Nowogródek
Rodzinny dom Adama Mickiewicza

Pierwszą próbę zorganizowania w tym zabytkowym, chociaż już dwukrotnie odbudowywanym domu muzeum Mickiewicza, lub chociażby biblioteki jego imienia, podjęli we wrześniu 1920 roku… bolszewicy.
fot: Cezary Rudziński
Nowogródek. Rodzinny dom Adama Mickiewicza
Decyzję o reaktywowaniu muzeum władze białoruskie podjęły w 1948 r. W 1950 roku odbudowano dom. Jako muzeum otwarty został pięć lat później, w stulecie śmierci poety.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Rysunek Ignacego Domeyki

Pozostały z niego tylko osmalone ściany. Utrwalił je w 1886 r. na rysunku zamieszczonym m.in. we wspomnianej książce, sędziwy przyjaciel Adama Mickiewicza ze związku Filaretów, ceniony chilijski uczony Ignacy Domeyko (1802-89), który na starość odwiedził strony rodzinne. To z jego inicjatywy dom ten odbudowano w 1887 roku. Zwiększono jednak liczbę okien od frontu z czterech do sześciu oraz zabudowano ganek opierający się poprzednio na dwu kolumnach. Dawną drewnianą oficynę zastąpiono murowaną. Dom wynajmowano aż do wybuchu I wojny światowej. W 1915 roku stacjonował w nim sztab 10 armii niemieckiej.

Pierwsza myśl o muzeum

Pierwszą próbę zorganizowania w tym zabytkowym, chociaż już dwukrotnie odbudowywanym domu muzeum Mickiewicza, lub chociażby biblioteki jego imienia, podjęli we wrześniu 1920 roku… bolszewicy. I to wówczas, gdy po wygranej Bitwie Warszawskiej Wojsko Polskie gnało ich na wschód aż pod Mińsk. Jest jednak faktem – zachował się ten dokument – że powiatowy Rewkom (Komitet Rewolucyjny) wydał w tej sprawie 16 września 1920 roku Dekret nr 40, podpisany przez przewodniczącego S. Martensa  i sekretarza Lapniewskiego. Polecili oni zbierać wszelkie pamiątki i książki związane z Adamem Mickiewiczem.

Kopiec dla wieszcza

13 maja 1922 roku Nowogródek ponownie odwiedził, 86-letni wówczas syn poety, Władysław Mickiewicz i wspólnie z późniejszym pierwszym prezydentem RP na uchodźstwie Władysławem Raczkiewiczem (1885-1947) oraz pod patronatem prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego (1869-1953) powołał Komitet Mickiewiczowski. Wówczas też powstała idea usypania poecie pomnika – kurhanu w Nowogródku. Kupiono odpowiedni plac na Małym Zamku i po uroczystym wmurowaniu kamienia węgielnego 25.4.1924 r. z udziałem biskupa Zygmunta Łazińskiego i profesora Stanisława Pigonia rozpoczęło się sypanie kurhanu, zakończone w 1931 roku. Osiągnął on 17 m wysokości i 30 m szerokości u podstawy.

Początki muzeum

W 1930 r. w farze wmurowano tablicę upamiętniającą chrzest w niej w 1799 r. Adama Mickiewicza, a w 1931 r. tablicę pamiątkową na byłym domu rodzinnym poety. W czerwcu 1936 r. otwarto w nim niewielką wystawę mickiewiczowską. Muzeum otwarto września 1938 r. w trzech pokojach. Hitem stał się oryginalny, odlany w brązie, duży model paryskiego pomnika poety dłuta Emile Antoine Bourdella. Znalazły się tu też pamiątki po Maryli Wereszczakównie: stary kufer, lusterko, szal, krzyż, który wisiał w jej sypialni oraz fotografie. Wśród pierwszych gości muzeum była wnuczka Maryli, Zofia Puttkamer i prawnuczka Janina Żółtowska z Bolcienik.

Czytaj dalej - strony: 1 2 3

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 20 września 2013; Aktualizacja 22 stycznia 2020;
 

Komentarze: 2

    ~nick, 5 listopada 2022 @ 23:15

    Nie Panejkow ,a Danieykow (herbu Sas-majatek Korosna) sasiadow ktorzy udostepnili dom w Nowogrodku Mickiewiczowi! (Jan Cesare Danieyko-obecnie mieszkajacy w szwecji)

    ~nick, 6 listopada 2022 @ 00:23

    NIe bylo zadnych Panejkow tylko Danieykowie z Korosnej .wlasciciele m.in Biale Lugi, Pasieka,Woroncza, Horodyszcze, Poloneczka, okolice Switezi itd. Wyrazy szacunku Jan Cesare Danieyko obecnie mieszkajacy w szwecji.

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!