Białogród nad Dniestrem
Biała Twierdza w Akermańskim Stepie

Jestem w tych stronach niemal w dwa wieki po naszym poecie. Stepu oczywiście już nie ma. Są na jego miejscu pola uprawne, miasta i wioski. Ale Dniestr, po pokonaniu 1352 kilometrów od źródeł wpada do tego samego limanu Dniestrowego...
fot: Cezary Rudziński
Białogród nad Dniestrem. Biała Twierdza w Akermańskim Stepie
Najsłynniejszym miejscem na dawnym Stepie Akermańskim jest Biała Twierdza. Ak-Kerman po tatarsku i turecku, Biłhorod Dnistrowśkyj po ukraińsku, Cetatea Albă po rumuńsku i mołdawsku, Białogród nad Dniestrem po polsku. I Akerman do 1944 roku.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Od XIV wieku władali nim hospodarowie mołdawscy, stając się, jak już wspomniałem, w 1387 roku lennikami królów polskich. To Mołdawianie rozbudowali potężną twierdzę, chroniącą szybko rozwijający się ośrodek handlowy. Dalsze dzieje Białogrodu Dniestrowego zacytuję za „Słownikiem geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” z roku 1880. W 1479 zdobyty przez Turków, pozostawał w ich rękach z niewielkimi przerwami do 1812 roku i wtedy ustaliła się dzisiejsza tatarska nazwa Białogrodu – Akerman.

Pod władzą półksiężyca

I dalej: Była to stolica Tatarów bodziackich i miała garnizon turecki. Dziś składa się z właściwego miasta i 3 przedmieść: Szaba, Turlaki i Papuszkoi. Posiada fabryki łoju, świec i ma w grudniu walny jarmark na sól, wełnę, ryby, tłuszcze i wino… Po limanie krążą statki parowe. Większość mk. (mieszkańców) prawosławnego wyznania. Potem idą żydzi, Ormianie, raskolnicy; katolików około 50. Są w A. 3 cerkwie, 1 ormiańska i bożnica. 

Dodam jeszcze parę słów na temat ówczesnego powiatu akermańskiego: A. powiat ma 7283 w. (wiorst) kw,. powierzchnia stepowa, bezleśna, w wodę nieobfitująca; ogólnej ludn. 111,520 (kat. w 1859 r. 233), zatrudnionych rolnictwem, które kwitnie, zwłaszcza też we koloniach bułgarskich i niemieckich, dosyć tutaj licznych. Główny przedmiot handlu bydło; soli wydobywa się w pow. 4 miliony pudów rocznie. W ciągu tych ponad 130 lat od wydania tego słownika doszło trochę nowych faktów historycznych i gospodarczych. W latach 1541-42 i 1549 Akerman był odbijany z rąk tatarskich i tureckich przez oddziały rotmistrza Pretwicza, oficera w służbie polskiego króla Zygmunta Augusta.

W Rosji i Ukrainie

W XVIII w. schroniły się tu walczące z Rosją oddziały Kozaków hetmana Pyłypa Ordyka (o odsłonięciu mu pomnika w Kijowie pisałem w ub. r. ), później Kozaków Siczowych. W rezultacie wojny rosyjsko-tureckiej w latach 1806-12 i pokoju bukareszteńskiego, miasto i twierdzę przyłączono do Rosji. W XIX był tu także port solny i zbożowy. W latach 1918-1940 należało ono, jako Cetatea Alba, do Królestwa Rumunii. Później przez niespełna rok do ZSRR, i od lipca 1941 do sierpnia 1944 roku ponownie do Rumunii. Następnie do Ukraińskiej SRR, od 1991 roku do Ukrainy.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij