Paryż
Wielkim ludziom wdzięczna ojczyzna

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Taki napis figuruje na frontonie paryskiego Panteonu, gdzie decyzją Zgromadzenia Narodowego z 1791 roku wdzięczna ojczyzna stworzyła wielkim ludziom miejsce spoczynku.
Panteon jest jedna z wielu budowli, jakie symbolizują Paryż. Jego kamienna kopuła, widoczna z daleka określa topograficznie położenie Dzielnicy Łacińskiej. Jest przede wszystkim Panteon świątynią świecką, symbolem uznania dla wielkich, obdarzonych talentem, czasem geniuszem, ale też chęcią działania, nieugiętą odwagą, wolą walki ze złem i szukania dla człowieka postępu i godności. A przede wszystkim ? w dosyć wyjątkowy sposób ? określa kto jest wielkim człowiekiem. Nie liczy się miejsce urodzenia, pochodzenie, wyznanie. Jest tylko jedno kryterium: jeżeli geniusz i praca tego człowieka dodały Francji chwały ? ma on prawo spocząć w Panteonie.
Panteon jest grobowcem, ale grobowcem szczególnym…
Szczególne są też jego dzieje, odbicie trudnej, chaotycznej, ale fascynującej historii Francji w XIX wieku. Żaden inny obiekt nie odzwierciedla do tego stopnia przemian politycznych i ideologicznych rewolucyjnego wieku, gdy w bólach rodził się definitywny kształt francuskiej republiki. Panteon swoją dekoracją, ikonografią malarską i rzeźbiarską wnętrza nosi wszelkie stygmaty starć tego okresu i tworzy ideologicznie subtelną, unikalną syntezę francuskiej przeszłości chrześcijańskiej ? Francji pierwszej córy Kościoła ? oraz rewolucyjnej ? dumnej republiki, której dewiza do dziś głosi: Wolność, Równość, Braterstwo. Synteza ta brata ewentualnych przeciwników politycznych wokół hołdu wielkim ludziom, którzy stoją ponad podziałami i waśniami ? uniwersalni, wielcy, lepsi. Bo inaczej co może łączyć zwolenników kościoła ze zwolennikami laickości?
A wiec jak to było?
Usytuowany na Wzgórzu Świętej Genowefy, patronki Paryża, Panteon był wcześniej kościołem poświęconym właśnie Genowefie, która w piątym wieku naszej ery swoimi modlitwami uratowała Paryż przed atakiem Hunów pod wodzą Attili i została pochowana w tym właśnie miejscu w 512 roku. Przebudowę zaczął architekt Soufflot na życzenie króla Ludwika XV, któremu modlitwy do świętej Genowefy przywróciły zdrowie. W podzięce zapragnął jej kościół odnowić. Moda na klasyczną architekturę sprawiła, że powstała budowla w stylu doniosłego neoklasycyzmu, z portykiem kolumn korynckich, wielką kopułą spoczywającą na bębnie, w całości oparta na planie krzyża greckiego. Liczne trudności techniczne, finansowe, osobiste hamowały prace. Soufflot zmarł, jego następcy kontynuowali dzieło do czasu, gdy w 1791 roku Zgromadzenie Narodowe (Assemblée Nationale) zadecydowało, że dawny kościół stanie się miejscem, gdzie spoczną prochy zasłużonych.
Pierwotne dekoracje ustąpiły miejsca nowym
Na frontonie zamiast krzyża i aniołów pojawił się napis Aux Grands Hommes la patrie reconnaissante ? Wielkim ludziom wdzięczna ojczyzna. W latach 1791-1794 do Panteonu sprowadzone zostały prochy wielkich filozofów francuskich Woltera i Rousseau, ale również Marata i Mirabeau. Ich szczątki zostały stąd zabrane, gdy Rewolucja przestała ich cenić. Do dziś krąży sarkastyczne powiedzenie, że pierwszych wprowadzono do Panteonu Marata i Mirabeau, i pierwszych ich stąd wyprowadzono. To jest oczywiście wyjątkiem, bo z zasady kto spocznie w Panteonie ? zostaje tu na zawsze.
Dodaj komentarz