Kadżuraho
Kamienie, seks i bogowie

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
To scenki zauważane przez przybyszów tylko kątem oka, jak w błysku flesza. Bo celem przyjazdu tutaj, w głąb indyjskiego interioru, nie są one, lecz sławne zespoły świątyń. Starszy, z IX-XI wieku, znajduje się w centrum Kadżuraho. Ściślej: to osada rozłożyła się obok świątyń w ogrodzonym parku-muzeum, aby obsługiwać jego gości, zarabiać w ten sposób na życie. Drugi zespół świątyń, młodszych ? z XII-XIII wieków ? leży nieco na uboczu. Również otoczony jest przez sklepiki i kramy z pamiątkami oraz napojami chłodzącymi. Łącznie zachowały się tu 22 sikhary ? świątynie, z pierwotnych podobno 85. Wzniesione z jasnego piaskowca, pokryte niezliczonymi rzeźbami, płaskorzeźbami, kamiennymi ornamentami.
Tylko jedna z nich, Khandarija Mahadewa z przełomu X i XI wieku, pokryta jest blisko tysiącem rzeźb! Starsza od niej, bo z około 900 roku, jest świątynia 64 Jogiń, a także Wiśwanathy z pierwszych lat XI wieku. Do najwspanialszych zaliczane są także, pochodzące z ok. 950-1050 roku świątynie Dewi Dżagadamby, Lakszmany, Parśwanathy i parę innych. Ale wszystkie wręcz oszołamiają bogactwem zdobnictwa, ich artyzmem oraz w większości wspaniałym stanem zachowania.
Patrząc na nie trudno uwierzyć, że są aż tak stare. I chociaż przetrwała ich tylko część, między zachowanymi są puste miejsca zamienione w ogród i trawniki. Artyzm i wielkość staroindyjskiej sztuki nadal zachwycają ludzi oglądających te arcydzieła. Mimo upływu stuleci tylko część rzeźb ma dostrzegalne uszkodzenia: odłamane ręce bądź nogi, jakieś brakujące detale czy starte przez wiatr, deszcze lub konserwację szczegóły. Większość, zwłaszcza w zespole świątyń z XIV-XVI, wieku wygląda tak, jak gdyby ich twórcy właśnie zakończyli swoje dzieło.
Tematyka tych rzeźb i płaskorzeźb jest różnorodna. Wspomniane już postacie pięknych mężczyzn w ozdobnych szatach i kobiet o pełnych erotyzmu kształtach. Sceny tańca i ruchu, ale także ? szczególnie na fryzach ? procesje ludzi i zwierząt, zwłaszcza słoni. Są też, chociaż stanowią niewielki procent wśród innych tematów, sceny erotyczne ? jak gdyby kamienne ilustracje do sławnej indyjskiej księgi technik miłosnych z VI wieku ? Kamasutry. Zresztą chyba właśnie ta ich sława ? podobna tematyka wykuta w kamieniu występuje w Indiach nie tylko w Kadżuraho ? przyciąga tu turystów jako światowa sensacja.
Dodaj komentarz