Dolina Aosty
Kraina trochę włoska, a trochę francuska
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Italianizację de facto wspierała równocześnie realizowana polityka intensywnego uprzemysławiania regionu. Generowane nią bowiem miejsca pracy, szczególnie mnogie w sektorze metalurgicznym i branżach z nim skorelowanych, ściągały wielu Włochów z innych części kraju (podobieństwo do Południowego Tyrolu). Wedle statystyk z 1931 roku na 83 tys. mieszkańców Doliny połowa urodziła się poza nią (w większości pochodząc z Piemontu lub Veneto). Forsowna industrializacja, na szeroką skalę kontynuowana oczywiście także w kolejnych dekadach, przyniosła relatywnie duży wzrost demograficzny, a za nim rozwój urbanistyczny jedynej większej miejscowości w regionie, czyli jego stolicy, która startując z poziomu 9,5 tys. w 1921 roku doszła do 37,1 tys. w 1981 roku (gł. dzięki rozbudowie przemysłu ciężkiego, w tym hutnictwa żelaza).
Ku autonomii
Podczas drugiej wojny światowej Dolina Aosty odgrywała, m.in. za sprawą swych związków z Francją, istotną rolę w antyfaszystowskim ruchu oporu. Jego profrancuski odłam postulował przy tym anszlus Doliny do Francji, co korespondowało z francuskimi roszczeniami odnośnie Włoch (Memorandum di Algeri 1943 r.). Stąd też bezpośrednio po wojnie dla zapobieżenia tym tendencjom tudzież dla zaakcentowania dwukulturowości Aosty jak również w uznaniu jej wkładu w walkę z poprzednim reżimem nowe władze włoskie przyznały Dolinie autonomię.
I tak prowincja Aosty została w 1945 r. zniesiona, a jej partia północno-zachodnia, czyli historyczna Dolina, tymczasowo 1946 przekształcona w okręg autonomiczny (resztę zwrócono Piemontowi). Pozycję regionu ze statutem specjalnym zagwarantowano Dolinie, podobnie jak paru innym obszarom peryferyjnym, w najwyższym akcie prawnym państwa włoskiego, tzn. przez jego Konstytucję. Po jej wejściu w życie w 1948 r. dotychczasowy okręg autonomiczny stał się regionem autonomicznym (Regione Autonoma Valle d’Aosta, Région Autonome Vallée d’Aoste). Języki zaś włoski i francuski uzyskały urzędowe równouprawnienie.
Courmayeur, Saint-Rhémy, Saint-Vincent
Dolina Aosty uchodzi za pierwszy w świecie obszar z nowoczesną francuszczyzną jako czymś w rodzaju języka oficjalnego; zastąpiono tu nią łacinę w 1536 roku, przeto trzy lata wcześniej niż w samej Francji. Rolę jedynego takiego instrumentu pełnił francuski na tych terenach do 1861 roku. W 1921 roku mówiło nim 91% ludności Aosty. Dziś dla przeważającej większości Aostańczyków językiem ojczystym jest oczywiście włoski. Za swój uważa go 71,5%. W przypadku języka francuskiego, a precyzyjniej franko-prowansalskiego, historycznie mowy rodzimej Doliny, wartość ta wynosi 16,2% (czysty francuski 0,99%).
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz