Truskawiec
Dzieje uzdrowiska u podnóża Gorganów
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Naftusia i inne wody
Rzeczywista historia Truskawca jako uzdrowiska, to jednak dopiero wieki XIX i XX. Kiedy to, po rozbiorach, znalazł się on w austriackiej Galicji, a po I wojnie światowej ponownie w, tym razem II Rzeczypospolitej. Ważne w dziejach uzdrowiska daty, to odkrycie w 1833 r. źródła wody ?Maria? ? zainteresowanych jej, oraz innych wód, składem chemicznym odsyłam do bardziej ode mnie kompetentnych w tej kwestii autorów. W 1835 r. odkryto najsłynniejszą nadal ?Naftusię?. Dosyć parszywą w smaku, ale podobno skuteczną. W 1842 ? ?Zofię? oraz w 1858 r. otwarto źródło ?Emanuel i Anna?. Pięć lat wcześniej uzdrowisko to odwiedził młodszy brat najjaśniejszego pana, cesarza Franciszka Józefa, arcyksiążę Karol Ludwik. Co pociągnęło za sobą może nie tłumy, ale licznych dobrze urodzonych (i majętnych). Liczba kuracjuszy systematycznie rosła. Pomijam zmiany własnościowe uzdrowiska, chociaż nie były one obojętne dla jego popularności. Ważniejsza była rozbudowa, zwłaszcza na początku XX wieku, infrastruktury: sanatoriów i pensjonatów, pijalni wód, inhalatorni. Doprowadzenie linii kolejowej (w 1909 r.) i bezpośrednich połączeń nie tylko z odległym o niespełna 100 km Lwowem, ale również z Wiedniem, Pragą, Warszawą, Krakowem, Poznaniem i Berlinem.
Rozkwit i upadek
W połowie XIX w. zbudowano ze składek kuracjuszy kościół katolicki, a 1898 roku w parku zdrojowym stanął, na 100-lecie jego urodzin, pomnik Adama Mickiewicza. Rangę uzdrowiska podniosło nagrodzenie go w 1913 roku złotym medalem. Przebywało w nim w tym ostatnim przedwojennym, przed Wielką Wojną, roku ponad 5 tys. gości. Później, w 20-leciu międzywojennym, Truskawiec trzykrotnie otrzymywał takie medale, jako najlepszy kurort w Polsce. Wypoczywały tu, i leczyły się, takie osobistości jak prezydent Stanisław Wojciechowski, marszałek Józef Piłsudski, prezydent Turcji, czy premierzy Austrii i Estonii. A także wybitni politycy (m.in. Wincenty Witos, Ignacy Daszyński), aktorzy (Eugeniusz Bodo, Adolf Dymsza), pisarze i inni twórcy (Julian Tuwim, Bruno Szulc, Ignacy Witkiewicz, Zofia Nałkowska), sportowcy (Stanisława Walasiewiczówna, Helena Konopacka, Janusz Kusociński), co przyciągało również mniej sławnych. Wspomnę tylko, że w latach międzywojennych zbudowano tu niemal 300 willi, hoteli i pensjonatów. Do czasów współczesnych przetrwało tylko około 30 zabytkowych budynków. Resztę pochłonęła wojna i sowiecka ?gospodarka planowa? oraz bałagan.
Wsiesojuznyj kurort
Truskawiec stopniowo, już pod koniec lat 50. XX w. przekształcono w całoroczny, bo wcześniej był tylko letnim, ?kurort wszechzwiązkowego znaczenia? dla ?mas pracujących miast i wsi?. Czyli takiej samej rangi jak m.in. krymska Jałta i podkaukaskie Soczi. Wybudowano, na szczęście głównie na obrzeżach, 14 sanatoriów, w tym 8 należących do związków zawodowych. Łącznie na około 10 tys. miejsc. Niektóre ogromne, kilkunastopiętrowe bloki z betonu. Ponadto dwie pijalnie wód mineralnych, centralną poliklinikę i wiele innych obiektów. Co roku przyjeżdżały do nich tłumy kuracjuszy z całego ZSRR. Upadek sowieckiego imperium i powstanie niepodległej Ukrainy spowodowały zarówno w infrastrukturze, jak i przyjazdach kuracjuszy, istotne korekty. Część obiektów podupadła, ale niektóre świetnie dały sobie radę. Lecząc np. ? pisałem swego czasu o jednym z takich sanatoriów ? skutecznie poważne choroby dzieci, głównie z Niemiec. Powstawały, co widać również gołym okiem, nowe hotele i pensjonaty. Ostatnio, jak już wspomniałem, kuracjuszy i wczasowiczów przyjeżdża mniej. Zarówno z Rosji, Białorusi, Kazachstanu i innych b. republik radzieckich, jak i z Polski oraz Niemiec.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz