Serock
Gród nad zalewem Zegrzyńskim

Współczesny rozwój Serocka jest bardzo świeżej daty. W 1997 r. na zabytkowym rynku zbudowano ratusz i odtworzono historyczną zabudowę pierzei. Głównym zabytkiem miasta jest późnogotycki kościół o oryginalnej architekturze.
fot: Cezary Rudziński
Serock. Gród nad zalewem Zegrzyńskim
W 1417 r. książę mazowiecki Janusz I Starszy potwierdził miejskość Syrozcha nadając mu prawa miejskie chełmińskie.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Położony nad Zalewem Zegrzyńskim Serock jest jednym z najstarszych miast na Mazowszu. Pierwszą o nim wzmiankę, a ściślej o grodzie nazywającym się wówczas Syrozch, znaleziono w tzw. falsyfikacie mogileńskim z 1065 roku.

Wiadomo, że w XI-XIII wieku tutejszy gród kasztelański nad Narwią, vis a vis jej ujścia do Bugu, stał na otoczonym podgrodziem wzgórzu między dwoma wąwozami.

Czas świetności

Powstała na północ od grodu osada targowa zlokalizowana została na prawie polskim, zwanym też książęcym. Jej centrum stanowił prostokątny plac ? rynek, z którego naroży wychodziły ulice. W 1417 r. książę mazowiecki Janusz I Starszy potwierdził miejskość Syrozcha nadając mu prawa miejskie chełmińskie. Około 1425 roku jego nazwa uległa zmianie na Syroczecz, zaś w póltora wieku później na Seroczec. Wywodzona jest ona od przymiotnika ?szyroki? odnoszącego się do szerokiego w tym miejscu koryta zbiegu dwu rzek.

Czas upadku

Rozwój Serocka zahamowała wielka zaraza w 1572 roku oraz szwedzki Potop, który zniszczył je niemal doszczętnie. Jako podnosząca się z upadku mieścina, znalazł się on w ogniu walk Powstania Kościuszkowskiego 1794 r., napoleońskich w 1809 oraz Powstania Listopadowego 1831 r. Rozwijał się jednak, osiągając przed wielkim pożarem w 1893 roku liczbę blisko 5 tys. mieszkańców. Około 3 tys. z nich straciło wówczas niemal cały majątek. Konsekwencją tego pożaru była odbudowa i budowa, już murowanych kamienic i domów. Prawa miejskie Serock odzyskał w 1923 roku.

Nieliczne zabytki dziewięciu wieków historii

Kolejne ciężkie straty, z zagładą licznej społeczności żydowskiej, miasto poniosło w latach II wojny światowej. 75 proc. zabudowy legło wówczas w gruzach. Współczesny rozwój  Serocka jest bardzo świeżej daty. W 1997 r. na zabytkowym rynku zbudowano ratusz i odtworzono historyczną zabudowę pierzei. Głównym zabytkiem miasta jest późnogotycki kościół o oryginalnej architekturze. W jego dziejach jest sporo ważnych dat wymienionych na tablicy informacyjnej po prawej stronie wejścia. Sporo zamieszania i nieporozumień wprowadza natomiast wśród turystów napis Anno Domini 1938 wykuty na kamiennej belce nad wejściem do świątyni. Data ta nie została uwzględniona we wspomnianej jej historii. Nie bez trudu udało mi się ustalić, że dotyczy ona remontu. Z terenu kościoła roztacza się piękny widok na wody zalewu. Do miejscowych zabytków należy też średniowieczne grodzisko Barbarka z XI w.

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!