Morze Śródziemne
Śródziemnomorze, czyli między ziemiami

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Do Śródziemnomorza trzeba bowiem zaliczyć niegermańskie komponenty Helwecji. Na pewno Szwajcarię Włoską. A być może też choćby fragmentarycznie Szwajcarię Francuską (Lozanna? Martigny? Sion?). Za sui generis dependencję Śródziemnomorza można uznać Czarnomorze. Zresztą wydzielanie tego rewiru, nb. uzasadnione powiedzmy osobliwościami tamtejszego klimatu, głównie padającym w porze letniej deszczem, którego wtedy brak w krainach śródziemnomorskich, datuje się właściwie dopiero od wojny krymskiej w połowie 19. stulecia (schyłek istnienia imperium tureckiego).
Kazus Portugalii
Między państwami nieleżącymi na Morzem Śródziemnym ale będącymi Śródziemnomorzem par excellence trzeba w pierwszym rzędzie ulokować Portugalię. Geograficznie wyeksponowana na Atlantyk, i to, w odróżnieniu od Hiszpanii, Francji i Maroka, zorientowana nań całkowicie, zaś od brzegów Mare Nostrum odległa swą południową prowincją Algarve jakieś dwieście kilometrów, absolutnie i bezdyskusyjnie stanowi ona immanentną część Śródziemnomorza. To zaś z tej oczywistej przyczyny, iż, mimo historycznie silnego celtyckiego podkładu, jest krajem na wskroś latyńskim, romańskim i katolickim, podobnie jak swe trzy wielkie siostrzyce, Hiszpania, Francja, Italia. Jak również stąd, co zresztą skorelowane z powyższym, odegrała ona kolosalną rolę w średniowieczno-nowożytnych dziejach Śródziemnomorza.
Bynajmniej w niczym nie umniejsza to portugalskiej atlantyckości, chętnie podkreślanej przez Portugalczyków, niekiedy skłonnych nawet postrzegać swój relatywnie niewielki kraj jako wyłącznie atlantycki. Zwłaszcza zaś owej atlantyckości nie deprecjonuje w kontekście jeszcze większego wkładu Portugalczyków w historię zaoceanicznego Nowego Świata, podwaliny pod co dała właśnie portugalska ekspansja w basenie Morza Śródziemnego. Będąc w dalszej kolejności inspiracją do odkryć geograficznych i podbojów w Ameryce, tam realizowanych przez ich latyńskich pobratymców Kastylijczyków i Włochów.
Na zachodzie latyńskie, na wschodzie helleńskie
Kulturowo, czy może lepiej cywilizacyjno-kulturowo, zatem pod względem najważniejszym z najważniejszych, a generowanym przez religię, oraz, choć już w mniejszym stopniu, także przez język, jest Śródziemnomorze obszarem bardzo urozmaiconym i bardzo skomplikowanym (eo ipso bardzo barwnym). Sama jego europejska część rozpada się na dwa dość wyraźnie zarysowane odmienne kulturowo bloki, na Śródziemnomorze Zachodnie i na Śródziemnomorze Wschodnie. Śródziemnomorze Zachodnie, historycznie rzymskie, tym samym katolickie, zaś etnicznie i językowo na ogół też latyńskie i romańskie, tworzone jest przez Włochy, jego najściślejszą kolebkę, tudzież przez południową Francję, czyli historyczną Oksytanię, oraz Hiszpanię i Portugalię, a dopełniane przez miniaturowych rozmiarów wyspiarską Maltę (leżącą blisko włoskiej Sycylii i mimo swej pierwotnej semickości będącą tak w przeszłości jak obecnie pod trwałym wpływem kultury włosko-latyńskiej).
Dodaj komentarz