Piazza Armerina
Wielkie polowanie w rzymskiej willi
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Mozaikowy dywan zwany ?wielkim polowaniem? jest największą mozaiką w willi Casale w pobliżu Piazza Armerina w sycylijskiej prowincji Enna. Wypełnia długi korytarz o długości 66. metrów i 5. metrów szerokości.
Oddziela przestrzeń publiczną od prywatnej, perystyl od bazyliki. Badania określają czas powstania mozaiki na lata 320-330 n.e. Nazwa wielkie polowanie może mylić, bo jest to polowanie bezkrwawe, żadne z przedstawionych dzikich zwierząt nie zostaje zabite; zostają schwytane na przedstawienia w rzymskim amfiteatrze.
Mozaika nie jest jednorodna. Sceny w części północnej wykonane są z kostek i fajansu niewielkich (5-6 mm), o bardzo regularnym kształcie. Wyróżnia się tutaj 25 różnych kolorów. Sceny w południowej części korytarza wykonane są z kawałków większych (6-8 mm) w piętnastu kolorach. Odmienna jest nie tylko technika wykonania, ale również styl wskazujący na różnych rzemieślników, mających różne doświadczenia czy szkoły. O ile północna część dywanu jest niemalże ?ruchomym obrazem?, z płynnym przechodzeniem pełnych ekspresji scen, to w części południowej przedstawienia mają charakter bardziej schematyczny, uproszczony ? są mozaikami starszymi, których styl wywodzi się z III wieku. Mozaiki ?wielkiego polowania?, z dbałością o szczegóły, wyrazistością, kolorystyką zapowiadają ich pełny rozkwit w sztuce bizantyjskiej. Na krańcach ? w południowej i północnej absydzie korytarza ? widnieją przedstawienia kobiet. Niekompletna, trzymająca włócznię w ręku, stojąca między lwem a lampartem odczytana została jako personifikacja Mauretanii, ogólnie Afryki. Druga postać kobieca to personifikacja Egiptu, na co wskazywałoby towarzystwo słonia o małych uszach, tygrysa i feniksa. Inna z hipotez wskazuje na Indie, ogólnie Azję.
Dekoracja korytarza podzielona jest na trzy tematyczne części: chwytanie zwierząt z rejonów geograficznych (na obu krańcach dywanu) i część centralna przedstawiająca ich transport i obszar między morzami. Patrząc od personifikacji Mauretanii widzimy:
* sceny schwytania pantery, dzikiego osła lub antylopy w Numidii, dzika w Byzacenie oraz lwa,
* sceny ich transportu na wózku, na pokład w porcie odczytywanym przez badaczy jako Kartagina,
* scenę centralną przedstawiająca obszar między morzami ? Włochy lub port w Rzymie. W środku trzej urzędnicy w uczesaniu pannońskim obserwują transport zwierząt z dwóch statków z obu stron.
Idąc dalej ogląda się sceny w odwrotnym układzie chronologicznym:
* scenę załadunku zwierząt we wschodnim porcie, w Egipcie. Jest tutaj bawół, tygrys, antylopa, hipopotam i nosorożec. Polujący noszę orientalne spodnie,
* scenę polowania konnego na lwicę w bagiennym krajobrazie nad Nilem, z czerwonymi kwiatami i budynkami w formie pagody,
* scenę walki dzikich zwierząt i ataku lwa na człowieka, co sprawia, że lew zostaje ranny. Poniżej postać dostojnika (być może właściciela willi) z żołnierzami,
* scenę schwytania tygrysa w Indiach. Polujący zastosowali wobec niego trik z lustrem. Odbicie, w którym widzi tygryska odwraca uwagę zwierzęta od myśliwych.
Ostatnim epizodem, osobliwym, jest schwytanie mitycznego gryfa na przynętę, którym jest człowiek w klatce.
Ta część, idąca ku personifikacji Egiptu (lub Azji), jest bardziej rozbudowana, gdyż obejmuje teren większy, na co wskazują zwierzęta znad Nilu i ziem arabskich, a także z umiejscowienia w niej obrazu ważnego dostojnika (być może właściciela willi) w otoczeniu żołnierzy, oczekujących na przybycie mistycznego stwora ? gryfa, pojawiającego się w ostatniej scenie.
* * *
Mozaika ?wielkiego polowania? to wielka opowieść zaskakująca, układem, barwnością i ekspresyjnością epizodów, różnorodnością i dokładnością detali i szczegółów w ubiorze czy uczesaniu. Realizm z domieszką fantazji.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz