. 5 kwietnia 1993 roku papież Jan Paweł II podjął decyzję o uznaniu błogosławionego Jana Sarkandra świętym. Kanonizacja odbyła się 21 maja 1995 roku w Ołomuńcu w czasie wizyty Ojca Świętego. Kanonizacja Jana Sarkandra wywołała w Republice Czeskiej spore kontrowersje. Relikwie (czaszka) błogosławionego Jana Sarkandra znajdują się w katedrze św. Wacława w Ołomuńcu, w kościele Św. Michała i w innych miejscach. W kaplicy przechowywane są pamiątki związane z jego śmiercią. Jest tu koło tortur tzw. ?skrzypiec?, studnia, kamień nagrobny i kilka innych.

Warto wiedzieć

W latach dziewięćdziesiątych XX wieku kaplicę gruntownie odrestaurowano. Przed nią stoi sporych rozmiarów pomnik, a obok Fontanna Sarkandra postawiona w 2007 roku.

Przeczytaj także...

Ołomuniec. Św. Jan Sarkander i izba tortur

Autor: Cezary Rudziński

Kaplica Jana Sarkandra to dzieło architekta Eduarda Sochora (1862-1941), a zarazem miejsce najbardziej związane z życiem tego czeskiego i polskiego świętego kościoła katolickiego.

Ołomuniec. Osiem fontann na starówce

Autorka: Barbara Górecka

Fontanny na starówce w Ołomuńcu są wyjątkowe: sześć jest barokowych i dwie współczesne. Stare fontanny – Herkulesa, Cezara, Jowisza, Trytonów, Merkurego i Neptuna – przedstawiają motywy z mitologii antycznej.

Ołomuniec. Przez place i ulice stolicy Moraw

Autorka: Barbara Górecka

Nie byłam wcześniej w Ołomuńcu, więc miasto zrobiło na mnie spore wrażenie. Pięknie odrestaurowane kamienice, ratusz z zegarem, fontanny i kolumny. Wąskie uliczki i bogate kościoły. I to „coś”, dla którego ma się ochotę wrócić…

Poczytaj więcej o okolicy:

Ołomuniec. Katedra świętego Wacława

Helfštýn. Stary zamek zajęli kowale

Ołomuniec. Kolejne odsłony starego zegara

Ołomuniec. Ratusz na Górnym Rynku