Kraków
Stare kamienice wokół rynku i w mieście
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Krakowskie kamienice są specyficzne. Stoją głównie w obszarze wyznaczonym przez mury obronne miasta, ale też na Kazimierzu, Stradomiu czy Kleparzu.
Krakowski kompleks urbanistyczny jest największym w Polsce zespołem kamienic z czasów staropolskich. W Encyklopedii Krakowa zapisanych jest ich kilkadziesiąt. Mają wartość zabytkową pod względem architektonicznym, wpisane są do rejestru zabytków. Posiadają też wartość turystyczno-poznawczą. Wśród kamienic szczególne miejsce zajmują te na Rynku Starego Miasta. Od 1978 roku wpisane są na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Trzy cykle budowy miasta
Krakowskie kamienice budowane były w trzech etapach. Pierwszy etap miał miejsce na przełomie XIII i XIV wieku. Etap zasadniczy datuje się od połowy XIV wieku do połowy XVIII wieku. Trzeci, schyłkowy, od połowy XVIII wieku. Jak wyglądały dawne kamienice, te z początku XIV wieku i starsze ? nie wiadomo. Prawdopodobnie były to duże domy o kubicznych bryłach, pozbawione dekoracji, a szczególnie portali. Tego typu zabudowę można zauważyć w obecnych kamienicach narożnych.
Od prostej bryły do wyszukanej formy
W XIV wieku okres panowania Kazimierza Wielkiego był czasem największej ewolucji urbanistycznej w Krakowie. Wtedy powstała zabudowa szeregowa z podziałem na dwie części: frontową i podwórkową. Tak też zostało do dzisiaj, chociaż na podwórkach nie ma gospodarstw. Szesnastowieczne kamienice krakowskie charakteryzowały się wysokim poziomem architektonicznym i artystycznym. Powstawały sklepienia krzyżowo-żebrowe, oraz renesansowe i barokowe attyki. Spotkać można było polichromie. Na przełomie XVI i XVII wieku zaczęto dobudowywać drugie piętra, murowane tylne oficyny i drewniane ganki. Potop szwedzki wstrzymał rozbudowę na długi czas. Druga połowa XVIII wieku to czas poprawy stanu technicznego stojących kamienic. W XIX i na początku XX wieku budowano formy już o wiele skromniejsze.
Dziś wokół Rynku
Obecnie kamienice krakowskie wokół Rynku Głównego są wykorzystane do różnych celów. Pierwsze miejsce zajmują banki i do tych kamienic nie ma możliwości wejścia, aby je zwiedzić. Druga grupa to eleganckie restauracje i tu można zobaczyć jak to dawniej bywało. W niektórych są instytuty, domy kultury, muzea, kino i wejście do nich nie sprawia problemu. Ciekawe są podziemne części kamienic, w których najczęściej zlokalizowane są puby, kawiarnie i tak zwane ?piwnice? czyli różnego rodzaju kluby. Do niektórych kamienic w ogóle nie wejdziemy bo to prywatne mieszkania lub hotele. Tych ostatnich całkiem tu sporo. Znajdziemy też galerię zwaną ?Pasaż 13?, pięknie wkomponowaną w resztki murów kamienicznych i w piwnice.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz