Kuks
Uzdrowisko dawne i współczesne
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Stworzył ją, a przynajmniej jego pieniądze i gust, hrabia Franciszek Antoni Szpork (Franz Anton Graf Sporck, w czeskiej pisowni Špork, 1662-1738). Był on synem Johanna (Jana) Szporka, cesarskiego pułkownika, później generała, bardzo zasłużonego dla imperium Habsburgów.
Zdolny arystokrata
Arystokratyczny tytuł zdobył on na polach chwały, stał się jednym z najzamożniejszych obywateli kraju. Zaś matką Franciszka była druga żon hrabiego, młodsza od niego o 28 lat, Eleonora Maria Katarzyna Finecken z Meklemburgii. Ich pierworodny syn ? miał również brata i dwie siostry ? okazał się dzieckiem wyjątkowo zdolnym. Już jako siedmiolatek rozpoczął naukę łaciny. Mając 13 lat zaczął studiować filozofię w praskim kolegium jezuickim Clementinum, które ukończył mając ich 17. Wkrótce po tym został sierotą, gdyż jego ukochana matka zmarła w Valenciennes w Belgii, gdy miał 12 lat, i tam została pochowana, zaś ojciec w 1679 r. Dysponując ogromnym majątkiem młody hrabia ruszył na poznawanie Europy: do Włoch, Hiszpanii, Francji, Anglii, Niderlandów, Niemiec oraz Austrii. Oczarowany został podobno przepychem dworu Ludwika XIV we Francji. Podczas pobytu w Valenciennes chciał zabrać ciało matki. Gdy jednak nie uzyskał na to zgody ze względów sanitarnych, zabrał tylko jej odkażoną czaszkę. Stała się ona jego relikwią przechowywaną w pozłacanej szkatule, do której modlił się codziennie. Obecnie wystawiona jest na widok publiczny w muzeum, do czego jeszcze wrócę.
Europejski kurort
W 1684 roku osiadł na stale w rodzinnych stronach. Wtedy też odkryto, a w 10 lat później opisano naukowo, źródła wód leczniczych w należącym do niego Kuksie. To całkowicie odmieniło nie tylko los wsi, ale i życie hrabiego. Postanowił stworzyć uzdrowisko dla wyższych sfer. W 1695 roku zbudował pałac, a obok dom zdrojowy oraz pijalnię wód nad źródłami nad Łabą z pierwsza w Czechach drewnianą kolumnadą, aby kuracjusze popijający wodę na stojąco mieli ochronę przed deszczem i słońcem. Ponadto teatr ? operę wenecką i tereny wypoczynkowe, a także wspomniane już wielkie i szerokie kamienne schody prowadzące na brzeg rzeki, z rzeźbami i kaskadami po obu stronach. Podczas imprez zamieniały się one w fontanny, z których płynęło wino dla gości. W 1707 r. na wyższym, prawym brzegu rzeki, vis a vis swojego pałacu i uzdrowiska, polecił zbudować wielki szpital dla weteranów wojen, inwalidów wojennych i biedaków oraz przytułek dla samotnych żołnierzy. Opiekowali się nimi mnisi bractwa miłosierdzia, dla których powstały oczywiście pomieszczenia klasztorne.
Dodaj komentarz