Wiślica
Wielka historia w małym miasteczku
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Wiślica, położona na Ponidziu w województwie świętokrzyskim, to dziś mała, leniwa miejscowość, ale historia jej sięga głębokiego średniowiecza.
W okresie świetności zajmowała trzecią po Krakowie i Sandomierzu pozycję w Małopolsce. Tędy wiódł szlak handlowy z Pragi przez Kraków na Ruś Kijowską.
Średniowieczne początki grodu
Według niezupełnie potwierdzonej legendy gród został założony przez księcia Wiślimira i stał się plemienną stolicą Wiślan, stąd i jego nazwa. Badania archeologiczne potwierdzają osadnictwo co najmniej od IX wieku. Bolesław Chrobry otoczył gród wałami obronnymi i wystawił zamek. Wiślica była pierwszym grodem, który poparł Łokietka w staraniach o zjednoczenie ziem polskich, za co władca przyznał mu prawa miejskie w 1326 roku.
Złoty wiek Wiślicy
Kazimierz Wielki zbudował zamek i mury obronne z bramami: Buską, Krakowską i Zamkową, ufundował nową kolegiatę i nadał miastu wiele przywilejów. Jednym z najważniejszych momentów w historii Wiślicy było zatwierdzenie przez Kazimierza Wielkiego w 1347 roku tzw. Statutów Wiślickich t. j. 25 artykułów, które stały się początkiem i podwaliną ogólnopolskiego zbioru prawa ziemskiego. Było to udokumentowane potwierdzenie obowiązujących dotychczas jedynie zwyczajowych praw ziemskich. W czasach Władysława Jagiełły tutaj, na tzw. Psiej Górce, podczas zjazdu rycerz Gniewosz Dalewicz musiał ?odszczekać? pod stołem zniesławiające królową Jadwigę pomówienia. Tutaj też Jan Długosz ufundował dzwonnicę i Dom Długosza dla wikarych, a także prowadził wychowanie i edukację synów Kazimierza Jagiellończyka.
Zmierzch świetności
Z początkiem XVII wieku złoty czas Wiślicy zaczął się kończyć. Liczne pożary, powodzie i epidemie zdziesiątkowały miasto, a dzieła upadku dokończył najazd Rakoczego w 1657 roku. Ratusz, zamek i mury rozebrano, przedmieścia zamieniły się we wsie, a i samo miasto do takiej roli spadło. Później było tylko gorzej. W czasie II wojny światowej Wiślica utraciła ok. 70 proc. mieszkańców, głównie ludności żydowskiej. Do naszych czasów oprócz chwały faktów historycznych dotrwały wspaniałe zbytki architektury.
Gotycka kolegiata
Kolegiata p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny ufundowana przez Kazimierza Wielkiego w 1350 roku jako jeden z kilku kościołów pokutnych za zabójstwo kanonika Marcina Baryczki. Gotycką bazylikę zbudowano z surowych wapiennych ciosów. Ceglany pseudogotycki szczyt jest przebudową po zniszczeniach wojennych w 1915 roku. Nad głównym portalem w XV w. została umieszczona pamiątkowa tablica erekcyjna przedstawiająca Kazimierza Wielkiego ofiarowującego model kolegiaty Matce Boskiej z Dzieciątkiem. Sklepienie jest krzyżowo-żebrowe w prezbiterium a gwiaździste w nawie, oparte na trzech filarach. Wewnątrz fragmenty bizantyjsko-ruskich polichromii ufundowanych przez Władysława Jagiełłę. Liczne epitafia, herby dzielnic i znaki rycerskie.
Komentarze: 3
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Po pierwsze drobne sprostowania. Erekcyjna tablica przedstawiająca Kazimierza W. fundującego kościół nie jest nad głównym, ale nad bocznym portalem, od strony Domu Długosza. Po drugie – Wiślica mnie rozczarowała. Był poniedziałek, ani do krypty, ani do pawilony skrywającego romańskie fundamenty nie dało się wejść. Zamknięte, bo muzea u nas w poniedziałki są zamknięte. To samo Dom Długosza. Wiem, że nie należy Polski zwiedzać w poniedziałki, ale przecież inne muzea bywają otwarte. Te, które rozumieją, że w poniedziałek też przyjdzie klient i zapłaci za bilety.
Turyści powinni również pamiętać, że muzealnicy pracują dla Was również w soboty i w niedziele.
Co warto zobaczyć na Ponidziu ciąg dalszy:
– przede wszystkim należy zobaczyć stolicę Ponidzia – Busko Zdrój. Wizytówkę uzdrowiska, budynek sanatorium Marconiego zna chyba każdy. W Uzdrowisku interesujący jest park Zdrojowy z zabytkowymi willami.
– Rynek w Busku Zdroju – ciekawa historia i zabytkowe kamienice na urbanistycznym Rynku. W pobliżu kościół z pozostałościami klasztoru Norbertanek. Malowniczo prezentuje się drewniany kościółek Świętego Leonarda.
– Chęciny – legendarny zamek sięgający trzynastego wieku i Rynek leżący poniżej wzgórza zamkowego
– Chroberz – pałac Wielopolskich otoczony parkiem, gdzie znajduje się bezpłatne muzeum historii Ponidzia
– Stradów – tajemnicze grodzisko do dzisiaj nie do końca zbadane, które być może należało do grupy najpotężniejszych grodów nadwiślańskich
– Ogród na Rozstajach – piękny , prywatny ogród prowadzony przez małżeństwo pasjonatów. Można obejrzeć dwa tysiące kwiatów, drzew i krzewów i małe zoo
Zapraszam Państwa do wspólnego zwiedzania z Przewodnikiem Świętokrzyskim: http://przewodnik.swietokrzyski.kurort24.pl/