Największą dumą mieszkańców nadmorskiego kurortu Nesebyr (???????) są stare świątynie i zabytki z epoki bizantyjskiej i bułgarskiego średniowiecza.

Ściany cerkwi podzielone są przez pilastry i lunety. Mury przeplatane są fragmentami ceglanymi i kamiennymi. Dodatkowo zdobione są płytkami ceramicznymi i dekoracyjnymi gzymsami.

Było 40 kościołów…

Stare miasto jest jednym z duchowych centrów chrześcijaństwa. Najeźdźcy nie mieli odwagi na zniszczenie tej religijnej twierdzy. Pozostały ślady 23 kościołów, a było ich 40 w czasach świetności miasta. Najstarsze z nich pochodzą prawdopodobnie z V-VI wieku. Jest to Stara Metropolia św. Zofii i Bazylika Nadmorska. Z X i XI wieku pochodzą cerkwie św. Jana Chrzciciela i św. Stefana. Najwięcej cerkwi pochodzi z czasów Drugiego Państwa Bułgarskiego. Między innymi cerkiew Archaniołów Gabriela i Michała, Pantokratora, św. Jana Nieoświeconego, św. Todora, św. Paraskewy i inne.

Cerkwie i metropolie

* Zaraz po wejściu do miasta znajduje się cerkiew św. Apostołów. Została z nich tylko nawa południowa i część kolumnady. Cerkiew Stara Metropolia to trójnawowa bazylika z V wieku. Wzniesiono ją na ruinach starożytnej świątyni Apolla. Jest ona jednym z najważniejszych obiektów sakralnych Nessebaru. Można ją zwiedzać.
* Kolejna to Bazylika Nadmorska zwana też Eleusa czyli Miłosierna. Była wielokrotnie przebudowywana. Dziś to spore ruiny, ale można do nich wchodzić.
* Trójnawowa bazylika Nowa Metropolia pw. Św. Stefana zbudowana była na przełomie XII i XIII wieku. Wyróżnia się wielokolorową fasadą stworzoną z ornamentów ceramicznych. To jedyna w Nessebarze świątynia, w której zachowały się freski z XVI-XVII wieku. Ikonostas w niej jest bogato zdobiony. Tron biskupi i pulpit są z przełomu XVIII ? XIX wieku. Obiekt ten można zwiedzać.

Małe, ale piękne

* Cerkiew św. Jana Chrzciciela to XI wieczna malutka cerkiewka o kamiennym wnętrzu. Ozdobione ona jest wokół okien i wejścia ceglaną bordiurą. Filary oraz kolumny dzielą wnętrze na trzy nawy. Na jednej z kolumn pozostała inskrypcja ? ?Święty Janie Chrzcicielu, ocal mnie?. W cerkwi mieści się galeria.
* Cerkiew św. Teodora pochodzi z XIII wieku. Zachowała się tylko północna i zachodnia jej część. Jest pięknie zdobiona. Gładkie ciosy piaskowca zdobione są ceglanymi pasami. Ikonostas pochodzi już z XVII wieku.
* Cerkiew św. Paraskewy też datowana jest na XIII wiek. Jej fasada jest bogato zdobiona. Ma ślepe nisze i dekoracje z kamienia, cegły i szklanych elementów ceramicznych.

Do Chrystusa Pantokratora

Uważa się, że najpiękniejszą jest cerkiew Chrystusa Pantokratora. Zbudowano ją w XIII-XIV wieku. Jest jedną z najlepiej zachowanych świątyń w Bułgarii. Z zewnątrz jest bogato zdobiona różnymi formami i motywami. Wzory na każdej fasadzie są inne: ładne nisze i szczyty, lombardzkie łuki, krenelowane gzymsy, białe kamienne ciosy, pasy czerwonej cegły, rozety i wiele innych zdobień.Przed frontem są fragmenty wykopalisk. We wnętrzu jest galeria sztuki.

I jeszcze ?Niepoświęcona?

* Cerkiew Archaniołów Gabriela i Michała to wiek XIV. Fasady ma zdobione arkadowymi niszami, a wypełnione są kratkowymi dekoracjami ceglanymi. Archiwolty łuków ozdobione są ceramicznymi rozetami.
* Cerkiew Bogurodzicy jest jedną z młodszych bo z końca XIX wieku. Jej smukła biała wieża góruje ponad miastem. Wnętrze jest wyjątkowo piękne. Można oglądać ciekawe freski, ikony i wiele innych przedmiotów. W cerkwi nie wolno robić zdjęć.
* Warta uwagi jest też cerkiew św. Jana Aliturgetosa. To przykład bułgarsko-bizantyjskiej architektury sakralnej. Zwano ją również ?Niepoświęconą?, bo nigdy nie odbyło się w niej nabożeństwo. Nie była konsekrowana. Legenda głosi, że została zniszczona przez rycerzy łacińskiego księcia Amadeusza de Savoy.

Warto wiedzieć

Niemal we wszystkich cerkwiach można robić zdjęcia. Można też kupić bilet łączony, który pozwala na tańsze zwiedzanie świątyń.

Przeczytaj także...

Nesebyr. Od cerkwi do cerkwi

Autorka: Halina Puławska

W maleńkim miasteczku, zamieszkałym przez około 10 tys. osób cerkwie są co krok. Jedne zachowane lepiej, inne gorzej. Wiele elementów ich wyposażenia znajduje się w muzeach w Sofii i Płowdiw i Muzeum Archeologicznym na miejscu.

Beskid Niski. Ladomirová i cerkwie z listy UNESCO

Autorka: Barbara Górecka

Wszystkie cerkwie posiadają ikonostasy i pełne wyposażenie cerkiewne. Obecnie służą grekokatolikom. W tym rejonie przeważają drewniane cerkwie łemkowskie typu południowego.

Łuck. Liczne świątynie wielu religii

Autor: Cezary Rudziński

Część z łuckich świątyń nie istnieje, lub zachowały się z nich tylko fragmenty. Na miejscu jednych wznoszono kolejne, a dzieje niemal każdej z nich, to barwna, ciekawa historia.

Poczytaj więcej o okolicy:

Kaliakra. Tu wichry wieją przez cały rok

Sozopol. Bogate freski i relikwie św. Jana

Nesebyr. Od cerkwi do cerkwi

Nesebyr. Cztery dekady na liście UNESCO