Kalisz
Wodociągowa wieża ciśnień

Wieża dostarczała wodę mieszkańcom Kalisza do lat 60. XX w. Z czasem wodociągowe wieże ciśnień straciły znaczenie dzięki zastosowaniu hydroforów. Wieże ciśnień zaczęto wyłączać z wodociągów.
fot: Waldemar Rusek
Kalisz. Wodociągowa wieża ciśnień
Wieża była elementem powstającej w Kaliszu do roku 1935 sieci miejskich wodociągów.
  • Kalisz. Wodociągowa wieża ciśnień
  • Kalisz. Wodociągowa wieża ciśnień
  • Kalisz. Wodociągowa wieża ciśnień
  • Kalisz. Wodociągowa wieża ciśnień
  • Kalisz. Wodociągowa wieża ciśnień
  • Kalisz. Wodociągowa wieża ciśnień

Wieżę ciśnień stojącą w Kaliszu u zbiegu ulic Górnośląskiej i Legionów zaprojektował architekt miejski Antoni Karolak a zbudowano ją w latach 30. XX w. Prawdopodobnie w latach 1935-38.

Była ona elementem powstającej w Kaliszu do roku 1935 sieci miejskich wodociągów. W latach 30. XX w. w miejscu obecnej ulicy Polnej kończyły się miejskie kamienice a przedmieście było z dworkami i chatami. Z wody dostarczanej przez wieżę korzystali mieszkańcy niżej położonych okolic i śródmieścia.

Element systemu

Wieża ciśnień ma wysokość 27 m. i pojemność zbiornika ok. 400 m sześc. Zbiornik istnieje do dziś i znajduje się na górze w najszerszej części wieży. Przechowywano w nim wodę nad ziemią aby odpowiednio regulować ciśnienie w sieci wodociągowej. Gdy poziom wody w zbiorniku spadał to zawór kontrolny zamykał się przerywając przepływ wody do sieci. Wtedy uruchomiała się pompa tłocząca wodę do zbiornika. Gdy poziom wody w zbiorniku wzrastał, pompa przestawała działać.

Działanie wieży zapewniało stabilne ciśnienie w wodociągu reagując na chwilowy wzrost zapotrzebowania na wodę. Takie wieże stawiano na wzniesieniu, tak jak w Kaliszu. Wieża dostarczała wodę mieszkańcom Kalisza do lat 60. XX w. Z czasem wodociągowe wieże ciśnień straciły znaczenie dzięki rozwojowi wodociągów i zastosowaniu hydroforów. Wieże ciśnień zaczęto wyłączać z wodociągów. Także kaliska wieża przestała spełniać swoje zadanie. Stało się to gdy w okolicy zaczęły powstawać osiedla bloków mieszkalnych.

Placówka kultury

Wieża stała opuszczona do początku lat 80. XX w. Wtedy kaliski artysta rzeźbiarz Bogdan Jarecki postanowił zaadaptować ten obiekt na miejsce działań „Grupy Twórców Towarzystwa Miłośników Kalisza”. W wyniku tzw. „afery wieżowej” artystów z wieży usunięto, ale pomysł Bogdana Jareckiego by wykorzystać wieżę jako placówkę kulturalną, został zrealizowany.

W roku 1987 utworzono tu Ośrodek Kultury Plastycznej „Wieża Ciśnień” i jest on kontynuacją inicjatywy Grupy Twórców Towarzystwa Miłośników Kalisza. Cztery lata po śmierci Bogdana Jareckiego, w październiku 2014 r., na terenie wokół wieży otwarto „Ogródek Jareckiego”. Jest to plenerowa stała ekspozycja rzeźb kaliskiego artysty.

W ramach działającego do dziś ośrodka funkcjonuje znajdująca się na drugim piętrze budynku i wyżej Galera Wieża Ciśnień, miejsce wystaw i konkursów oraz prezentacji artystycznych. Poniżej galerii można zrobić zakupy w Sklepie Zaopatrzenia Plastyków. W jednej z sal nadal widać dawne zawory.

Warto wiedzieć

* Wieżę można zobaczyć wewnątrz gdy jest czynny sklep i galeria.
* Pierwszą wieżą ciśnień w Kaliszu była wieża kolejowa. Powstała przy ulicy Obozowej w roku 1902. Została ona zburzona przez pruski ostrzał artyleryjski w sierpniu 1914 r.
* Obecnie w Kaliszu są dwie wieże ciśnień. Opisana powyżej oraz kolejowa wieża ciśnień przy ul. Dworcowej. Znajduje się ona przy stacji Kalisz a zbudowali ją Niemcy podczas II wojny światowej w roku 1941 w ramach planu „Otto”. Miała służyć zwiększonym potrzebom przewozowym ze względu na planowany atak na Związek Sowiecki.
* Zależnie od zastosowania wieże ciśnień można podzielić na: wodociągowe, kolejowe i zakładowe.

Poczytaj więcej o okolicy:

 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij