Chichén Itzá jest najlepiej zachowanym ośrodkiem Majów na Jukatanie. Było to centrum religijne, handlowe i wojenne. Według ustaleń archeologów i historyków, nie do końca zresztą zgodnych, założono je w wiekach IV-VI n.e.

Szczyt rozwoju miasto osiągnęło w wiekach X i XI, chociaż ten okres bywa wydłużany do XIII w. kiedy to miało tu mieszkać do 35 tys. ludzi. Rozwój ten przypisuje się Toltekom, którzy  pojawili się w tym miejscu, prawdopodobnie już opuszczonym przez Majów. Zabytkowe budowle w południowej i zachodniej części tereny wykopalisk, a także największa piramida ? El Castillo są bez wątpienia dziedzictwem kultury Majów. Natomiast w części północnej ? Tolteków. W sumie jest tych obiektów, lub ich zespołów, kilkanaście. Wiadomo, że w wieku XIV miasto to zostało opuszczone definitywnie, chociaż później też pielgrzymowali do niego pierwotni mieszkańcy Mezoameryki. W okresie konkwisty i kolonialnym porosła je, podobnie jak i inne miejsca dawnych kultur na Jukatanie, dżungla.

Niezwykłe odkrycia

Odkryte zostało dopiero na progu XX wieku. Wówczas to profesor Harvardu Edward Thompson, a zarazem konsul USA na Jukatanie, kupił w tym miejscu za 75 ówczesnych dolarów hacjendę. Od okolicznych mieszkańców słyszał przekazywane przez pokolenia z ust do ust opowieści o ofiarach z dziewic składanych przez Majów w znajdującej się na jego terenie Cenoto ? świętej studni. Przypominała ona, dodam, bo obejrzałem i sfotografowałem ją, małe bajorko w wapiennej dziurze zarośnięte dookoła bujną roślinnością. Profesor postanowił pogłębić tę studnię, a przy okazji zbadać dno. Wyłowiono z niego wówczas złotą i jadeitową biżuterię z okresu przedkolumbijskiego, charakterystyczną dla różnych regionów Meksyku i sąsiednich krajów Ameryki Środkowej, a nawet Południowej. Ponadto wiele innych przedmiotów oraz szkielety ludzi. Później, w latach 20. oraz 60. XX wieku, odkryto w tym miejscu setki innych cennych przedmiotów. W 1924 roku zaczęto badać i stopniowo odsłaniać porośnięte przez dżunglę sąsiednie ruiny opuszczonego prekolumbijskiego miasta. Z czasem stało się ono jednym z najsławniejszych w Meksyku. W roku 1988 wpisane zostało na Listę Dziedzictwa UNESCO, zaś w 2007 roku wybrane jednym ze współczesnych Siedmiu Cudów Świata.

Tysiąc kolumn

Na mnie, poza El Castillo i świątynią Kukulcána (o których napisałem osobno), największe wrażenie zrobiła Świątynia Wojowników ? Templo de los Guerreros, sąsiadująca z nią Świątynia Chac-Mool oraz wchodząca w skład tego zespołu architektonicznego Grupo de las Mil Columnas ? kamienny las Tysiąca Kolumn. Pierwsza z nich znajduje się na szczycie małej, trzypoziomowej piramidy schodkowej. Zdobią ją rzeźby boga deszczu Majów ? Chaca i pierzastego węża Kukulcána. Zaś wejścia strzegą dwie kolumny przedstawiające węże oraz ofiarny Chamcool. Natomiast w lesie kolumn nie ma ich na pewno tysiąca, ale jest ich wiele i robią wrażenie.

Przeczytaj także...

Otmuchów. Zegar słoneczny na ratuszu

Autorka: Zuzanna Grabska

Zegar pochodzi z dobrego warsztatu. Przypisuje się jego wykonanie uzdolnionemu artyście działającemu na Śląsku Opolskim w II połowie XVI wieku. Nazwisko nie jest znane, ale jego dzieła tak. Nazywa się go Mistrzem Epitafiów.

Obory. Co widać przez otwartą bramę pałacu

Autorka: Zuzanna Grabska

Niestety, podwarszawski pałac nie jest dostępny dla turystów. Mieści się tu dom pracy twórczej literatów. Organizowane są tu wesela, komunie, konferencje... I to pisarzom nie zakłóca spokoju, a przygodny turysta – tak.

Świnoujście. Karsibór, dawna wioska na wyspie

Autorka: Halina Puławska

Skarbem Karsiboru jest zabytkowy kościół gotycki z XV w oraz zabudowania ciągnące się równolegle do starorzecza Świny. Pochodzą one głównie z XIX i XX w., ale także z XVIII wieku.

Poczytaj więcej o okolicy:

Taxco de Alarcón. Meksykańska stolica srebra

Palenque. W gruzach dawnego miasta Majów

Meksyk. Narodowe Muzeum Antropologii

Meksyk. Pierwsza klasa służy przemieszczaniu się