Kowno
Europejska Stolica Kultury 2022
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Kowno, drugie pod względem wielkości i blisko 300-tysięczne miasto Litwy, jest w bieżącym roku, razem z luksemburskim Esch i serbskim Nowym Sadem, Europejską Stolicą Kultury 2022.
W rezultacie „covidowego poślizgu”, gdyż ten zaszczytny tytuł wszystkie trzy miały nosić w ubiegłym roku, ale ze względu na pandemię przygotowane programy zostały przesunięte o rok.
Największe miasto przemysłowe kraju naszego północnego sąsiada, a zarazem ważny ośrodek kulturalny i gospodarczy, jest nie tylko położony najbliżej Polski ze wszystkich tegorocznych ESK, ale także związany był przez kilka wieków z naszą, w tym wspólną, historią. Mam do niego stosunek szczególny, chociaż nie posiada tak bogatej przeszłości, ani takiej masy i rangi zabytków, jak stołeczne Wilno. Ale poznaję Kowno już od wielu lat, najczęściej podczas krótkich pobytów.
Co zapamiętałem z pierwszego pobytu
Podczas pierwszego z nich szczególne wrażenie na mnie zrobiły nie zabytki gotyckie i barokowe, bo tych w innych miejscach widziałem już wcześniej mnóstwo, czy osławiony IX Fort, miejsce kaźni około 100 tys. Żydów i Cyganów. Ale niezwykle oryginalne rzeźby o tematyce Powstania Styczniowego 1863 r. i losu chłopów pańszczyźnianych, tworzone przez wiele lat przez Polkę, córkę powstańca i odkryte dopiero po jej śmierci. Wykonywane metodą naszywania „od spodu” na grube płótno obciągnięte na konstrukcyjnym szkielecie, kawałeczków kory wierzb. Wystawione w kowieńskim muzeum sztuki te piękne i dramatyczne w wyrazie, plastyczne sceny ludzkich losów, robiły, i nadal robią, bo oglądałem je także później w trakcie kolejnych tam pobytów, silne wrażenie.
Nieco inne, ale też, słynne „Muzeum diabłów”, któremu początek dał artysta Antanas Žmudzianavičius zbierając i wystawiając początkowo we własnym mieszkaniu najpierw fajki, później kubki i inną ceramikę, rzeźby, rysunki itp. z elementami „diabelskimi”. Gdy byłem w nim po raz pierwszy, widziałem ich około 300. Później zbiory z całego świata, także z Polski, rozrosły się do ponad 3 tys. eksponatów.
U ujścia Wilii do Niemna
Wrócę jednak do współczesności i Kowna w roku 2022. Miasto położone jest niespełna 100 km na zachód od Wilna, u ujścia Wilii do Niemna, wpadającej do niego od północy. Rzeki, która na tym odcinku wypływa ze zbudowanego w latach 1955-59 sztucznego zbiornika, „Morza Kowieńskiego” (Kauno Marios), robiąc dwie ogromne pętle, tworzące położone obok siebie, ale skierowane w odwrotne strony, półwyspy. Zamek oraz Stare i Nowe Miasto położone są przede wszystkim na obszarze między lewym brzegiem Wilii i prawym Niemna.
Trochę historii
Jako ciekawostkę wspomnę, że Kowno w swojej historii było dwukrotnie miastem nadgranicznym. Najpierw, po pokoju podpisanym z Krzyżakami w 1398 r. na wyspie Salin, między Litwą i zajętą przez „chrystianizatorów” Żmudzią. I drugi raz podczas zaboru rosyjskiego, do roku 1918, między Rosją i Królestwem Polskim. Przy czym granica ta przebiegała lewym brzegiem Niemna i do „Priwislenskogo kraja” należały obecne dzielnice miasta po tej stronie rzeki.
Pierwsze wzmianki o Kownie, a ściślej o jego zamku, który miał bronić Litwinów przed Krzyżakami, pochodzą z roku 1361. Zamek murowany, częściowo zachowany lub zrekonstruowany, znany obecnie, zbudowali Krzyżacy w 1384 r. A przy nim powstała ufortyfikowana faktoria handlowa należąca do Gdańska.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 1
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Jak ktoś lubi bajki i animację to może odwiedzić wystawę Władysław Starewicza
( Vladislovas Starevičius ) – pioniera światowej animacji . Wystawa w Kownie w roku 2022 ,
Europejskiej Stolicy Kultury , skupia się na okresie kowieńskim , moskiewskim ,
ale i francuskim oraz dokonaniach artysty w zakresie fotografii , malarstwa ,
rysunku satyrycznego i pierwszych animacji .
Ma miejsce w usytuowanej w centrum miasta Galerii Meno parkas .
Również tu odbędą się pokazy filmów , które zostaną zaprezentowane na monitorach
i ścianach galerii wyświetlanych za pomocą projektorów .
https://instytutpolski.pl/vilnius/pl/2021/11/23/wladyslaw-starewicz-pionier-swiatowej-animacji/