Alba Julia
Dwie religie, dwie katedry
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W Alba Julii powstało pierwsze katolickie biskupstwo w Siedmiogrodzie. Miasto to, nazywane było w dawnej Polsce Białogrodem Julijskim, przez Słowian ? Belgradem, Węgrów ? Gylafehérvár, a Niemców najpierw Weissenburg, od czasów zaś cesarza Austrii Karola VI (początek XVIII w.) Karlsburgiem.
W 1177 roku stało się stolicą węgierskiego komitatu, w 1291 r. miejscem pierwszego w dziejach Siedmiogrodu sejmu prowincjonalnego, a później stolicą autonomicznego węgierskiego Księstwa Siedmiogrodzkiego. To tu rezydowała, wraz z mężem, księciem Janem I Zápolyia, a później synem Janem II Zygmuntem Zápolyia, Izabella Jagiellonka, córka Zygmunta Starego. I tam zmarła oraz została pochowana w katedrze. Po bezpotomnej śmierci wspomnianego już jej syna, władzę w księstwie przejął Stefan Batory.
W dziejach Alba Julii, dziś około 50-tysięcznego miasta, ważny był również wcześniejszy okres, gdy po podboju starożytnej Dacji przez cesarza Trajana, powstała w tym miejscu osada Apulum oraz castrum ? obóz warowny rzymskiego XIII Legionu Gemina. A wokół niego miasto. Pozostały z niego jednak tylko niewielkie ślady. Alba Julia szczyci się również faktem, że w 1599 roku hospodar wołoski Michał Waleczny ? Mihai Viteazul zjednoczył pod swoim berłem trzy państwa protorumuńskie: Wołoszczyznę, Siedmiogród i Mołdawię. Jego pomnik na koniu zajmuje jedno z centralnych miejsc na terenie twierdzy. Był to jednak tylko epizod w dziejach kraju. Większe znaczenie miało ustanowienie przez niego w 1600 roku w Alba Julii prawosławnego biskupstwa istniejącego do dziś.
Twierdza Alba Carolina jest najważniejszym, a zarazem praktycznie jedynym ciekawym obiektem w tym administracyjno- przemysłowym współczesnym mieście. Na jej terenie znajdują się bowiem także najcenniejsze zabytki Alba Julii. Wspaniała, potężna, romańsko-wczesnogotycka katedra katolicka św. Michała z XIII w. to jeden z najlepiej zachowanych obiektów sakralnych z tego okresu w Europie Środkowej. A trwający obecnie remont wnętrza uczyni ją jeszcze bardziej atrakcyjną. Ta trzynawowa świątynia ma tylko jedną wieżę ? na zbudowanie zaplanowanej drugiej nie starczyło środków ? z pięknym wczesno gotyckim portalem.
Później dobudowano do niej renesansową kaplicę św. Ducha ze wspaniałymi portalami, a na frontonie katedry znalazły się elementy barokowe. Cenny jest, niestety obecnie zasłonięty ze względu na prace restauracyjne, gotycki ołtarz. Wart uwagi inny, na bocznej ścianie prawej nawy, z Pietą. Wewnątrz znajduje się nekropolia zasłużonego nie tylko dla Węgier roku Hunyadich, zawsze pokryta wieńcami z szarfami w węgierskich barwach narodowych. A także ? w Kaplicy Królewskiej przylegającej do lewej nawy ? renesansowe sarkofagi zmarłej w Alba Julii w 1559 roku Izabeli Jagiellonki i jej syna Jana Zygmunta Zápolyi. U stóp obu tych sarkofagów są tarcze z herbami Polski i Węgier oraz matki Izabelli, Bony Sforza i jej męża, a na sarkofagu syna ? ojca, księcia Jana I Zápolyi.
Katedra katolicka jest najcenniejszym zabytkiem miasta. Obok niej znajduje się druga, prawosławna. Ten obecnie najbardziej reprezentacyjny w mieście Sobór Koronacyjny, w sposób zamierzony dominuje nad ?sąsiadką?. Zbudowany został w latach 1921-1922 dla upamiętnienia zjednoczenia w Alba Julii Siedmiogrodu z Rumunią. W 1922 roku koronowano w nim na króla Rumunii Ferdynanda I. Ładna budowla w tzw. stylu narodowym, chociaż trochę zbyt monumentalna. Usytuowana na dosyć obszernym placu otoczonym murami, a z tyłu innymi gmachami tego zespołu ? m. in. Pałacem biskupim. Na plac soborowy wchodzi się przez bramę w wysokiej dzwonnicy.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- więcej o Alba Julia w naszym portalu
Komentarze: 1
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Byłem tam kilka lat temu. wszystko stało w rusztowaniach, pozagradzane. Na terenie twierdzy – wydaje mi się, że była jeszcze cerkiewka drewnian, czy kościółek, jakiś fragment skansenu? nie dało się tam dojść, ale drewniana cerkiewka we wnętrzu dawnej twierdzy wygladała dość intrygująco.