Kowno
Przez stare miasto, śladem Mickiewicza
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Natomiast w dawnym klasztorze zwróconym przez ponownie niepodległą Litwę jezuitom, jest gimnazjum. To w tym gmachu w latach 1819-23 uczył i mieszkał Adam Mickiewicz. Przypomina o tym tablica, chyba już trzecia lub czwarta jaką pamiętam w tym miejscu, z popiersiem poety oraz tekstem w języku litewskim, z polskim Litwo Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie? i jego przekładem oraz podpisem wieszcza. Poprzednie były w językach polskim i rosyjskim. W przeszłości na piętrze mieściło się niewielkie muzeum, raczej izba pamięci naszego poety, którą zwiedzałem przed laty. Do gmachu wchodziło się z bocznej strony, od zaułku T. Daugirdo.
Pałac Syrucia, stara poczta i kościół seminaryjny
Obok klasztoru stoi współczesny budynek stylizowany na starszy. Bardzo bogata w zabytki jest pierzeja zachodnia. Wznosi się przy niej dawny XVIII-wieczny pałac Syrucia nazywany Dworem Maironisa, katolickiego kapłana ? prałata, poety i dramaturga Jonasa Mačiulisa (1862-1932), obecnie Muzeum Literatury Litewskiej. Dobiega właśnie jego remont, ściany są jeszcze zasłonięte. Przed nim stoi jego kamienny pomnik, a bliżej bocznej ściany ratusza zabytkowa budka telefoniczna. Na tej samej pierzei, za ratuszem, znajduje się budynek dawnej poczty z 1820 r. To na niej Adam Mickiewicz wysyłał i odbierał korespondencję, a obecnie w budynku tym mieści się Muzeum Komunikacji prezentujące jej historię na Litwie od czasów średniowiecza po współczesność. Na dziedzińcu można oglądać dyliżans, a na frontonie są zabawne rzeźby. Natomiast północno-zachodni róg placu zajmuje kompleks budowli kościelnych. Kościół seminaryjny św. Trójcy zbudowany w latach 1624-34 w stylu późnorenesansowym, ale także z wyraźnymi cechami gotyckimi. Ponadto gmach seminarium duchownego i siedziba diecezji.
Dom Perkuna i Kościół Witolda
Ulica Wileńska, do której bokiem stoi archikatedra, prowadzi, jak już wspomniałem, do nowszej części miasta. Nie jest ona już starówką, ale wznosi się przy niej kilka starych, także gotyckich budynków. Natomiast wychodząca z placu na południowy zachód, w kierunku Niemna, krótka uliczka Aleksto, to trzecie, najmniejsze skupisko zabytkowych budowli tutejszego Senamiestis ? starego miasta. Najsłynniejszą z nich i najczęściej oglądaną jest gotycki ceglany piętrowy Dom Perkuna (Perk?no namas), przypominający trochę wileński kościół św. Anny. Była to kowieńska faktoria handlowa wybudowana w XV w., nazwana tak od imienia pogańskiego litewskiego boga burzy i piorunów. W XVI w. jezuici urządzili w nim kaplicę, a po kasacji zakonu budynek popadł w ruinę. Odrestaurowano go na początku XIX i umieszczono w nim teatr, w którym bywał Mickiewicz. Później mieściła się w nim szkoła cerkiewna, a obecnie ? inne szczegóły pomijam ? należy do jezuickiego gimnazjum. Natomiast za wylotem tej uliczki, na brzegu Niemna, stoi kościół p.w. Wniebowzięcia NMP, nazywany jednak częściej kościołem Witolda (Vytauto bažnycia). Gdyż to za jego panowania wybudowali go z czerwonej cegły franciszkańscy mnisi w roku 1413. W jego oknach są kolorowe herby, a we wnętrzu ciekawe dekoracje, m.in. ceglane.
Ale napisali ADOMAS MICKEVICIUS.