Wagharszapat
Eczmiadzyn ? serce ormiańskiego kościoła

Eczmiadzyn to święte miejsce pielgrzymek wiernych Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego. To miejsce kultu, ale także historyczna siedziba katolikosów, czyli najwyższych zwierzchników tego kościoła.
fot: Cezary Rudziński
Wagharszapat. Eczmiadzyn ? serce ormiańskiego kościoła
W ojczyźnie żyje tylko nieco ponad 3 miliony Ormian, a większość szacowana na kilkanaście milionów w diasporze, w wielu krajach świata. Mają swoje kościoły i wszystkie one uznają zwierzchnictwo katolikosa.
  • Wagharszapat. Eczmiadzyn ? serce ormiańskiego kościoła
  • Wagharszapat. Eczmiadzyn ? serce ormiańskiego kościoła
  • Wagharszapat. Eczmiadzyn ? serce ormiańskiego kościoła
  • Wagharszapat. Eczmiadzyn ? serce ormiańskiego kościoła
  • Wagharszapat. Eczmiadzyn ? serce ormiańskiego kościoła
  • Wagharszapat. Eczmiadzyn ? serce ormiańskiego kościoła
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Około 20 km na zachód od stolicy Armenii Erewania, w prowincji Armawir, leży około 70-tysięczne, przemysłowo-handlowe miasto Wagharszapat. To jedna z trzynastu historycznych rezydencji królewskich tego kraju, a zarazem jedna z czterech jego stolic.

Wszystkie one leżą w żyznych dolinach rozciągających się między biblijną górą Ararat (5122 m n. p. m.), obecnie w Turcji, a najwyższym szczytem współczesnej Armenii, górą Aragac (4090 m n. p. m.). Jest to, warto dodać, także praojczyzna moreli i brzoskwiń. To stąd przeniósł je do Grecji król Aleksander Macedoński, skąd rozprzestrzeniły się one w inne regiony Europy.

Nawrócony król i św. Grzegorz Oświeciciel

Zanim powstał Wagharszapat, istniały tu już znacznie wcześniej osiedla ludzi epoki kamiennej, brązu i żelaza. Korzenie istniejącego nadal miasta są też odpowiednio stare. Jeden ze znalezionych  zapisów pismem klinowym poświęcony otwarciu kanału doprowadzającego wodę do miasta Kwarlini, które zlokalizowano jako położone w centrum obecnego Wagharszapatu, datowany jest na VIII w p. n. e. Z innych źródeł wiadomo, że miasto to zostało przebudowane w VI w p. n. e. i otrzymało nowa nazwę Wardekeswan. Za panowania króla Armenii Tigranesa Wielkiego (I w p. n. e.) było ono już znaczącym ośrodkiem handlowym. Nękane było później ? to było przekleństwo tej części ówczesnego świata ? przez niszczące najazdy perskie, a z czasem także mongolskie, tureckie i tatarskie. Swą późniejszą i obecną sławę zawdzięcza jednak ono przede wszystkim królowi Tyridatesowi III i późniejszemu świętemu Grzegorzowi Oświecicielowi (Gregor Lusaworicz, 257-331 r. n.e.). To dzięki nim Armenia stała się pierwszym w dziejach państwem chrześcijańskim (w 301 r.) i powstały tu istniejące dotychczas klasztor i katedra Eczmiadzyn. To święte miejsce pielgrzymek wiernych Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego. Odgrywa ono dla Ormian ogromną rolę nie tylko jako miejsce kultu, ale także historycznej siedziby (w latach 303-484 i od 1441 roku do naszych dni) katolikosów, czyli najwyższych zwierzchników tego kościoła.

Fakty i legendy

W ojczyźnie żyje  tylko nieco ponad 3 miliony Ormian, a większość szacowana na kilkanaście milionów w diasporze, w wielu krajach świata. Mają swoje kościoły i wszystkie one uznają zwierzchnictwo katolikosa. Jeżeli chodzi o założycieli Eczmiadzyna, to jest na ich temat sporo faktów historycznych oraz legend. Św. Grzegorz, zanim został pierwszym katolikosem, przez 13 lat więziony był za szerzenie chrześcijaństwa w Armenii, w niewielkim lochu przy późniejszym kościele Chor Wirap. Dodam, że miejsce to, położone obok jednej z dawnych (od ok. 180 r. p. n. e.) stolic kraju, miasta Artaszat, jest również obiektem kultu oraz zwiedzania. Ale o nim napiszę osobno.Pogański król Tyridates (Trdat) III był prześladowcą i pogromcą wyznawców nowej religii. Legenda opowiada o 36 chrześcijańskich mniszkach, które z przeoryszą Gajane przybyły do Armenii i zamieszkały w klasztorze św. Pawła. Była wśród nich późniejsza święta Ripsime (Hripsime, Rypsyma), kobieta niezwykłej urody, która wcześniej odrzuciła zaloty samego cesarza Dioklecjana i schroniła się od nich w Armenii. Tu dowiedział się o niej król Tyridates III ale jako ?dziewica poślubiona Bogu? odrzuciła i jego zaloty. Król kazał ją więc zabić, a na miejscu jej śmierci i pochówku później wzniesiono istniejący do naszych czasów kościół. Zamordowano również wszystkie pozostałe mniszki. Po ich kaźni król oszalał, jak głosi legenda ?opanowały go biesy?. Wypędził je z niego Grzegorz Oświeciciel, w rezultacie czego władca uwierzył w siłę nowej religii. Pozwolił się ochrzcić, a następnie także cały naród ormiański i w 301 roku ogłosił chrześcijaństwo religią państwową Armenii. Po czym wraz ze swoim chrzcicielem rozpoczął budować klasztor i świątynię w miejscu, które według legendy wskazał Grzegorzowi we śnie sam Jezus Chrystus, na ruinach świątyni pogańskiej. Nazwano je Edż Miacin, co znaczy Miejsce Zstąpienia Niepokalanie Poczętego.

Poczytaj więcej o okolicy:

 

Komentarze: 1

    Telkontar, 8 października 2016 @ 21:49

    nie wszyscy Ormianie uznają zwierzchnictwo katolicosa – spora ich grupa (w samej Armenii jest to ok. 180 tys., a ogólnie ok. 737 tys.) uznaje zwierzchnictwo papieża, to katolicy obrządku ormiańskiego. Ich unia z Kościołem Katolickim odnawiana była kilkukrotnie, po raz pierwszy w 1195. Na czele Kościoła stoi Patriarcha Kościoła katolickiego obrządku ormiańskiego, kardynał. W Polsce najbardziej rozpoznawalnym przedstawicielem tej wspólnoty jest ks.Tadeusz Isakowicz-Zaleski.

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij