Kraków
Tajemnice ratuszowej wieży
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Kraków nie ma ratusza, choć kiedyś miał. Zburzyli go wcale nie najeźdźcy, ale mieszkańcy miasta.
Ratusz murowany w Krakowie wzniesiono na początku XIV wieku. Wcześniej był drewniany który spłonął w pożarze miasta w roku 1306. Korzystała z niego rada miejska istniejąca od roku 1264.
Dzieje dawnego ratusza
Najstarsza informacja o murowanym ratuszu pochodzi z roku 1316 a o wieży ratuszowej z roku 1383. W latach 1397-99 w pobliżu budynku ratusza zbudowano Dom Notariusza. W drugiej połowie XIV wieku przebudowano ratusz wznosząc trzecią kondygnację i gotyckie zdobienia.
Wewnątrz ratusza krakowskiego urzędował wójt, obradowali rajcy z rady miejskiej, działały sąd, ławnicy, kancelaria, archiwum i skarbiec. Ratusz pełnił funkcję reprezentacyjną i dlatego wiele razy gościł królów, senatorów, mieszczan i wojskowych. W piwnicach otwarto piwiarnię. Było tam serwowane wyśmienite piwo ze Świdnicy i dlatego dziś te pomieszczenia nazywają się Piwnicą Świdnicką.
W latach 30. i 40. XVI wieku w ratuszu założono wielkie okna. W roku 1547 rajcy na polecenie króla Zygmunta II Augusta dobudowali od strony muru łączącego wieżę z ratuszem, więzienie dla dłużników (tzw. kabaty). W roku 1556 pożar poważnie uszkodził gotycki hełm wieży. Zrekonstruowano go i w roku 1570 zniszczył go kolejny pożar. Po roku 1561 wzniesiono spichlerz który w XVII wieku ozdobiono attyką. W roku 1678 powstało od strony wschodniej drugie piętro, na którym umieszczono arsenał. Znajdował się tam balkon wsparty na dwunastu podporach. Balkon ten w roku 1702 zawalił się przygniatając szwedzkich żołnierzy.
Szwedzi w sierpniu 1702 roku wkroczyli do Krakowa podczas wojny północnej. W ciągu 63 dni okupacji Kraków musiał Szwedom płacić daniny, kontrybucje, utrzymywać ich armię. Także Szwedzi spowodowali zniszczenia. To wszytko miało podobno kosztować krakowian ponad 547 tysięcy złotych polskich.
Po roku 1782 wzniesiono budynek wojskowy (tzw. odwach) przylegający do wieży ratuszowej. W roku 1817 rada miejska na posiedzeniu Zgromadzenia Reprezentantów Wolnego Miasta Krakowa uchwaliła zburzenie spichlerza. W trakcie tych prac mury właściwego ratusza poważnie się zarysowały. Zdecydowano więc rozbiórkę zostawiając jedynie wieżę ratuszową i obszerne piwnice. Wielokrotnie myślano o odbudowie ratusza ale tego nie zrobiono. Samotna wieża ratuszowa stoi dziś na Rynku Głównym.
Jak wyglądała nieistniejąca budowla
Ratusz był kamienną dwukondygnacyjną a później trzykondygnacyjną budowlą na planie prostokąta o wymiarach 30×10 metrów. Do budynku przylegała wieża ratuszowa a przestrzeń pomiędzy ratuszem a wieżą zajmował wewnętrzny dziedziniec zamknięty przez mur z galerią dla straży i więzienie. Do ratusza przylegał spichlerz.
Główne wejście było od strony dzisiejszych Sukiennic.Nad bramą wisiały trzy kamienne tarcze z herbami Rzeczypospolitej, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Krakowa. Od XV wieku wejście miało niewielki aneks, z którego wchodziło się do sporych rozmiarów izby będącej poczekalnią i miejscem obrad sądowych.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz