Hořovice
Dwa pałace w jednym miasteczku
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Około 60 km na południowy zachód od Pragi leży miasteczko Hořovice (Horzowice). Jak większość podobnych w Czechach ma ono długą, ponad 10-wiekową historię.
Jest w nim zabytkowy pałac ? muzeum. A nawet dwa pałace. Ponadto są tu trzy zabytkowe kościoły pw.: św. Jiliji (Eliasza), Najświętszej Trójcy (a przy nim kaplica loretańska z 1685 r.) i Panny Marii Loretańskiej oraz ratusz. Tutejsze pałace znajdują się na liście ponad 250 tego typu zabytków w jednym tylko środkowoczeskim kraju (województwie) otaczającym stolicę. Horzowicki Nowy Pałac należy wśród nich do ciekawszych.
Panowie z Žirotina i Řičan
Z badań archeologicznych wiadomo, że miejsce gdzie teraz znajdują się Hořovice zamieszkane było już w X wieku. Osadnictwo nasiliło się po zbudowaniu w połowie XII wieku najpierw skromnej siedziby szlacheckiej, a następnie gotyckiej twierdzy. Pierwszymi właścicielami zamku, którzy odegrali znaczącą rolę w jego dziejach, byli panowie z Żyrotina (Žirotin) zajmujący ważne urzędy w służbie króla Wacława I. Pochodzący z tego rodu Plichta oraz jego syn Ješek założyli w I połowie XIV w. miasto Horzowice, dołączając do niego 60 łanów swoich ziem. Osobiste dzieje wielu członków rodów są interesujące, ale nie tu miejsce, aby o nich pisać. Trudno jednak nie wspomnieć przynajmniej niektórych historii. W 1390 r. w zamku tym urodziła się ostatnia w królewskim rodzie Luksemburgów, Eliszka Zhorzelccka (Eliška Zhořelecka). W okresie wojen husyckich, w latach 1422-30, twierdza była już solidnie umocniona. Następnie przebudowana w wieku XV. W XVI w. gdy Horzowicami władał kolejny ród, panów z Rzyczan (Řičany), pierwszy z niego Mikołaj (Mikulaš) Litvin przebudował późnogotycki zamek na renesansowy pałac. W 1540 r. Horzowice jednak spłonęły, a pożar pochłonął także miejskie dokumenty, w tym przywileje.
Defenstracja, czyli jak rozwiązywano spory polityczne
Jeden z potomków Mikołaja, Jan Litvin z Řičan, też zapisał się w dziejach zamku i miasta. Do historii Czech przeszedł jako ten, który osobiście dokonał w roku 1618 tzw. defenestracji, czyli wyrzucenia z okna praskiego zamku, okrutnego królewskiego namiestnika Jarosława Borzyty (Jaroslav Bořita, 1582-1649) z Martinic. Borzyta jakimś cudem jednak przeżył upadek z wysokości, co dla ?defenstratora? skoczyło się utratą majątku. Zaś niedoszły nieboszczyk i jego ród jako rekompensatę otrzymał? Horzowice. Nastąpiło to w roku 1622, po tragicznej w dziejach Czech bitwie pod Białą Górą (obecnie w granicach Pragi), w której wyginęła czeska szlachta. Skonfiskowane dobra horzowickie formalnie kupiła ?bardzo tanio? Maria Euzebia ze Szternbergu, żona Jarosława Borzyty. Podczas wojny trzydziestoletniej zamek ten spalony został w 1639 r. przez Szwedów, ale stosunkowo szybko odbudowany w stylu baroku.
Nowy Pałac
W końcu XVII w. właścicielami Horzowic, w rezultacie małżeństwa z dwiema córkami Bernarda Ignacego z Martinic, został śląski hrabiowski ród Panów z Vrbna i Bruntálu. Hrabia Jan Franciszek (1634-1705) podjął decyzję o budowie, w pobliżu starego, nowego pałacu w stylu baroku. W ten sposób rozpoczęła się historia tego najważniejszego obecnie w mieście zabytku, który w latach 1737-56 został rozbudowany do planu litery H. Stary pałac przeznaczono na mieszkania służby. W tym też okresie założono obok obu pałaców wspaniały francuski park. Zaprojektowany przez malarza i architekta krajobrazu Johanna Ferdynanda Schorra (1686-1767), autora także rokokowych fresków w westybulu pałacu.
Dodaj komentarz