Morze Śródziemne
Śródziemnomorze, czyli między ziemiami
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Na wschodzie Śródziemnomorze Zachodnie zawiera także ułamek świata słowiańskiego, a to adriatyckie regiony Istria i Dalmacja, po 1918 lub 1945 roku politycznie przypadłe Jugosławii, stąd dzisiaj przynależne Słowenii i (przede wszystkim) Chorwacji, lecz historycznie bardzo silnie związane także z Italią. Dyskusyjnie natomiast jawi się Hrvatsko Primorje, czyli nadmorski pas pomiędzy Istrią a Dalmacją, bo jakkolwiek też obecne w dziejach Włoch, zwłaszcza najnowszych, vide Fiume czy Buccari, to jednak, już choćby za sprawą wielowiekowego, nawet jeśli relatywnie luźnego związku Chorwacji z Węgrami, o wyraźnych cechach Europy Środkowej.
Jak z tego widać Śródziemnomorze Zachodnie nie koresponduje z geograficznym przyporządkowaniem Adriatyku do wschodniej części samego Morza Śródziemnego. Z kolei na Śródziemnomorze Wschodnie zrzucają się krainy, tutaj jednak przy pewnym uogólnieniu, historycznie greckie, mówiące po helleńsku także w czasach starożytnego Rzymu, a potem długie wieki będące pod władzą albo silnymi wpływami greckiego Bizancjum. Rozgraniczenie to w dużym stopniu pokrywa się rzecz jasna też z zasięgiem obu cesarstw rzymskich po faktycznym podziale imperium w 395 roku (Imperium Romanum Occidentale, Imperium Romanum Orientale).
Po arabskiej stronie
Reszta Śródziemnomorza jest praktycznie muzułmańska, a w tych ramach zwykle arabska (bądź zarabizowana). Również w świecie arabskim, gigantycznie rozpostartym od Oceanu Atlantyckiego po Morze Arabskie w północnej partii Oceanu Indyjskiego, a konkretnie w jego połaciach północnoafrykańskich i bliskowschodnich, rysuje się rozłam na dwa. Mianowicie na arabski Maghreb, czyli Zachód, stanowiony przez Maroko, Algierię i Tunezję, tereny rdzennie berberyjskie, zarabizowane po ich wczesnośredniowiecznej konkwiście, a sensu largo także przez Libię (plus z przeciwnego kierunku atlantycką Mauretanię i Saharę Zachodnią). Oraz na arabski Maszrek, Wschód, czyli Egipt i kraje leżące odeń na wschód.
Niezwykle skomplikowane podziały cechują ujmowane z kolei razem Bliski Wschód i Środkowy Wschód, gdzie zasadniczo można wyróżnić kraje arabskie jak Syria, Liban i Jordania z dwupaństwem Izrael-Palestyna; dalej zespół Irak-Iran; następnie Afganistan; wreszcie zamykającą całą ową przestrzeń Arabię Saudyjską. Z oczywistych powodów wyłamuje się z nich sam Izrael. Ekspozytura Zachodu w sercu Islamu. Nie wyklucza to oczywiście innych i dalszych parcelacji, zwłaszcza tych scentralizowanych wokół także związanej z tą strefą Turcji.
Oran, Algier, Trypolis
W okresie zależności od mocarstw kolonialnych kraje arabskie, w pierwszym rzędzie ich wybrzeża, stanowiły obszar dość masowego osadnictwa europejskiego. Szczególnie Algieria, w latach 1830-1962 znajdująca się pod bezpośrednim zwierzchnictwem Francji i traktowana jako jej przedłużenie po drugiej stronie Mer Méditerranée, z mnogo w strefie śródziemnomorskiej osiadłą ludnością francuską a także hiszpańską (gł. od zach.) i włoską (gł. na wsch.) jako też mniejszymi grupami Greków, Maltańczyków i in. Algierscy Europejczycy grupowali się na ogół w większych miastach, w tego niemal połowa w dwóch takich, tj. Algierze i Oranie (tu stanowiąc aż 52% mieszkańców). Licząca (1954) blisko milion osób społeczność europejska w Algierii osiągnęła tam dominację polityczną, podczas gdy w Tunezji (250 tys.) oraz Maroku (360 tys.) nie posiadali Europejczycy aż tak wielkich wpływów.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz