Galešnjak
Gdzie jest serce Adriatyku?

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Poszukiwania nie będą łatwe, ponieważ wysp w Chorwacji jest ponad tysiąc. George Bernard Shaw, który odwiedził ten rejon Adriatyku w 1929 roku, najbardziej zachwycił się archipelagiem, o którym napisał: ”W ostatnim dniu stworzenia, Bóg pragnął ukoronować swoją pracę, dlatego z łez, gwiazd i oddechu stworzył Kornati”…
Nic dziwnego, że poszukiwania serca Adriatyku zaprowadzą nas nieopodal, do archipelagu zadarskiego, na otoczoną krystalicznie błękitnym morzem wyspę Galešnjak. To wysepka w kształcie serca, leżąca w Kanale Paszmańskim. Pojawiła się po raz pierwszy na mapach 200 lat temu i została opisana przez kartografów napoleońskich.
Jednak światową sławę zawdzięcza przede wszystkim „Google Earth”, które w 2008 roku umieściło ją na liście zjawisk przyrodniczych Chorwacji, tym samym czyniąc ją jedną z najbardziej znanych wysp w archipelagu zadarskim.
Wysepka ma jedynie 0,132 m kw. powierzchni. O jej popularności świadczy fakt, że magazyn Forbes umieścił ją na liście najbardziej romantycznych miejsc na Walentynki.
Obecnie wyspa Galešnjak jest niezamieszkana i króluje na niej tylko nietknięta przyroda. Jednak w połowie czerwca 2019 roku odkryto znaleziska świadczące o tym, że kiedyś żyli tu ludzie. Badania przeprowadzone przez uniwersytet w Zadarze przyniosły dowody, że wyspa była zamieszkana już ponad 7 tys. lat temu. Galešnjak i pobliską wyspę Ričul łączyła kamienna konstrukcja umożliwiała swobodną komunikację między nimi. Sama konstrukcja jest uważana za niezwykły projekt budowlany z przeszłości. Odkrycie potwierdziło również, że jest to najstarsza podwodna konstrukcja w tej części Adriatyku. Warto zauważyć, że budowę bardzo złożonego projektu budowlanego w tym czasie datuje się na lata około 6100-5400 p.n.e.
Jednak jedno serce w Chorwacji to za mało. Natura obdarzyła ten mały kraj kilkoma wysepkami właśnie w kształcie serca i wszystkie z nich znajdują się w okolicy Zadaru. Są to wysepki: Rončić, Mrtonjak i Lisac.
W poszukiwaniu innych intrygujących kształtem wysp przenieśmy się do Parku Narodowego Brijuni. Tam znajduje się wysepka Gaz, które zajmuje 6,28 ha powierzchni i posiada 1,13 km linii brzegowej. Widziana z lotu ptaka ma kształt ryby i to właśnie ten kształt Park Narodowy wykorzystał w swoim logotypie. Na wyspie znajdują się pozostałości większego budynku ze zbiornikiem na wodę otoczonego pozostałościami suchego kamiennego muru (suhozid) o wymiarach 80×70 m i wysokości 4 m.
Warto dodać, że sztuka budowania suchego muru została wpisana w 2018 roku na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO. Polega ona na układaniu murów z kamienia bez użycia zaprawy ani innych spoiw, poza czasami suchą ziemią. Tego typu konstrukcje w Chorwacji zapobiegały tworzeniu osuwisk, a także stanowiły granice parceli i chroniły rośliny przed silnym wiatrem, zwanym bora.
Ponad 23 km suhozidu zdobi małą wysepkę Baljenac, znajdującą się w regonie Szybenika. Dzięki tej wspaniałej zabudowie, gdy spojrzymy z lotu ptaka, wysepka przypomina gigantyczny odcisk palca z wyraźnie widocznymi liniami papilarnymi.
Dodaj komentarz