Wieliczka
Turystyczną trasą przez kopalnię soli
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Drugą na trasie turystycznej jest kaplica Świętego Krzyża z wnętrzem skomponowanym z kilku dawnych miejsc kultu. Centralne miejsce w ołtarzu zajmuje XIX-wieczna, drewniana rzeźba Ukrzyżowanego, z klęczącymi przed nią postaciami mnichów wyrzeźbionych w soli. Naprzeciwko niej, po drugiej stronie kaplicy, natomiast XVII – wieczna drewniana, polichromowana rzeźba Matki Boskiej Zwycięskiej. Jest to cenny zabytek z pracowni małopolskiego mistrza epoki baroku. Wnętrze tej kaplicy oświetla XIX-wieczny żyrandol wykonany z drewna i kryształów soli.
Najwspanialsza kaplica – św. Kingi
Najwspanialszym miejscem w całej kopalni jest wielka kaplica świętej Kingi, na głębokości od 91,5 do 101, metra. Powstała w roku 1896 po eksploatacji olbrzymiej bryły zielonej soli. Ma długość 54, szerokość 15-18 i wysokości 10-12 m. Zdobili ją, przez blisko 70 lat do roku 1963, górnicy-rzeźbiarze. Najbardziej znani to Józef i Tomasz Markowscy oraz Antoni Wyrodek. Trzyczęściowy ołtarz główny wykonał w latach 1895-1920 Józef Markowski.
Po zmianach wcześniejszej dekoracji, centrum zajmuje posąg św. Kingi na tle ściany udekorowanej kryształami halitu. W bocznych wnękach są figury św. Józefa i św. Klemensa – patrona górników i parafii wielickiej. Również on wyrzeźbił ambonę przypominającą wzgórze wawelskie z legendarnym smokiem i murami. Kompozycji jest mnóstwo, trzeba sporo czasu, aby obejrzeć je nieco dokładniej, bo warto. Także płaskorzeźby na ścianach bocznych z licznymi scenami biblijnymi.
Podziemna droga krzyżowa
W 1999 r. górnik-rzeźbiarz Stanisław Anioł z pomocnikami, wykuli w soli, na podstawie projektu arch. rzeźbiarza Czesława Dźwigaja, posąg Jana Pawła II, w podziękowaniu za kanonizację patronki salin bł. Kingi. Kaplicę oświetlają ogromne żyrandole wykonane z kryształów soli. Szczegółowy opis dekoracji kaplicy, wraz z rysunkami, znajduje się przewodniku po kopalni, autorstwa Agnieszki Wolańskiej, ze zdjęciami Janusza Podleskiego, wydanego w kilku językach. Znajduje się w nim również schemat kopalni.
Bardzo ciekawa jest również, kolejna na trasie, komora Erazma Barącza, eksploatowana w latach 1846-66, jedna z trzech, w których znajdują się słone jeziorka. Przewodnik zwraca uwagę m.in. na filar zielonej soli, który zabezpieczał wyrobisko po zakończeniu jego eksploatacji. W komorze tej jest też droga krzyżowa nazywana Golgotą Wielickich Górników, wyrzeźbiona przez Pawła Janowskiego, Piotra Starowicza i Jacka Talapkę w hołdzie dla papieża Jana Pawła II. Ściany komory otacza drewniana pochylnia i schody.
Na pierwszej liście UNESCO
Unikatowy charakter ma komora Michałowice, dawne niemal pionowe wyrobisko eksploatowane przez kilkadziesiąt lat, od końca XVII w do połowy XVIII w. Ma ona 35 m. wysokości oraz szczególne umocnienia i zabezpieczenia stropu oraz ścian. Od roku 1963 stoi w niej pomnik Górnika wykuty w soli przez Mieczysława Kluzka. Z pozostałych komór, które zwiedzamy, trudno pominąć im. Józefa Piłsudskiego na głębokości od 120 do 130,9 m. z pomnikiem Marszałka wykutym w 1997 r. przez Stanisława Anioła. Naczelnik Państwa zwiedzał kopalnię wielicką w 1919 roku.
Ważna jest także Komora Stanisława Staszica z jego popiersiem oraz rzeźbą Stanisława Anioła przypominającą, w 30-lecie tego wydarzenia, wpisanie Kopalni Soli „Wieliczka” w 1978 r. na pierwszą listę 12 obiektów tworzonej wówczas Listy Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Na trasie, w tzw. Poprzeczni Poniatowski, znajduje się posąg Skarbnika – dobrego ducha i strażnika kopalni podczas spotkania z wielickimi górnikami, które zawsze oznaczało, że coś im grozi.
Restauracja 123 metry pod ziemią
Wyrzeźbili je w 1968 r. górnicy – rzeźbiarze Mieczysław Kluzek i Piotr Cholewa. Zwiedzanie i pobyt w kopalni kończymy w jej podziemnej restauracji, w komorze Witolda Budryka. Powstała ona po wyeksploatowaniu tutejszego złoża soli spiżowej. Zamówione potrawy nie tylko podaje się, ale również przygotowuje i gotuje na głębokości 123 m. Po obiedzie jeszcze tylko krótkie przejście korytarzem do wind, odczekanie w kolejce – jest dwupoziomowa, do każdej z kabin zabiera po 5 osób, i powrót na powierzchnię.
Święta Kinga urodzona w roku 1234 była węgierską królewną z dynastii Arpadów .
Księżna krakowska i sandomierska , zakonnica w Zakonie Świętej Klary ( klarysek ) .
Córka króla Węgier Beli IV i Marii Laskariny . Była żoną księcia Bolesława V Wstydliwego
i może dlatego była dziewicą .
Święta Kinga była siostrą błogosławionej Jolenty urodzonej w roku 1244 .
Błogosławiona Jolenta była księżną kaliską i wielkopolską a potem zakonnicą
w tym samym zakonie co jej siostra św. Kinga . Jolenta była żoną Boleslawa Pobożnego ,
matką Jadwigi Bolesławówny . Jadwiga Bolesławówna była żoną króla Władysława I Łokietka .
Ci ostatni byli rodzicami króla Kazimierza III Wielkiego więc jego dziadkami była
błogosławiona Jolenta i Bolesław Pobożny , fundatorzy klasztoru oo. franciszkanów i katedry w Kaliszu .
Na zdjęciu wspomniana kaplica św . Kingi w Wieliczce .