Szczyrzyc
Dzieje cysterskiego opactwa

Opactwo Cystersów w Szczyrzycu koło Limanowej istnieje nieprzerwanie od 1234 roku, ale należy do mniej znanych, o czym może świadczyć fakt, że klasztor został pominięty w Nowej Encyklopedii Powszechnej PWN wśród kilkunastu cysterskich w Polsce.
fot: Cezary Rudziński
Szczyrzyc. Dzieje cysterskiego opactwa
Trochę dziwi pominięcie w oficjalnym kalendarium klasztoru faktu odznaczenia go po II wojnie światowej Krzyżem Virtuti Militari...
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Klasztor cystersów w Szczyrzycu koło Limanowej istnieje nieprzerwanie od 1234 roku, ale należy do mniej znanych, o czym może świadczyć fakt, że klasztor został pominięty w Nowej Encyklopedii Powszechnej PWN wśród wymienionych kilkunastu cysterskich w Polsce.

Zakon cystersów założony w 1098 roku przez św. Roberta z Molesmes w klasztorze Citeaux koło Dijon we Francji, odgrywał w przeszłości znaczącą rolę zarówno w Europie, jak i w Polsce, w której pojawił się w roku 1143. Cystersów obowiązywała ścisła asceza, ich źródłem utrzymania była własna praca na roli. Ale organizowali również wyprawy krzyżowe i zakony rycerskie ? choćby templariuszy. Sporo zawdzięcza im też architektura, gdyż jako jedni z pierwszych wprowadzili w budownictwie sakralnym i klasztornym formy wczesnogotyckie ? między innymi sklepienia krzyżowo-żebrowe i ostrołukowe arkady.

W Polsce istniało, bądź istnieje nadal (pod koniec XVIII w. rząd austriacki zlikwidował niektóre opactwa, m.in. w Szczyrzycu, inne, np. w Sulejowie nad Pilicą, opuszczone przez zakonników popadły w ruinę) kilkanaście klasztorów cystersów: w Jędrzejowie, Koprzywnicy, Krzeszowie, Lubiążu, Lądzie, Mogile, Oliwie, Trzebini i Wąchocku. Opactwo w Szczyrzycu istnieje już 776 lat, chociaż w ciągu wieków przeżywało także bardzo trudne chwile. W jego kalendarium odnotowano najazd Tatarów w 1259 r., napad zbójników w 1623 r., ograbienie klasztoru przez Szwedów w 1705 r., ogromny pożar, który zniszczył klasztor i kościół w 1765 r. oraz niedopuszczenie przez rząd Austrii do wyboru nowego opata w 1794 r. i likwidację opactwa.

Klasztor pozostał, chociaż zakonnicy do Szczyrzyca wrócili dopiero po czterdziestoletniej przerwie, w 1834 roku. A odkupienie od Dzieduszyckich w 1868 r. części zakonnych dóbr, umożliwiło funkcjonowanie zakonu. Godność opactwa przywrócił mu jednak dopiero w 1918 roku papież Benedykt XV. Do ważnych dat w kronice opactwa należy również poświęcenie w 1983 r. przez Jana Pawła II na Jasnej Górze koron dla obrazu Matki Boskiej Szczyrzyckiej. Trochę dziwi natomiast pominięcie w oficjalnym kalendarium klasztoru faktu odznaczenia go po II wojnie światowej Krzyżem Virtuti Militari za zasługi w organizowaniu tajnego nauczania oraz udzielanie schronienia osobom ściganym przez hitlerowców. Można o tym przeczytać w książce ?Małopolska? Mariusza Gotfryda, wydanej w 2007 roku przez BOSZ.

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij