Hachpat
Ta nazwa oznacza piękny klasztor
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Jedziemy na północ Armenii. Drogi mają niezłą, asfaltową nawierzchnię, przeważnie nową, chociaż są kręte, zakosami wspinają się na przełęcze, aby z nich znów opaść. Widoki są piękne.
Góry pokryte zieloną roślinnością aż do szczytów, z niezliczonymi urwiskami, wąwozami i zapadlinami. To tam, w okolicach przemysłowego (miedź) miasta Aławerdy w graniczącym od północy z Gruzją regionie Lori stoją dwa zabytkowe klasztory: Hachpat (Haghpat) i Sanahin znajdujące się na Liście dziedzictwa UNESCO. Moim celem jest przede wszystkim pierwszy z nich.
Płaskowyż nad kanionem Debedu
W obu byłem już przed trzema laty i opisałem je, co można nadal przeczytać na naszych łamach. Ale do Hachpat ? jego nazwa oznacza piękny klasztor ? jednego z najcenniejszych w Armenii, także ze względu na ogromną rolę jaka odegrał w jej historii, kulturze i rozwoju religii, z przyjemnością jadę ponownie. Bogatszy o dodatkowa wiedzę. Ale dopiero po przybyciu na miejsce doliczyłem się na planie zabytków tego niewielkiego regionu Armenii, aż blisko 40 także innych świątyń i klasztorów.
Hachpat zbudowany został na niewielkim płaskowyżu otoczonym urwiskami, na wysokości 1212 m n.p.m., nad wsią o takiej samej nazwie, nad kanionem rzeki Debed i u podnóża góry Surplicz. Klasztorny zespół zwraca uwagę swoją urodą starej, klasycznej architektury armeńskiej od momentu, gdy pojawia się w zasięgu wzroku. Później dochodzi to tego jego asymetria, najlepiej widoczna na umieszczonym koło niego planie, piękno poszczególnych budynków oraz ich detali.
Początki pięknego klasztoru
Jest to jedno z miejsc związanych z początkami chrześcijaństwa w Armenii. A przypomnę, że był to pierwszy w dziejach kraj, w którym religią państwową stało się ono już w roku 301! Pierwszy kościół, którego ruiny zachowały się tu do naszych czasów, poza średniowiecznymi murami obronnymi monastyru, wzniesiono już w IV wieku. Prawdopodobnie, chociaż nie zostało to jeszcze naukowo potwierdzone, na miejscu wcześniejszej świątyni pogańskiej. Początki monastyru sięgają okresu panowania króla Abasa I (929-952). Chociaż szczególną w tym rolę odegrała królowa Chosrawanusz, żona króla Aszota III Miłościwego (panował w latach 952-977) z roku Bagratydów.
To ona w źródłach ormiańskich uważana jest za założycielkę Pięknego Klasztoru w roku 976. Wiadomo jednak, że najpierw, w latach 972-991 wzniesiono tu dużą świątynię p.w. Świętego Krzyża (Surp Nszan). Z bloków wulkanicznego tufu, tradycyjnie na planie krzyża zwieńczonego spadzistą kopułą usadowioną na okrągłym bębnie. I wysokim wnętrzem, z podtrzymującymi kopułę i strop podporami. To z tamtego okresu pochodzi kamienny relief na wschodniej elewacji przedstawiający postacie książąt Lori Gurgena I i Symbata, synów fundatorki kościoła, królowej Chosrowanusz, trzymających makietę świątyni.
Duchowe centrum Armenii
Klasztor ten w wiekach X-XIII stał się jednym z centrów duchowych Armenii, a nie tylko królestwa Lori. Bogatym, gdyż posiadał znaczne majątki ziemskie. Padał jednak, od końca XI w., ofiarą najazdów i grabieży Turków seldżuckich. Co w 1118 r. doprowadziło do upadku tego królestwa. Ale nie monastyru, gdyż region Lori został wyzwolony przez króla Dawida Budowniczego i przyłączony do Gruzji. Już jednak w II połowie XII w. Hachpat należał do ormiańskich rodzin książęcych Arcruni, a następnie Zakarian. To pod ich rządami klasztor został rozbudowany na trzykrotnie większej powierzchni.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- także o tym klasztorze w naszym portalu
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz