Wyśmierzyce
Najmniejsze miasto w Polsce
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Maleńkie miasteczko, najmniejsze w Polsce leży w dolinie Pilicy, na Mazowszu, kilkanaście kilometrów na południowy zachód od Białobrzegów.
Jest siedzibą gminy, ma prawa miejskie i niespełna tysiąc mieszkańców. Dziś ? według informacji na stronie gminy ? mieszkają tu 942 osoby.
700 lat historii
Wyśmierzyce są miasteczkiem starym ? odwołam się znów do strony gminy ? starszym niż Warszawa. Pierwsza pisana o nim wzmianka dotyczy 12 grudnia 1338 r. kiedy to książę czerski Trojden I przekazał kilka wsi nadpilickich, m.in. Wyśmierzyce benedyktynom z Płocka. Czterdzieści lat później w Wyśmierzycach powołano parafię a pod koniec tego samego wieku Wyśmierzyce otrzymały prawa miejskie ? dokładna data nie jest znana. Przez stulecia miasteczko dzieliło losy innych miasteczek Mazowsza. W 1869 roku, także jak wiele innych, w efekcie popowstaniowych represji prawa miejskie utraciło. Odzyskało je w 1922 roku, w czasach II Rzeczypospolitej. I cieszy się nimi do dziś.
Zaskoczenie po drodze
Ja trafiłam do Wyśmierzyc przejazdem. Zanęciła mnie tablica na wjeździe: Najmniejsze miasto w Polsce. Ale jeszcze bardziej przepiękna, bardzo jednorodna w charakterze, drewniana zabudowa. To kwintesencja tego, co nazywamy architekturą małomiasteczkową. Stare, drewniane domy stoją wokół ogromnego, zamienionego na skwer rynku, stoją też przy głównej ulicy, przelotowej drodze nr 48. W rogu rynku kościół, którego współczesna bryła jest efektem przebudowy XIX wiecznej budowli w 1922 roku i drewniana dzwonnica obok.
I co jeszcze?
Senna, „małomiasteczkowa” atmosfera. W niedzielne popołudnie na rynku nie było nikogo? dwu facetów gdzieś na ławce przy bocznej ulicy. Sklep zamknięty, kościół też. Tylko przelotową drogą wojewódzką od czasu do czasu przejedzie jakiś samochód.
Jak wytłumaczyć nazwę?
Koncepcji jest wiele. Jedna wywodzi ja od jakiegoś dawnego Wyszomira czy Wyszemira. Możliwe. Inna, bardziej karkołomna, tłumaczy ją jako miejsce na wzgórzu otoczone opieką prawa (wysz, wyż – góra, mier, mir ? prawo). A jeszcze inna, poparta legendą, wiąże nazwę z domniemaną zwycięską potyczką z Tatarami, kiedy to mieszkańcy miasteczka, przy pomocy rzeki ? Pilicy ? skutecznie ?wyśmierzyli? tatarskie ordy?
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Komentarze: 1
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Trzeba dodać, że najmniejsze pod względem liczby mieszkańców, bo według powierzchni to byłby Stawiszyn w pow. kaliskim.