Jarocin
Tu działają kolejowi entuzjaści
Jarociński węzeł kolejowy powstał 7 października w roku 1872, gdy wydano dla Towarzystwa Poznańsko-Kluczborskiej Kolei Żelaznej z siedzibą w Poznaniu koncesję na budowę linii kolejowej.
Parowozownię w Jarocinie zbudowała w latach 1888-89 Królewska Dyrekcja Kolei Żelaznych we Wrocławiu. Była to szesnastostanowiskowa hala parowozowni wachlarzowej z widlastym układem stanowisk postojowych. Budynek z cegły pokryto drewnianym dachem z papą bitumiczną. Przez każdą bramę wjazdową do hali prowadziły dwa tory. Na wyposażeniu była obrotnica sztywna o średnicy ok. 12,5 m z napędem ręcznym. Były też warsztaty naprawy wagonów.
Prace związane z czyszczeniem palenisk parowozów prowadzono pod gołym niebem. Do hali dobudowano dwupiętrowy budynek noclegowni połączony z nią korytarzem. Powstały żurawie wodne, wieża ciśnień i studnia ze stacją pomp parowych. Rozwój kolei spowodował rozbudowę w latach 1894-95 wachlarza parowozowni o następne sześć stanowisk. Ostatnia większa modernizacja miała miejsce w latach 1908-10. Po niej hala miała 28 miejsc postojowych.
Ku schyłkowi kolei parowych
II wojna światowa nie spowodowała większych uszkodzeń w parowozowni. W roku 1945 wojska hitlerowskie wysadziły wieże ciśnień na stacji i w parowozowni, obrotnice lokomotyw, dwa dźwigi i sześć parowozów. Po zakończeniu wojny wzniesiono żelbetową wieżę ciśnień na stacji, zaopatrującą w wodę cały węzeł kolejowy.
W latach 70. XX w. powstały nowe obiekty wagonowni, budynek elektryków, szkoła maszynistów, a z myślą o lokomotywach spalinowych podniesiono dach parowozowni nad 24 stanowiskami. Pierwsze cztery stanowiska miały w najlepszym stanie stalową konstrukcje dachu ze względu na stacjonujące tam często wygaszone parowozy. Dlatego wydzielono tam warsztat napraw obrabiarek dla poznańskiej dyrekcji PKP. Zachowany fragment hali miał do lat 80. przeszklone półkoliste u góry bramy wjazdowe. Inne bramy były prostokątne.
W roku 1992 zakończono eksploatacje parowozów w lokomotywowni. Dwa lata później wichura zerwała większość dachu nad halą. Ponieważ tak duży obiekt z powodu mniejszego wykorzystania jarocińskich lokomotyw nie był już potrzebny, zadaszenie pozostawiono tylko nad częścią hali warsztatowej oraz sześcioma stanowiskami postoju. Nad resztą hali stalową konstrukcję dachu rozebrano. Przetrwały mury.
Od tej pory postępowała stopniowa likwidacja lokomotywowni. Zaczęto rozbierać poszczególne budynki np. myjnie kotłów czy budynki magazynowe. W latach 90. zlikwidowano wagonownie i kolejową straż pożarną. Po roku likwidacji uległy żurawie do wody i dźwigi stacjonarne do ładowania węgla dla parowozów. Pomieszczenia warsztatowe i archiwum oddano na mieszkania pracownikom PKP. Budynek administracyjny parowozowni ze szkołą maszynistów PKP przekazano Gminie Jarocin, także na mieszkania.
Ratować zabytki
W roku 2007 powstało Towarzystwo Kolei Wielkopolskiej w Jarocinie. Głównym jego celem było ratowanie niszczejących zabytków kolejnictwa przez ich renowację i eksponowanie na terenie nieużytkowanej parowozowni. Dzięki temu zabytkowy obiekt zyskał szansę uniknąć dalszej dewastacji.
Dodaj komentarz