Olsztyn
Pierwszy raz w stolicy Warmii
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Ile jest jezior w Olsztynie? Aż 11, nawet jeśli nie policzymy mniejszych stawów i oczek wodnych, ani tych akwenów, które znajdują się tuż za granicą miasta.
Połączenie wody z pagórkowatym ukształtowaniem terenu w mieście i okolicy ? różnice wysokości sięgają prawie 70 metrów ? sprawia, że krajobraz jest bardzo malowniczy. W tym to krajobrazie stoją liczne zabytkowe domki z czerwonej cegły. Gotyckie, neogotyckie, secesyjne? Jest ich sporo, chociaż Olsztyn, podobnie jak wiele innych miast na tzw. Ziemiach Odzyskanych, nie został zniszczony w czasie II wojny, ale tuż po niej. Armia Czerwona spaliła 40 proc. zabudowy.
Korzenie miasta sięgają średniowiecza. Założyli je Krzyżacy po tym jak w połowie XIII wieku podbili tutejsze tereny, zamieszkane przez pruskie plemię Galindów. Powstał ?Zamek nad Łyną? Allenstein, nasz Olsztyn. Nazwa pochodzi od pruskiej nazwy Łyny ? Alna, co znaczy ?łania? i niemieckiego słowa ?Stein? ? w zasadzie ?kamień?, tu jednak tłumaczone jako ?zamek?. Wspomnieniem po dawnych mieszkańcach tych ziem są kamienne rzeźby wykute przed wiekami w granitowych głazach narzutowych. To baby, wbrew nazwie męskie postacie z wąsami oraz mieczami i rogami sygnalizacyjnymi za pasem. Kim są? Czy to rycerze? Czy myśliwi? Czemu służą? Nad tajemnicami Galindów wciąż dyskutują uczeni.
Olsztyn przez lata był przedmiotem sporów między Krzyżakami a Rzeczpospolitą. Ostatnia bitwa trwającego przez dwa wieki konfliktu miała miejsce 1521 r. Wtedy to administrator dóbr Kapituły Warmińskiej, do której należało miasto, obronił je przed najeźdźcą. Ten dzielny człowiek nazywał się Mikołaj Kopernik.
Dziś to ważna postać w dziejach miasta. Dzieci i młodzież chętnie uczestniczą w wakacyjnych Czwartkach z Mikołajem Kopernikiem. Impreza łączy zwiedzanie Muzeum Warmii i Mazur ?w towarzystwie? słynnego astronoma, z grami edukacyjnymi i poznawaniem dawnych obyczajów prezentowanych przez ?średniowiecznych? rycerzy. Na co dzień można przysiąść obok uczonego na ławeczce Mikołaja Kopernika, którą ustawiono w 2003 r. na starówce z okazji 650-lecia nadania Olsztynowi praw miejskich i 530-lecia urodzin astronoma.
Warto zobaczyć
Gotycki zamek Kapituły Warmińskiej stojący nad Łyną zbudowano w połowie XIV w. W krużganku zachował się fragment tablicy astronomicznej sporządzonej przez Mikołaja Kopernika w 1517 roku, a wokół warowni pozostało kilka zabudowań podzamcza i fragmenty murów. Zamek jest siedzibą Muzeum Warmii i Mazur i sceną dla różnych imprez o charakterze festynów, ale też teatralnych i poetyckich.
Rynek, otoczony zabytkowymi skromnymi kamieniczkami z XVII-XIX wieku jest centralnym miejscem olsztyńskiej starówki. Najstarszym budynkiem jest tzw. Dom Burmistrza (nr 11) z XIV wieku. Pośrodku placu stoi barokowy Stary Ratusz. Mieści się w nim biblioteka publiczna. Niedaleko stąd do gotyckiej Wysokiej Bramy, XIV-wiecznej bramy miejskiej, pocztówkowej wizytówki miasta. Dziś mieści się w niej hotel.
Zaułek ?Stawki większej niż życie? znajdziemy bez trudu wędrując po starym mieście. W Olsztynie bowiem nakręcono aż pięć z 18 odcinków tego kultowego serialu o przygodach Hansa Klossa. Ciekawe, że Olsztyn stanowił tło dla kilkunastu filmów i seriali telewizyjnych. Z dawniejszych można wymienić ?Szaleństwo Majki Skowron?, z nowszych ? ?Magda M.? i ?Dom nad rozlewiskiem?. W Olsztynie urodzili się reżyser Juliusz Machulski i aktorka Izabela Trojanowska.
Mosty kolejowe na otwartej w 1872 r. linii z Torunia do Królewca (obecnie Kaliningrad) przerzucone są nad Łyną, a znajdują się w parku, w pobliżu zamku. Ich wysokość przekracza 21 m, długość ? 68 m. Ponad łukami przęseł z czerwonej cegły zobaczymy ozdobne wsporniki. Nad każdym z filarów umieszczono rozetę ukrywającą doświetlającą i wentylująca kratkę, oraz odprowadzenie wody.
Jezioro Kortowskie jest drugim co do wielkości akwenem w Olsztynie, ma koło 90 ha powierzchni. Nad nim rozlokowało się miasteczko akademickie Kortowo, Olsztyn jest bowiem siedzibą Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Linia brzegowa jeziora ma prawie 5 km, a w lesie od strony zachodniej poprowadzono liczne ścieżki piesze i na rowerowe. Latem na południowym brzegu czynne jest kąpielisko. Jezioro, jako pierwsze na świecie, poddano eksperymentalnej metodzie rekultywacji , znanej jako eksperyment kortowski. Z powodzeniem.
Planetarium w Olsztynie jest, po chorzowskim, drugim co do wielkości w Polsce. Otwarto je 19 lutego 1973 r., w pięćsetną rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. Prezentowane są tu seanse popularnonaukowe oraz zajęcia edukacyjne prezentujące w przystępny sposób podstawową wiedzę astronomiczną. Niezależnie od Planetarium warto też odwiedzić obserwatorium astronomiczne w dawnej wieży wodnej. Tu można przyjrzeć się przez teleskop plamom na słońcu i gwiazdom.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 3
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Co to za bzdura, Olsztyn nie jest stolicą Warmii.
Ok. Więc które miasto jest? I dlaczego nie Olsztyn? Bardzo proszę o wyjaśnienie. I uzasadnienie tak ostrej krytyki :)
ewa – Warmia jest to kraina historyczna w Województwie Warmińsko – Mazurskim , jedna z krain regionu historycznego stanowiąca część dawnych Prus . Olsztyn leży na Warmii ale dziś jest stolicą Województwa Warmińsko – Mazurskiego i jednocześnie jest stolicą Warmii .
Więcej o Warmii :
http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php/Warmia