Kraków
Krótki kurs dziejów miasta
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W roku 1364 Kazimierz Wielki założył Akademię Krakowską którą potem przekształcono w Uniwersytet Jagielloński. Za czasów Kazimierza Wielkiego rozwijał się krakowski handel, na Wawelu król wzniósł gotycki zamek. Założono wodociągi, wybrukowano ulice a także rozbudowano łaźnie i szpitalnictwo.
Dzieło Jagiellonów
W wieku XV Kraków był stolicą monarchii, ośrodkiem rozwoju kulturalnego, artystycznego i naukowego. W roku 1477 z Norymbergi na zaproszenie rady miejskiej przybył do Krakowa Veit Stoss, autor ołtarza w kościele Mariackim. Tu się ożenił i zaczął się podpisywać się jako Wit Stwosz. Spędził w mieście 19 lat. W Krakowie, w latach 1491- 1495 studiował Mikołaj Kopernik.
W roku 1520 na katedralnej dzwonnicy zawieszono dzwon „Zygmunt”. Odlał go norymberski ludwisarz Hans Beham. Był to największy dzwon Polski do roku 2000. W roku 1526 król Zygmunt August zamówił i zakupił Arrasy w Brukseli która była w XVI wieku głównym ośrodkiem tego tkactwa.
Pod koniec XVI wieku rozwój Krakowa spowolnił. W roku 1609 Zygmunt III Waza przeniósł się do Warszawy ustanawiając ją stolicą Polski. Spowodowało to również emigrację wielu możnowładców.
Trudny wiek XVIII
W XVIII wieku Kraków był nękany i grabiony przez Szwedów w czasie wojny północnej. Potem była powódź bo wylała Wisła i epidemia czarnej ospy, która pochłonęła życie około 20 tys. osób. Dzięki reformie Uniwersytetu Jagiellońskiego przeprowadzonej przez Hugona Kołłątaja w latach 1777- 80 wprowadzono do nauki język polski i utworzono klinikę medyczną, obserwatorium astronomiczne i ogród botaniczny.
W roku 1794 podczas insurekcji na Rynku Głównym Tadeusz Kościuszko ślubował rodakom walkę o odzyskanie niepodległości. W kolejnym roku nastąpił III rozbiór Polski i Kraków dostał się pod panowanie Austrii. Znaczenie miasta zmalało.
Ostoja kultury
W XIX w Kraków należał do Księstwa Warszawskiego a po Kongresie Wiedeńskim w 1815 r. utworzono z miasta i najbliższej okolicy Rzeczpospolitą Krakowską pod nadzorem Austrii, Rosji i Prus. Po stłumieniu powstania w 1846 r. Kraków przyłączono do monarchii austriackiej.
W roku 1850 Kraków przez 10 dni trawił pożar niszcząc część miasta. W roku 1873 utworzono Akademię Umiejętności. Kraków w tych czasach był stolicą polskiej kultury, nauki i sztuki. Tworzyli tu Matejko, Wyspiański, Asnyk, Tetmajer, Rydel. W roku 1883 utworzono Muzeum Narodowe.
Od wojny do wojny
W roku 1918 Kraków, jako jedno z pierwszych miast polskich, uzyskał wolność po I wojnie światowej. W dwudziestoleciu międzywojennym Kraków był dla Rzeczypospolitej ośrodkiem kultury i sztuki a przede wszystkim zapleczem kadry administracyjnej i wojskowej.
W czasie II wojny światowej zamknięto wyższe uczelnie, szkoły, muzea i teatry a profesorów wywieziono do obozów koncentracyjnych. Hitler utworzył Generalną Gubernię a jej stolicą był Kraków. Za rządów gubernatora Hansa Franka częste były publiczne egzekucje. Z wielu dzielnic Krakowa wysiedlano Polaków. Zmieniano nazwy ulic na niemieckie, używano też niemieckiej nazwy miasta – Krakau.
Niemcy planowali zniszczyć Wawel, budowali bunkry i schrony. 17 stycznia 1945 wojska sowieckie całkowicie wyparły ich z Krakowa. 21 stycznia przybyli przedstawiciele Rządu Tymczasowego i rozpoczęto odbudowywanie zabytków, kultury i gospodarki.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz