Nowogródek
Rodzinny dom Adama Mickiewicza

Pierwszą próbę zorganizowania w tym zabytkowym, chociaż już dwukrotnie odbudowywanym domu muzeum Mickiewicza, lub chociażby biblioteki jego imienia, podjęli we wrześniu 1920 roku… bolszewicy.
fot: Cezary Rudziński
Nowogródek. Rodzinny dom Adama Mickiewicza
Decyzję o reaktywowaniu muzeum władze białoruskie podjęły w 1948 r. W 1950 roku odbudowano dom. Jako muzeum otwarty został pięć lat później, w stulecie śmierci poety.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Polscy turyści odwiedzają Nowogródek przede wszystkim aby poznać miejsca, w których dzieciństwo i wczesną młodość spędził Adam Mickiewicz. Zwłaszcza muzeum w jego byłym domu rodzinnym.  

Obecny Dom – Muzeum Adama Mickiewicza nie jest tamtym,  rodzinnym domem poety, lecz jego  repliką. Nie zmienia to jednak faktu, że jego historia jest ciekawa. Nasz poeta urodził się, jak wiadomo, 24 grudnia 1798 roku w dworku Mickiewiczów w Zaosiu, odległym od Nowogródka o ponad 60 kilometrów. Nie ma to jednak, poza ustnymi zapewnieniami rodziców i położnej, żadnego potwierdzenia w dokumentach. W najważniejszym – akcie chrztu, jest tylko data plus informacje o rodzicach i rodzicach chrzestnych noworodka. Brak natomiast zwyczajowej informacji gdzie i kiedy dziecko urodziło się. Stąd nadal pewne wątpliwości, przypuszczenia, że może jednak poród odbył się w Nowogródku, ewentualnie w innym istniejącym wówczas Zosiu, położonym o 7 km od miasta. Jak było na pewno, już się chyba nie dowiemy. Nie ma jednak żadnych niepodważalnych dowodów, że uznana za oficjalną data i miejsce urodzin nie są prawdziwe.

Burzliwe dzieje domu

W sprawie domu w Nowogródku faktów i dokumentów jest mnóstwo, chociaż niejasności też nie brakuje. Ojciec poety, drobny szlachcic herbu Poraj oraz nowogródzki komornik i adwokat, musiał gdzieś mieszkać w tym mieście. Dojazdy do pracy z Zosia ze względu na odległość były wykluczone. Na ten temat nie znalazłem jednak żadnych informacji. Wiadomo, że w 1801 r. mająteczek, czy raczej większe gospodarstwo w Zosiu, oddane zostało w dzierżawę. Rodzina – Adam miał łącznie jeszcze czterech braci zarówno starszych jak i młodszych – przeniosła się do Nowogródka wynajmując mieszkanie w domu Panejków przy ul. Żydowskiej. W 1803 roku ojciec kupił za 50 rubli działkę położoną w pobliżu rynku i zbudował drewniany dom. W 1806 r. spłonął on jednak i rodzina na pewien czas przeniosła się do domu niejakiej Gafejczowej.

Na odbudowę domu, już murowanego – był on wówczas jednym z najładniejszych w mieście, w którym w 1815 r. było takich tylko 9 –z Mikołaj Mickiewicz pożyczył pieniądze u jednego z miejscowych adwokatów. Zmarł 10 maja 1812 roku w wieku 47 lat. Wdowa, aby jakoś wiązać koniec z końcem, przeniosła się z synami do oficyny, a dom wynajęła. Po jej śmierci w 1820 roku dom odziedziczyli synowie. Gospodarował w nim najstarszy z braci, urodzony w 1796 roku Franciszek. W 1834 roku jego majątek skonfiskowały władze carskie za udział w Powstaniu Listopadowym. Według jednych źródeł skonfiskowano także dom, według innych nie, gdyż był on w bardzo złym stanie. Wiadomo, że w 1838 r. dom kupił  adwokat Julian Biot, wyremontował i wynajmował. W 1861 r. odwiedził go syn poety, Władysław Mickiewicz, który przyjechał z Paryża. W 1863 r. spłonęła oficyna, a podczas wielkiego pożaru miasta w 1881 roku także sam dom.

Czytaj dalej - strony: 1 2 3

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 20 września 2013; Aktualizacja 22 stycznia 2020;
 

Komentarze: 2

    ~nick, 5 listopada 2022 @ 23:15

    Nie Panejkow ,a Danieykow (herbu Sas-majatek Korosna) sasiadow ktorzy udostepnili dom w Nowogrodku Mickiewiczowi! (Jan Cesare Danieyko-obecnie mieszkajacy w szwecji)

    ~nick, 6 listopada 2022 @ 00:23

    NIe bylo zadnych Panejkow tylko Danieykowie z Korosnej .wlasciciele m.in Biale Lugi, Pasieka,Woroncza, Horodyszcze, Poloneczka, okolice Switezi itd. Wyrazy szacunku Jan Cesare Danieyko obecnie mieszkajacy w szwecji.

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij