W latach 1834-47 idee babki i matki realizowała Teresa Jabłonowska. Ukończyła budowę kaplicy i wyposażyła ją w sprzęty liturgiczne. W 1836 roku kaplicę konsekrowano. Obsługiwali ją dominikanie z klasztoru w Wysokim Kole, którego fundatorem był wnuk Jana Kochanowskiego. W kaplicy były eksponowane pamiątki po poecie: fotel, żelazne drzwi z herbem Korwin, krucyfiksy oraz ornaty z epoki. Wokół dworu zaprojektowano park krajobrazowy włączając rosnące tu stare dęby, topolę nadwiślańską zwaną białodrzewem. W miejsce dawnej kamiennej płyty pod lipą, postawiono obelisk.

Pierwsze muzeum

Jabłonowska eksponowała i konserwowała pamiątki po Janie Kochanowskim. Sprowadziła pierwodruki i dawne wydania dzieł poety z prywatnych kolekcji. Założyła księgę pamiątkową zwiedzających Czarnolas. Prowadzono ją przez sto lat, lecz zaginęła w latach pięćdziesiątych XX wieku. Fotel uchodzący za autentyczną pamiątkę poddano konserwacji. Księżna szeroko propagowała Czarnolas i jego pamiątki. Zmarła w Wenecji a pochowano ją w krypcie rodzinnej kaplicy. W tym czasie Czarnolas został bardzo zadłużony, a odziedziczył go syn Jabłonowskich, Władysław Eustachy. W 1853 roku dwór spłonął i bardzo długo go nie odbudowywano. Pożar uszkodził też kaplicę. Władysław przebudował obelisk czarnoleskiej lipy, zmieniając na pomnik Urszulki i Jana. Na froncie wmurował symboliczną urnę i fragment trenu XIII. Na zwieńczeniu umieścił rzeźbę głowy Piotra Kochanowskiego (bratanka poety) zamiast oczekiwanego wizerunku Jana Kochanowskiego. Do odbudowy obecnie istniejącego dworu przyczyniła się Ludgarda Jabłonowska. Zachowane zostały pierwotne podziały i sklepione kolebkowo podpiwniczenie. Właścicielka bywała tu okresowo i mieszkała w drewnianej oficynie dworskiej, istniejącej do dzisiaj.

Bliżej współczesności

W czasie I wojny dwór został zniszczony. Odbudował go Stanisław Zawadzki, późniejszy właściciel. Okazał się rzetelnym opiekunem pamiątek czarnoleskich i parku. Dworek przetrwał do II wojny.
Ostatni właściciel, Antoni Jełowiecki, zmarł bezpotomnie, a pochowany jest w czarnoleskiej krypcie. W 1946 roku dobra czarnoleskie zostały upaństwowione i przeznaczone na cele społeczne. W 1961 roku w dworze powstało muzeum Jana Kochanowskiego. Napiszę o nim w kolejnym artykule.

Przeczytaj także...

Czarnolas. Muzeum Jana Kochanowskiego

Autorka: Barbara Górecka

W reprezentacyjnej, parterowej części dworku znajduje się wystawa główna nosząca nazwę „Jan Kochanowski – duch miejsca i klimat epoki”. Na holu, z gobelinu Krystyny Czarnockiej, symbolicznie wita przybywających poeta wraz z stojącą u jego boku córką Urszulką...

Laskowa. W małym białym dworku

Autor: Cezary Rudziński

Zdaniem specjalistów biorących pod uwagę konstrukcję budynku, a także przeprowadzoną inwentaryzację, wzniesiono go, między połowami XVI i XVIII w. A Piotr Michałowski nie wyklucza, że jeszcze wcześniej.

Nowogródek. Rodzinny dom Adama Mickiewicza

Autor: Cezary Rudziński

Pierwszą próbę zorganizowania w tym zabytkowym, chociaż już dwukrotnie odbudowywanym domu muzeum Mickiewicza, lub chociażby biblioteki jego imienia, podjęli we wrześniu 1920 roku… bolszewicy.

Poczytaj więcej o okolicy:

Nadarzyn. Zajazd i kościół przy trakcie

Augustów. Wieś pośród Kozienickiej Puszczy

Radom. Miasto nieobecne na turystycznej mapie

Góra Kalwaria. Chrystus wjechał do Jerozolimy