Madera
Kraina wiecznej wiosny
Przez tysiące lat plony, ziarno, warzywa i owoce podążały ścieżkami ludzkości. Gdy ludzie przekraczali kontynenty i oceany, zabierali rośliny ze sobą, a tym samym zmieniali oblicze Ziemi. O rośliny toczono wojny, a imperia kształtowane były przez herbatę, trzcinę cukrową i tytoń.*
Madera jest jednym wielkim ogrodem botanicznym i arboretum. Gdziekolwiek wzrok się zapuści, widzi się kwitnące krzewy i drzewa, ubierające się w świeżą zieleń stosownie do pory roku, a cała wyspa jest zielona – na skałach od różnych porostów, kwiatuszków czy epifitów. Nie bez kozery Madera nazywana jest wyspą wiecznej wiosny i kwitnącym ogrodem. Rajem.
Roślinny krajobraz Madery bardzo różni się od flory polskiej. Wczesną wiosną w Polsce drzewa obsypują się liśćmi, pośród których pojawiają się kwiaty forsycji, magnolii, jarzębiny, kasztanowców, burzliwego różnokolorowego bzu, grusz, wiśni i jabłoni… Pod nimi nęcą zapachem fiołki i konwalie, na polach zwabiają owady kwiaty żółtego rzepaku… Takiego widoku nie zobaczymy na Maderze. Poza roślinnością rodzimą i endemiczną królują różnej wysokości palmy, ogromne paprocie i rośliny pochodzące z południowej półkuli, od Oceanii, Nowej Zelandii, Południowej Afryki po kraje Ameryki Południowej. Pochodząca z RPA strelicja królewska stała się ikoną Madery.
Wszystkie rośliny zasługują na uwagę, szczególnie, że nie należą do naszej strefy klimatycznej. Wystarczy wspomnieć o kilku:
* Eukaliptus pachnący z rodziny mirtowatych, który występuje naturalnie w Australii, Nowej Gwinei, Filipinach został sprowadzony na Maderę jako drzewo opałowe, do budowy statków i osuszania bagien. Stał się w jakimś sensie przekleństwem wyspy. Nie pozwala pod swoimi koronami rosnąć innym roślinom, które zabija jego rozłożysty, bardzo długi system korzeniowy.
* Bananowce to bez wątpienia skarb Madery. Pochodzą z obszarów tropikalnych i nie występują w stanie dzikim. Owoce maderskiego bananowca są krótkie, dlatego też nie są gatunkiem eksportowym. Kiście pojawiają się kolejno w trzech poziomach – babcia, matka i córka – sukcesywnie zrywane. Kwiaty bananowca maderskiego są fioletowe.
* Strzałkowiec grzechotkowy zwany krewetką maderską – pochodzi z Meksyku, jest krzewem wiecznie zielonym, której ozdobą są pomarańczowe lub żółte kłosokształtne kwiatostany złożone z barwnych, dachówkowato na siebie zachodzących przylistków.
* Jacaranda mimozolistna, drzewo pochodzące z Ameryki Południowej i Środkowej o kwiatach pojawiających się na bezlistnych gałęziach, o zniewalająco liliowej barwie.
* Puchowiec pięciopręcikowy, występujący na niemal całej półkuli południowej, jest uprawiany dla kapoku (rodzaj włókna). W jajowatych owocach znajdują się nasiona otoczone sprężystym puchem wykorzystywanym do wypełniania materaców, kamizelek ratunkowych, w tapicerstwie i jako wykładzina ocieplająca.
* Russelia jest krzewem o kształcie fontannowym pochodzącym z Meksyku i Ameryki Środkowej, o kwiatach mocno czerwonych. Jest ziołem. Ruselia nazywana jest również końskim ogonem lub łzami kochanka.
* Oplątwa (tillandsia), zwana brodaczem, jest epifitem żyjącym bez ziemi i doniczki, żywiącym się powietrzem. Zwana jest również mchem hiszpańskim. Obsadzone oplątwą poręcze balkonów wyglądają zjawiskowo.
* Bugenwilla (kącicierń) – jej różnobarwne liście – czerwone, różowe – uznawane są za kwiaty. Bugenwilla pochodzi ze strefy klimatycznej Ameryki Południowej. Jej nawa wywodzi się od nazwiska admirała francuskiej marynarki Louisa Antoine’a de Bougainville, który jako pierwszy opisał ja w 1798 r. Długość pnącza może osiągnąć nawet 12 m. Bougenwilla kwitnie około 300 dni w roku.
* Spatodea dzwonkowata, zwana – ze względu na kształt czerwonych kwiatów – tulipanowcem, jest wiecznie zielonym drzewem pochodzącym z Afryki równikowej. Jest, podobnie jak eukaliptus, rośliną inwazyjną.
* Xanthosoma („Mickey Mouse”) to wyhodowana sztucznie odmiana xanthosomy sagittifolium. Charakteryzują ją liście w kształcie mysich uszek
* Trzcina cukrowa, inaczej cukrowiec lekarski, pochodzi prawdopodobnie z Nowej Gwinei. Na Maderze był rośliną z której produkowano cukier na eksport.
* Drzewa wawrzynolistne stanowią na Maderze ok. 2/3 roślinności Narodowego Parku Madery. Pokrywały kiedyś ziemie całej Europy. Pochodzą z trzeciorzędu, czyli ok. 20 mln lat temu. Pierwotne lasy laurowe przetrwały tylko na Maderze, Azorach, Wyspach Kanaryjskich i Wyspach Zielonego Przylądka. W 1999 r. maderskie lasy wawrzynolistne wpisane zostały na listę UNESCO.
* Andrea Wulf „Człowiek, który zrozumiał naturę. Nowy świat Alexandra von Humboldta” s.169
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz